Desde a creación do Servizo de Eúscaro do Departamento de Educación, promoveu e impulsado diversos programas e iniciativas para mellorar o nivel de eúscaro do profesorado, o coñecemento do eúscaro infantil e o coñecemento do eúscaro
"Ademais do capital humano, existe unha gran profesionalidade e insustituibilidad na actualidade ao redor dos programas IRALE e EGB, que debería aproveitarse e fortalecerse para afrontar novos retos"
para incrementar e consolidar o seu uso, para garantir a calidade lingüística dos materiais didácticos, para canalizar proxectos de normalización lingüística nos centros educativos, para acreditar o nivel de eúscaro do profesorado... Con todo, dous destes programas foron cuestionados nos últimos días polo Departamento de Educación:
O programa IRALE nace para asegurar a formación lingüística básica dos profesores. Posteriormente, ademais de impartir formación para enriquecer devandita formación lingüística, comezou a impartir formación didáctica para o ensino da lingua e cultura para abordar a dimensión vasca do currículo. Centos de profesores e profesoras puideron mellorar a súa actividade profesional grazas á formación recibida en IRALE; e outro tanto, á espera desa imprescindible formación complementaria.
Nos Centros de Afianzamento Idiomático (EGB) participan cada ano ao redor de 3.000 nenos e nenas. O obxectivo principal é ofrecer aos nenos e nenas que viven no medio rural vasco a posibilidade de coñecer unha contorna euskaldun rico e, mesmo, vivir en eúscaro, para que teñan a oportunidade de vivir unha experiencia memorable; desta maneira, poder dar un impulso eficaz ao proceso de aprendizaxe do eúscaro e á súa relación afectiva coa lingua. O grupo de internados, formado por 20 profesores monitores, leva máis de tres décadas profundando, experimentando, investigando e ampliando o coñecemento. O grupo profesional máis numeroso que existiu na historia ten como tema o lecer e o eúscaro; expertos en pedagoxía e psicoloxía, dinámicas de grupo, cooperación, mundo das emocións; que está en constante renovación e ensaio e que achegou valiosamente á comunidade educativa, que o está facendo e que pode facer de maneira específica nesta situación.
Ademais do capital humano, existe unha gran e insubstituíble profesionalidade na actualidade ao redor dos programas IRALE e EGB, que debería aproveitarse e fortalecerse para afrontar novos retos.
De feito, desde que a COVID-19 converteuse nunha pandemia, o alumnado da Comunidade Autónoma Vasca tivo que aprender de casa, e a maioría non volverá ás aulas até setembro.
Existen dous factores que inciden directamente no nivel de competencia lingüística do alumnado e, en consecuencia, no resto das materias do currículo: a lingua familiar e a contorna sociolingüística.
Con todo, para moitos alumnos, a escola é a única opción de estar en contacto co eúscaro, coa súa lingua de aprendizaxe, xa que a súa lingua familiar é diferente ao eúscaro e viven en contornas sociolingüísticas castellanoparlantes. Por tanto, ao redor de seis meses apenas terán contacto co eúscaro, co impacto que iso terá na súa capacidade de eúscaro e, en consecuencia, no resto de materias do currículo, pondo en perigo a exclusión dalgúns alumnos no sistema educativo.
"Pedímosche que non pechen os Centros de Afianzamento Idiomático e manteñamos o persoal de IRALE, xa que o próximo curso traballaremos para que o Sistema Educativo siga euskaldunizando aos nenos e garantindo a súa igualdade de oportunidades"
A COVID-19 puxo patas para arriba a nosa forma de vida, a de toda a sociedade, e sabemos que iso esíxenos redefinir os obxectivos e prioridades do noso traballo e adaptar as nosas formas de traballo. En consecuencia, reorganizamos e posto na mesma dirección todos os programas do Servizo de Eúscaro: apoiar aos centros que se atopan nunha situación máis vulnerable en canto ao coñecemento e uso do eúscaro, para que cada programa, nos seus respectivos ámbitos, non sufran menoscabo no coñecemento do eúscaro. Con todo, isto non é posible coa redución de recursos.
No programa ULIBARRI para a normalización lingüística déronse criterios para a introdución de medidas especiais para reforzar o eúscaro nos proxectos. Durante o tempo que durou Etxealdia, os asesores de normalización lingüística dos berritzegunes priorizaron a capacidade de comunicación e o uso do alumnado. Crearon materiais específicos e adaptado moitos máis. De face ao novo curso, a normalización lingüística vai ter unha importancia fundamental para que se potencie a capacidade comunicativa en eúscaro dos alumnos.
No programa IRALE, vendo que o próximo curso non se poderán impartir os cursos ordinarios, presentamos unha proposta en colaboración cos centros nos que o profesorado de IRALE atópase en peor situación, sobre a metodoloxía para traballar a oralidad e a comprensión lectora para a formación e o asesoramento ao profesorado.
No caso dos Centros de Afianzamento Idiomático, presentamos unha serie de propostas nas que mostramos a nosa disposición a acudir aos centros educativos e a realizar a estancia no internado no propio centro, traballando o eúscaro durante toda a semana.
Por parte do Departamento de Educación, só recibíronse negativas, unha tras outra. En consecuencia, o Departamento decidiu pechar os Centros de Afianzamento Idiomático e despedir a un terzo dos traballadores de IRALE.
Así non conseguiremos un Sistema Educativo centrado no eúscaro.
Por tanto, pedímosche que non pechen os Centros de Afianzamento Idiomático e que manteñamos o persoal de IRALE, xa que o próximo curso teremos que encher os pantalóns para que o Sistema Educativo siga euskaldunizando aos nenos e nenas e garantindo a súa igualdade de oportunidades.
*Persoal do Servizo de Eúscaro do Departamento de Educación
ASINANTES:
Servizo de Eúscaro do Departamento de Educación
IÑIGO BARRUSO LAZKANO, XEFE DE SERVIZO
MAITANE IZAGIRRE ZUBIMENDI
GARAZI URRA ERRASTI
BELEN PAYUETA LÓPEZ DE CARBALLOS
ITXASO HIERRO MORENO
ALFREDO CASTRESANA HERRÁN
MIKEL OSORO URIGUEN
Rakel Olea González
BEGOTXU ERKIAGA GOJENOLA
Ibon Olaziregi Salaberria
CENTROS DE AFIANZAMENTO IDIOMÁTICO
ALTUNA ERRASTI, MARIA DA CARMEN
AMEZUA ENATARRIAGA IKER
VINANZA MENDILIBAR, ROSA MARI
DERTEANO ARRIZUBIETA, GAIZKA
DERTEANO ARRIZUBIETA, RAFAEL
BALZA KAREAGA, GAIZKA
ELORRIAGA LARAUDOGOITITA, IANIRE
FERNÁNDEZ FRANCESENA, MIREN
IRIBAR MANZARRAGA, JANIRE
QUINTANA PEÑA, ION
LANDA AGIRRE, ENEKO
LARRINAGA ORTIZ DE LÚA, ANE
LIZEAGA RICA, FCO. JAVIER
MENDIZABAL CAMIO, NATALIA
MUJIKA DORRONSORO, JOSE MANUEL
SOLANO GARCIA, NEKANE
TELLERIA ITURRIOZ, AMAIA
UGALDE VIGUERA, JOSE LEÓN
ZUBIZARRETA AGUIRRE, AMAIA
Programa IRALE
AURTENETXE LOPATEGI GAIZKA
EREÑO ARGIARRO, BEGOÑA
TXABARRI LOPATEGI, IMANOL
AGIRRE ETXEBARRIA, HODEI
BERGARA ARETXABALETA, AMAIA
ANGULO BARON, AMAIA
ARISTONDO BARREIRAS, IÑAKI
BERNAOLA ETXEBARRIA, MAITE
IRIBAR ARESKURRINAGA, JUAN JOSE
ITURRIOZ RUBIO, KEPA
DUOANDIKOETXEA ZUAZO, JOSEBA ANDONI
ATUTXA ORDEÑANA, IBAI
BARTRA AREA, SELVA
MADARIAGA MALAXETXEBARRIA, SABINO
MARTIN ARRIZABALAGA, LEIRE
ORTIZ DE PINEDO VERMELLAS, AITOR
ARISTONDO BARREIRAS, ITZIAR
ASTORKITZA IRURETAGOIENA, IÑAKI
SANTISTEBAN MENDIZABAL, LEIRE
ESGOTE UGARTEMENDIA, KORO
ALKORTA ZEBERIO, ESTIBALITZ
ARANBURU MUJIKA, PELLO
ACKONA ARRIGAIN, ISABEL
ARRIETA ZUBILLAGA, LOREA
ARRIBALAGA GEREÑU, AITOR
ARTOLA AZKUE, AMAIA
AZPIROZ LASARTE, Mª DORES
DO RIO ALDASORO, JESUS
DELGADO ROZAS, JOSU
EIZAGUIRRE LANDA, XABIER
ELORZA POMBAR, IDOIA
IBERO URBIETA, IDOIA
ITURBE JAUREGUI, ANA
IZAGUIRRE OLAIZOLA, ELIXABETE
LASKURAIN IBARLUZEA, SORKUNDE
LUJANBIO RUIZ, ANE
ORBEGOZO IGARAN, MIREIA
OSINALDE VIDAL, ASIER
PARDO SAN GIL, XULLO MIGUEL
SERRANO LASA, ASIER
PORTELA SERRANO, GURENDA PAULIÑE
ARENAZA ALVAREZ, SABIN
ARRATIBEL ZEBERIO, IRATI
BERISTAIN IMAZ, MAITANE
BERRIZBEITIA GARRO, FERNANDO
BUENETXEA ITURRIOZ, AINARA
ERDOZIA LETURIA, OLATZ
LARRAZABAL BELAR, EIDER
OTXOA ALONSO, AITZIBER
SARASKETA GOIENOLA, ANE
OTXOA DE ALAIZA, OLATZ
Zengotitabengoa MURGOITIO, AITZIBER
KEREXETA ZULAIKA ROBERTO
ARTAZUGOICO
ARIZTIMUÑO GUTIÉRREZ, GOTZONE
ARMAOLEA CAMPOO, JOSU
CARRANZA UGARTE, RICARDO
ENZUNZA LANDA, JANIRE
EGUREN LETE, JOSE INAZIO
ELORRIAGA AYESTA, AMAIA
SOLATXI KORTABITARTE, NEREA
ESTEBAS LEÓN, SUSANA
IRIONDO ARISTONDO, AMAIA
ITUARTE ZARRAGOIKOETXEA, MARI ELI
BARANDIARAN, IÑAKI
LEGAZPI LEGARRETA, ASIER
MACHO AGUILLO, GEMMA
MORCILLO TORRES, MONTSERRAT
OGANDO UBIRIA NAROA
OLANO GOTI, KARMELE
ORMAZABAL ORMAZABAL, MIKEL
GONZALEZ GOMEZ, OLAIA
RAMOS VILLANUEVA, GREGORIO
RUIZ DE EGINO BEGOÑA, MAITE
SARRIA ALVAREZ SANDOR
UNZUETA AJURIA, JOSU
GALARRAGA ZUAZO, AGEDA
ZARATE GOROSTIOLA GORKA
AGUIRRE ELGEA, MARIA
ERAUSKIN OLANGA, JOSUNE
MONTE ETXEBERRIA BERNAR
ETXEBERRIA MENDIZABAL, EIDER
GARIKANO IRURETAGOIENA, ASUN
GOIKOETXEAUNDIA USANDIZAGA, ARANTZA
INSAUSTI LASA, GABIÑE
LAKARRA ANDRINUA, ANDER
RUIZ DE AZUA ORMAZA, URTZI
SANCHEZ AGUIRRE, BEÑAT
SANTAMARIA MARTIN, SARA
Asesores de normalización lingüística dos Berritzegunes
JOSEBA IBARRETXE FERNANDEZ DE LARRINOA
OIER ZEARRA GARABIETA
ITZIAR LAFUENTE OSA
MARIA LUZ ARRANZ URIBARRENA
GARBIÑE ALTUNA VILLAR
OLATZ ZUAZO AZPEITIA
ANA GARCIA ARETXABALA
Isabel Casares da Igrexa
CIRUELA DA ZONA DE JASONE
ARENE RUIZ MANCERA
Ainara BILBAO ALCIBAR
PELLO BIDARTE PEREZ
JOSUNE OTXOTORENA SORONDO
IÑAKI BIAIN SALABERRI
MIREN JOSUNE ALBERDI AGIRRE
PELLO AKIZU LIZARAZU
IRAITZ IRIGOYEN ARRICHABAL
JAVIER LARRAÑAGA ARRIOLA
UNIDADES DE EÚSCARO DAS DELEGACIÓNS OLURRALDE
JOSEBA GASKO GARCÍA
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Hai quen, sendo un cerebro brillante, con definicións de "pouco detalle", son expertos en transformar e transformar o mesmo, dito doutro xeito. Era súa e foi un proxecto in eternum que se repetiu durante décadas. Esta era unha das principais razóns para deixar de ser... [+]
O 26 de decembro, durante un ataque aéreo, o Exército israelí matou a cinco xornalistas palestinos que tentaban chegar á cidade. Con eles mataron a 130 xornalistas palestinos. Esta noticia lembroume un par de cousas, a primeira, a persecución que sofren os verdadeiros... [+]
Nos últimos meses tocoume traballar en varios institutos e, nalgún momento, tiven que falar cos alumnos das posibilidades que ofrece o mercado laboral. A tipoloxía dos alumnos é variada e nunha mesma cidade varía moito dun barrio a outro, dun instituto a outro, e tamén... [+]
A nena que aparece no centro da fotografía, que dificilmente se pode considerar histórica, está a escribir unha lista de adxectivos: eu, ti, el, nós, vós, eles. Mirando cara abaixo, non puiden ver como era a súa mirada.
Insensible ao labor do fotógrafo, vostede, lenta e... [+]
Cando traballas con persoas maiores ou con persoas con diversidade física e neuronal, dásche conta de que a idea da competencia na nosa sociedade limítanos moito como especie. É dicir, o noso sistema ponche en valor por facer as cousas de maneira específica, e o que non o... [+]
Quería escribir polas luces de Nadal e reivindicar que se converta nunha tradición anual nesta época de iluminacións de rúas, un espazo público acolledor, alegre e gozoso desde o punto de vista da clase. Pero, por suposto, tamén espazos públicos cálidos onde algúns... [+]
Perdoa aos carballais, encinares, olmos, garzas, fresnos, alisedas, castañares, bidueiros, gorostidias, manzanales, piñeirais e a todas as sociedades das árbores, pero hoxe o hayedo ten unha cita con motivo das celebracións da fronteira invernal.
Resúltame máis fácil... [+]
Volve Euskaraldia. Ao parecer, será na primavera do ano que vén. Xa o presentaron e a verdade é que me sorprendeu; non o propio Euskaraldia, senón a lema del: Farémolo movéndonos.
A primeira vez que a lin ou escoitado, vénme á cabeza o título da obra que puxeron para... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Cando o sistema colonial capitalista heteropatriarcal cuéstionase e loita, ataca sen piedade. Utilizando todas as ferramentas ao seu alcance para fortalecer, fortalecer e consolidar o poder institucional, os medios, a xustiza, a lingua, a cultura, a violencia...
En Suíza,... [+]
Non sei si vostedes tamén teñen a mesma percepción –recoñézoo: aquí empecei a escribir de maneira acientífica–. Refírome á extensión natural da palabra preguiza. Cada vez escoito máis nos recunchos de Hego Euskal Herria: eúscaro, español e, por suposto,... [+]
Moitos en Nadal sentimos máis preguiza que ilusión ao pensar nas comidas e encontros familiares. Pero adiantámosvos que non é a comida a que nos fai sentirnos colectivamente incómodos, senón a normatividad que define á familia tradicional. É máis,... [+]
Sempre me pareceu máis significativo o modo que se di en castelán aos carruajes que se poden atopar aquí e alá: humilladero. Non é un nome bastante lixeiro, branco ou non ten ningunha connotación? Á fin e ao cabo, todo o que pasaba por alí debía ser humillado. É sabido... [+]