Entre os delitos contra o Patrimonio e contra a orde socioeconómica que recolle o Código Penal de España atópase o furto, e 234. Está regulado polos artigos 235 e 236. A iniciativa de adaptación foi a do partido catalán PDeCAT, que levaba tempo tentando endurecer as penas que se aplican aos furtos. O acordo co PSOE permitiulle levar a cabo a adaptación, xa que a emenda do Código Penal presentada por ambas as partes foi trasladada e aprobada ao Congreso español. Na sesión do 23 de xuño aprobouse a reforma penal co voto favorable de 190 deputados do PSOE, PDeCAT, PNV, Unidas Podemos, Esquerra, Cidadáns, Máis Estado-Equo e Compromís. Abstivéronse PP, Vox, Bildu e CUP e só BNG votou en contra.
Así, dáse unha nova redacción ao artigo 234, polo que poderán ser penalizadas con prisión de seis a dezaoito meses as persoas que sexan condenadas por tres ou máis furtos de valor inferior a 400 euros, sempre que a suma de devanditos furtos supere os 400 euros. Até agora, a lei non contemplaba a suma dos furtos, nin as penas de prisión por furtos inferiores a 400 euros; penas similares aplicáronse en caso de furtos e roubos superiores a 400 euros.
O furto e o roubo son violencias e intimidacións utilizadas despois de algo: o furto cometido pola lei sen violencia nin intimidación e o roubo con violencia e intimidación. O furto pode ser, por tanto, a subtracción do peto ou do móbil ao veciño no transporte público, pero tamén a saída do supermercado sen pagar a comida.
Unha vez aprobado no Congreso, destinouse ao Senado a reforma que introduce a nova redacción do artigo 234 para que leve a cabo a tramitación. Está previsto que pase a estar vixente despois do verán, coincidindo coas esperadas situacións de "recesión" económica que tanto se escoita nos últimos días. Se non é casualidade.
O aumento do prezo da cesta da compra (un 8,1% entre principios de ano e maio, segundo a ONG Oxfam Intermón), os máximos históricos en canto ao prezo do combustible… Nos últimos meses vimos aumentar a inflación até un 10,2% cada xuño (segundo o informe publicado polo Gabinete Económico de CCOO en xullo, os beneficios das empresas foron os principais responsables da inflación). Aínda que isto aféctanos a todos, non nos afecta ao mesmo nivel. Dependendo do importe dos ingresos, uns e outros destinan unha porcentaxe moi diferente e desigual ás necesidades prioritarias (comida, roupa, electricidade, gas, combustible…). Canto máis altos son os ingresos, menor é a parte dos ingresos que hai que destinar a estes gastos. Oxfam Intermón vén para ratificalo así: “Tendo en conta o aumento de prezos de todos os produtos, obsérvase que para as familias con menor poder adquisitivo o mantemento do mesmo patrón de consumo é un 14% máis caro. Para as casas máis ricas o prezo da cesta da compra tamén aumentou, pero moito menos, un 11%. É dicir, entre xaneiro e maio de 2022, a inflación reduciu o poder adquisitivo das casas máis pobres nun 30% máis que o das casas máis ricas”.
Segundo o informe elaborado pola ONG, nos fogares máis pobres (con ingresos inferiores ou iguais a 400 euros ao mes), ao redor do 35% dos ingresos destináronse a pagar a factura de enerxía no primeiro trimestre de 2022, e en maior ou menor medida, a factura da electricidade está a converterse nunha carga para todos os fogares de clase baixa. A isto hai que engadir o encarecemento da cesta da comida e do combustible, e si tense en conta tamén o aluguer, a ecuación pode chegar a ser irresoluble –segundo datos da Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico (OCDE) de 2014, no Estado español o aluguer consumía máis do 40% dos ingresos dos fogares, e a tendencia dos prezos foi superior a entón. O informe de Ofxam fala sen reviravoltas: “Os datos que imos presentar son preocupantes, parece que veñen meses moi difíciles”.
Desta conxuntura dedúcese que as persoas que ven forzadas de novo a sobrevivir aumentaron, e que si se cumpren as previsións e a situación empeora, aumentará o número de persoas que se atoparán neste porto. Así pois, coa reforma penal, haberá que arriscar a moitos a recibir unha eventual pena de prisión por satisfacer as súas necesidades máis básicas. Dito doutro xeito, a medida que a vida se vai encarecendo, a reforma vén penalizar máis fortemente a pobreza.
“Está claro, non lles van a defender [a reforma penal] dicindo que esta medida está dirixida aos que rouban comida, senón aos que se dedican profesionalmente a roubar comida no metro, etc… Pero a patronal dos supermercados é a que leva anos presionando. Máis dunha década”, afirmou o xornalista Antonio Maestre ao saber que a reforma foi aprobada.
O xornalista publicou en 2013 nA Marea a reportaxe Mercadona e O Corte Inglés, detrás da nova reforma do Código Penal (tras a nova reforma do Código Penal de Mercadona e O Corte Inglés), no que se acababa de aprobar unha reforma penal na que os furtos foran delincados. Até entón considerábanse que faltaban os furtos, pero, ao pasar a ser delito coa reforma, abriuse a porta a penas máis duras. A través da reportaxe, Maestre explicou que a patronal de supermercados AECOC Asociación Española de Codificación Comercial (Asociación Española de Codificación Comercial de España) estivo a presionar para que levase a cabo a reforma do Código Penal Español, co fin de conseguir que os furtos se castigasen máis duramente.
“AECOC foi fundada en 1977 e as súas empresas asociadas representan en torno ao 20% do Produto Interior Bruto do Estado español. Mercadona, O Corte Inglés, Coca Cola, Caprabo, Fnac, Carrefour e Mango son algunhas das 30 grandes empresas de AECOC e, a través da Comisión de Prevención da Perda, un dos obxectivos que teñen é formar un lobby para converter as súas esixencias empresariais en lei e presionar ás administracións”, podemos ler ao xornalista. Segundo explica, estas presións deron lugar á reforma penal do ano 2013 que transformou o carácter do furto, e a esas presións tamén corresponde o que se acaba de aprobar en xuño.
Esta relación entre a reforma penal e varias empresas foi posta de manifesto polo deputado do Congreso español do PDeCAT, Ferran Bel, en declaracións tras a aprobación da reforma: “Hai que dar recoñecementos especiais ás organizacións que desde hai un ano están a traballar e impulsando este cambio no Código Penal, Foment do Treball e ICAB Barcelona, asociacións de comerciantes de Barcelona, Amigos do Paseo de Graza e outros”.
“O Código Penal que castiga á pobreza é un Código Penal que prexudica máis ás mulleres”. Así o afirman os locutores do programa Menos Lobos na sesión que leva por título Mulleres en prisión (Mulleres en prisión), co seguinte matiz á afirmación: “Especialmente en caso de furtos”. É un dos delitos máis cometidos polas mulleres (os furtos representan o 36% dos delitos cometidos polas mulleres e o 10% dos delitos cometidos polos homes).
Segundo explican no programa de radio, tras a aprobación da reforma penal que fixo que os furtos pasasen de falta a delito, os delitos cometidos polas mulleres creceron enormemente. En base aos datos do Instituto de Estatística de España de 2016, os delitos cometidos por mulleres aumentaron un 400% entre 2007 e 2016, á alza do 50% dos delitos cometidos por homes. “Esta subida non se refire a que se cometeron máis actos deste tipo, senón a que se converteron en varios delitos que até entón non eran delitos”, din os locutores. De feito, a reforma penal eliminou certas faltas –as infraccións penais de menor gravidade que non producían precedentes e que non podían ser castigadas coa pena de prisión– e converteunas en delito.
Xunto co furto, outra infracción que pasou de falta a delito foi a de ‘pintar’ auga, luz ou gas por un valor inferior a 400 euros. “Entre outras razóns, por estas razóns veuse dicindo que a reforma do Código Penal penalizaba a pobreza, endurecendo as penas para as infraccións que non eran graves, violentas nin causantes de riscos. E en moitos casos estes son feitos de supervivencia”.
Estas transformacións no Código Penal, como sinalaron os locutores, prexudican especialmente ás mulleres, xa que “ser muller é un dos principais factores que agravan a pobreza en todo o mundo”. Como é sabido, a gran maioría dos reclusos adoita ser pobre, e moitas mulleres que están no cárcere “adoitan ser o apoio económico da súa familia. Mesmo moitos deles son os únicos responsables dos seus fillos ao seu cargo”. É dicir, pódese concluír que moitos acabaron en prisión para levar a cabo acciones que se consideran delituosas pola súa supervivencia. As cifras falan por si mesmas: En 2017 o 72% das mulleres presas no Estado español estaban condenadas por delitos contra o patrimonio, a maioría “furtos”.
Gasteizko Errotako (Koroatze) auzoan izan diren manifestazio "anonimoek" kolokan jarri dute auzokoen arteko elkarbizitza. Azalera atera dituzte ere hauetan parte hartu duten partidu politiko batzuen eta beste kide batzuen izaera faxista eta arrazista.
Neste mundo frenético e vertixinoso no que vivimos, os cambios sociais que se suceden aos poucos parécennos ás veces imperceptibles, irrelevantes ou insignificantes. Con todo, non é así, e temos que ser conscientes diso para actuar con prudencia. Exemplo diso é que nos... [+]