O centro Tknika, dependente da Viceconsejería de Formación Profesional do País Vasco presidida por Jorge Arévalo, puxo en marcha hai cinco anos a iniciativa TKgune, que conta co apoio do Goberno Vasco. ARGIA obtivo as directrices do programa que leva o nome de TKgunea, as instrucións que se envían aos centros de Formación Profesional. Segundo o documento de 2018, no programa participaron 34 centros da CAV e, coa escusa da innovación e da rede de centros e empresas, o profesorado está a desempeñar funcións que non lles corresponden.

Aínda que en si mesmos o profesorado non pode ofrecer máis que formación ou asesoramento, acoden ás empresas coma se fosen comerciais, analizando as necesidades que poden ter as empresas e ofrecendo proxectos. No caso de que a empresa aprobe devandito proxecto, o profesor dedicará o tempo á realización do mesmo. Por cada visita realizada, TKgune abona ao centro unha cantidade determinada por cada proxecto presentado, e unha vez obtido e realizado o proxecto, TKgune abona ao centro o 25% do custo do proxecto. Por iso, o documento determina que a factura debe presentarse ás empresas por un valor do 100%, indicando que se lle aplica unha axuda do 25%, sendo a cantidade final a pagar o 75%. É dicir, que grazas a ese anzol o centro vende o proxecto a un prezo inferior ao que se vendería no mercado, cunha subvención do 25% do Goberno Vasco. A factura realízaa o centro co NIF do Goberno, pero unha vez vendido o proxecto que vendeu, deberá facturalo como asesoría e formación, xa que un centro non pode ofrecer nada máis.

Tal e como se indica no documento, TKgune conta cun orzamento de 1.400.000 euros para este programa. Como se dixo, TKgune financia con diñeiro público os centros que participan no programa, en función da visita realizada e dos obxectivos conseguidos. A isto hai que engadir o que as empresas pagan ao centro por traballar para as empresas. É de supor que si as visitas e os proxectos constitúen unha fonte importante de ingresos do centro, existe un alto risco de que as forzas dos profesores diríxanse a iso, así como de que se aumente a competencia para conseguir devanditos proxectos. O profesorado corre o risco de dedicarse a traballar cada vez máis para as empresas en lugar de ensinalas. En definitiva, o centro que alcanza os obxectivos obtén, ademais dos incentivos económicos, horas de profesorado que se liberan para esas tarefas. Pero como é posible que a administración reparta os recursos públicos entre os centros en función deses criterios? Que o acceso a estes recursos estea condicionado a que o profesorado realice traballos empresariais? Como é posible que o financiamento dos centros educativos fágase supeditada a iso e foméntese a autofinanciación dos centros desta maneira?

“Evitar mencionar que as visitas están financiadas”

Como se dixo, cantas máis visitas realices, máis diñeiro vaise a cobrar o colexio, pero o documento di que é mellor ocultalo ás empresas: “Debemos evitar mencionar que as visitas e a definición dos proxectos están financiados. Si facémoslles ver que o centro recibe un diñeiro por facer visitas, en lugar de como un axente que se achega a axudar, poida que véxannos como un axente interesado en facer visitas”. A este interese económico hai que engadir a presión que establece o propio programa, que fixa uns obxectivos mínimos: “Establecemos un obxectivo mínimo de 30 visados para todos os centros educativos e de 50 para as empresas con capacidade para iso, así como un máximo de 120 empresas. É necesario aclarar que o resultado final de devanditas visitas debe ser o desenvolvemento dos servizos. Obxectivos que se establecen: presentar unha proposta de proxecto nunha de cada catro visitas e desenvolver un servizo nunha de cada cinco visitas”.

Onde está a información pública?

Non é fácil decatarse deste programa que se está impulsando en nome do Goberno Vasco. A pesar de que as bases, decretos e partidas orzamentarias doutros programas son públicas, non atopamos unha base concreta sobre este programa, máis aló dunha simple frase. Tampouco atopamos regulada a subvención do 25% que recibe o centro por cada proxecto realizado. Tentamos pornos en contacto coa Viceconsejería de Educación, pero non conseguimos contactar con eles.

Que hai detrás de todo isto?

Segundo o documento, cando os profesores se dirixen ás empresas deben deixar claro ás empresas que: “Hai que pór unha especial énfase en que o principal impulsor do proxecto é o Goberno Vasco, a Presidencia”. Seguramente, ese mesmo selo de Lehendakaritza contribuirá a disipar as dúbidas e preocupacións que poidan xurdir nas empresas e centros educativos ante unha práctica que se percibe escura.

Precisamente, cada centro escolar recibe unha lista de empresas que se supón que veñen de Lehendakaritza para que presenten os seus proxectos nesas empresas. O profesor tamén pode acudir a outra empresa que non estea na lista, pero logo ese centro non recibirá diñeiro do programa se a empresa é doutra escola. Quen e por que criterios compón a lista de empresas?

O Goberno Vasco vende innovación e desenvolvemento, pero non consideramos innovación a de pór aos centros a realizar traballos empresariais, senón unha cunca menos transparente.

Le o artigo en formato PDF.