A finais de decembro, o Gabinete de Prospección Sociolóxica do Goberno Vasco publicou os resultados do estudo "Opinións sobre o eúscaro". Preguntouse aos enquisados sobre unhas poucas actividades de promoción do eúscaro. Entre as respostas relacionadas co mundo laboral destacaría que, por unha banda, o 95% está de acordo en que a Administración teña que responder na lingua que elixan os cidadáns, e doutra banda, só un 4% das empresas e/ou entidades privadas preguntan si deberían facer un esforzo para responder ou atender na lingua elixida polos cidadáns. Segundo o estudo, case ninguén está en contra destas dúas ideas. Noutras palabras, case todos están de acordo en que os cidadáns respondan na lingua que desexen.

En canto ao uso do eúscaro nas empresas, o 85% dos casos afirma que as empresas deberían ofrecer aos mozos traballadores a posibilidade de traballar en eúscaro nos seus postos de traballo, mentres que só un 4% oponse a esta idea. Só se preguntou ao redor dos mozos traballadores, tendo en conta un maior nivel de coñecemento da xeración que quizais se está lanzando ao mercado laboral.

A educación, a administración pública, as actividades culturais e os medios de comunicación son, en opinión da maioría da poboación vasca, os ámbitos prioritarios para a promoción do eúscaro. O ámbito comercial e dos centros de traballo sitúanse por baixo das prioridades (6,9 e 6,6 puntos sobre 10, respectivamente).

Como digo, trátase dunha investigación sobre unhas poucas opinións. Para profundar nas percepcións e actitudes en torno ao eúscaro, necesitariamos unha investigación máis ampla que a necesaria para orientar adecuadamente as políticas e a planificación, xa que é necesario coñecer ben as opinións, motivacións e percepcións da cidadanía.

Os que ultimamente están a facer política son varios xuíces. Co inicio do ano, o Tribunal Superior de Xustiza do País Vasco ha emitido sentenza, atendendo á petición do sindicato CCOO. Tal e como se especifica no mesmo, o Concello de Barakaldo non poderá establecer requisitos de eúscaro para o persoal de empresas privadas que presten servizos municipais, aínda que a situación xurídica do contratante non sexa a do particular, senón a do servizo administrativo xestor. Isto suporá unha vulneración dos dereitos dos cidadáns.

Os xuíces non están a ter en conta a lexislación vixente, de acordo co Decreto 179/2019 sobre normalización do uso institucional e administrativo das linguas oficiais nas entidades locais vascas, xa que poderán incluír nos contratos as cláusulas necesarias, así como as relativas ao idioma. Ademais, contempla a necesidade de incorporar aos postos de traballo persoal capacitado para traballar en ambas as linguas oficiais. De acordo coa Lei Municipal de Entidades Locais de Euskadi, nos contratos que celebren as Entidades Locais incluiranse as cláusulas necesarias en cada caso para que os cidadáns sexan atendidos na lingua oficial que elixan e para a prestación do servizo, nas mesmas condicións lingüísticas que sexan exixibles á administración titular do servizo.

O establecemento, a valoración e a consideración das cláusulas lingüísticas para responder no idioma desexado pola cidadanía debería ser inescusable na contratación pública, nas adxudicacións de servizos e nas convocatorias de subvencións, máxime si trátase de servizos dirixidos a persoas residentes neste territorio ou con proxección pública. A responsabilidade e o cumprimento da lexislación inflúen no desenvolvemento da propia lingua, a convivencia e o noso benestar.

Rober Gutiérrez, director da Asociación Bai Euskarari