Pero custábame decidirme. Menos mal que me tocou o programa Gure Kasa, un programa moi querido polos meus pais e nais de toda a vida: alí estaba a falar a cantante Maria Amolategi, que tamén é membro do xurado de Bago!az. Onintza Enbeita botoulle cartas de tarot, tan serias como cando era portavoz de EH Bildu no Congreso de España, é dicir, non demasiado, e logo preguntáronlle que veriamos no programa: “Moitísimos mozos, bos cantantes... os coach pasámosnolo/pasámonolo ben e eu creo que se transmite”.

Bo, convenceume.

A verdade é que tiña outra razón para ver a Bago! deste ano: despois da inxustiza que fixeron o ano pasado con Andoni Ollokiegi –que demostrou en todo o concurso que era o gañador natural; unha decisión cargada de prexuízos contra o rock duro deixouno sen vitoria–, ETB xa adiantara que este ano querían darlle un protagonismo especial.

Terá á súa disposición todo un grupo de cantantes, “ollokiak”. Estes cantarán no duelo a matar contra o concursante que menos puntos consiga en cada gala, para decidir quen queda no programa da mesma. Polo demais, haberá sete concursantes en cada programa, un dos cales será diferente en cada programa.

Si, a mecánica do concurso parécese un pouco a unha desas frases complicadas de Mariano Rajoy, pero unha vez comezado o programa, todo tiraba con bastante facilidade.

Iso si, a cousa empeza moi arriba: nos primeiros minutos pronunciáronse tantas “pasadas”, “marabillosas” e “brutais”, faise difícil imaxinar que os protagonistas da sesión antes de chegar ao final aínda poidan caber dentro dos seus corpos. Canta razón tiña Jon Maia cando dixo que Euskal Herria é unha superpotencia emocional.

Enfin, ao gran: logo acóugase un pouco. Maria Redondo, a gañadora do ano pasado, recomendou aos concursantes que se tomen as rendas de que Bago! é moi longo –e a min, polo menos, a min estábame facendo moi longo até ese momento–, e nun plis-plas canta co primeiro concursante á marxe dos discursos. Aintzane Arzamendi foi a encargada de abrir o concurso, aos que lles tocou unha canción do grupo Nøgen. As cancións do grupo donostiarra parecen ser feitas para este programa, sobre todo a que cantaron, xa que permite facer un buil épico no centro da canción con voces que falan desde Txindoki até Anboto.

Xusto despois desa actuación se viu a hostilidade que probablemente marcará a edición deste ano: desde o xurado dirixiuse a Anxo Alkain Ollokiegi, que na miña opinión ten que estar máis ou menos acoutado, porque vendo o nivel dos concursantes os seus “ollokis” non teñen nada que facer. Sen dúbida, foi unha estratexia que repetiu unha e outra vez para tentar tapar a vergoña de Bob Marley pouco convincente que interpretou neste programa.

Polo demais, o programa deixou momentos memorables: Quen non se emociona con Shallow, interpretado por Amolategi e Iker Gutiérrez na pel de Lady Gaga e Bradley Cooper, ten unha pataca en lugar de corazón; Andrea García puxo en escena xunto a Iker Villa enteira –pero moi– unha cara moi activa; Alex Sardui e Eider Etxeandia ensináronlle a importancia do canto;

Pero vaiamos á inxustiza imperdoable desta primeira tentativa. O que fixeron con Josu González de Irun non ten nome: un mozo ao que lle gusta a ópera, cantando con Xabier Saldias. Dito só iso, as previsións eran boas. Logo, nos ensaios, cando Saldias empezou a cantar “Mexiiiiko” –non é broma, empezou desde a primeira sesión–, e cando o mozo lle ensinou que pode chegar a notas aínda máis altas, a min botáronlleme todas as dúbidas. Aquí temos dúas forzas da Natureza. E verémolos xuntos cantando. Foi un dos momentos álxidos do programa, aínda que a canción de Akelarre que lles puxeron non é a máis axeitada para explotar o 100% dos seus dons.

Por unha banda, está a decisión: que pasaría si puxesen unha canción de Queen? Non hai valor para aceptar o que é evidente. Pasarían por encima de todos os demais concursantes e membros do xurado, cantando con voz tan aguda que os obxectivos das cámaras de televisión veríanse seriamente ameazados por romper.

Doutra banda, están as valoracións do xurado. E a lectura de xénero que se pode facer ao redor deles. E aquí quero dedicar un parágrafo concreto á valoración que fixo Alex Sardui. Acusou a González de dar demasiada importancia á falsidade, dicindo que iso é un recurso, pero que ten que prestar máis atención á totalidade. Paréceme unha maneira moi reducida de entender o que vimos: no contexto heteropatriarcal no que vivimos, que un home cantase en falsete non se pode considerar un mero recurso. O falseamiento, como ben explicou Gorka Erostarbe, rompe moitos tabús, por exemplo, cuestiona a “voz humana” que nos impón o modelo normativo de masculinidad. É unha pequena revolución. E o xurado non o viu: González foi o peor valorado.

Incomprensible.

Detestable.

Na seguinte sesión enfrontarase a Jokin, do equipo “Ollokien ”. O propio Andoni Ollokiegi foi o encargado de elixir ao rival para o duelo. Unha decisión dun sabio, sen dúbida: Dadas as características que vimos a Jokin, pódese prever unha competencia equilibrada. Menos mal que o artista que o ano pasado ía gañar con Bago! toma decisións a favor do programa, a diferenza dalgúns membros do xurado.