Como outros moitos amigos, nos últimos anos Cataluña segue con moita atención. O que alí ocorreu desde que nos adiantaron co referendo de 2017 aféctanos. Por iso tamén estiven desexando coñecer os resultados electorais.

Pensando nunha opción máis interesante e innovadora, dedícome especialmente aos resultados da CUP. De feito, o grupo anticapitalista e independentista foi a chave da maioría independentista. Nesta ocasión, lamentablemente, non foi así e perderon a maioría as forzas que impulsaron o procés.

O referendo foi o maior acto de desobediencia que se organizou en Europa, exemplar en moitos ámbitos. Entre outras cousas, porque foi o modelo dunha folla de ruta para unha ruptura democrática, un método de resolución pacífica do conflito e de protagonismo da cidadanía. Ese día participaron 2.285.000 cidadáns e 2.020.144 votos a favor da República catalá.

Nas eleccións do domingo, CUP, ERC e Junts só 1.229.785. Tendo en conta a localización exacta das votacións do grupo ultradereitista e despreciable Alianza Catalá, quedaron case un millón de independentistas sen votar. Sen dúbida, o máis azoutado foi a ERC, que estaba no goberno. Do mesmo xeito, a caída das persoas da CUP non foi nada modesta.

En 2017 2,2 millóns de cataláns fixeron unha elección valente, o 90% e o resto votaron a favor. Tras a palabra dada ao pobo, os políticos profesionais fixéronse cargo do proceso e levárono á tradicional competición electoral que saíu das rúas de competencia.

O Estado español golpeou nun primeiro momento con dureza: detencións, ameazas, artigo 155... O pobo non se amedrentou, pero os das direccións dos partidos... Ao acabar o goberno do torpe Rajoy, chegou a Moncloa o PSOE, máis hábil en coidar as bases do réxime de 1978. Este partido atopou unha fisura nos partidos independentistas cataláns: a ERC. Atentos ao partido republicano histórico, os de Ferraz conseguiron que os membros do grupo de Junqueras fixésense cargo da remodelación do réxime de 1978. A ERC priorizaron a hexemonía no ámbito independentista para crer que un posible acordo co PSOE sería posible.

No referendo participaron o 43% do censo, si tiña carencias. Non cumpría con algúns dos complementos que a lexislación internacional impón, pero foi un salto plenamente democrático o que se deu en outubro de 2017. Os políticos profesionais non xestionaron o desexo e o proceso de ruptura do pobo, senón que volveron aos vellos camiños tradicionais.

Eu creo que a pena que recibiu a ERC é unha pena merecida, porque se sabía que o PSOE non ía conducir ningún proceso autodeterminante. Nos seguintes artigos das eleccións, O País explicou claramente que “Salvador Illa enterrou o procés”. Tamén ten claro que o xornal de socialdemócratas españois fala por maioría, porque situou aO Comuns na Fronte Española en todos os seus gráficos. Lembremos o decisivo que foi a elección do grupo En Comú Podemos, que viña cambiar a política, en contra da independencia e disfrazado de “neutralidade” a favor do Estado español.

A Esquerda Independentista do País Vasco tamén terá que ver cal foi a súa responsabilidade na elección dos aliados nestes feitos, a quen axudou e a quen botou de menos.

Case un millón de independentistas quedaron en casa, non sei si algunha vez serán capaces de recuperar a ilusión e o compromiso, non sei si esa oportunidade perdida será a última e, por certo, quizais tamén a nosa última, o PSOE, un dos pais do réxime de 1978, propietario da axenda...

Patxi Azparren