Un píxel por quilómetro cadrado. Até aí chegou Global Safe Net (GSN) á hora de mapear as zonas de terra que deben protexerse no mundo. Recentemente publicou as conclusións do seu estudo, e tamén creou unha páxina web para ver de forma somera cales son os espazos naturais para a conservación das especies, así como os campos das biomasas para o almacenamento de carbono.

A pesar de que moitas veces nos aparecen separadas, a perda de biodiversidade e a emerxencia climática veñen da man. É máis, ademais do quecemento global do mundo, puxéronse de manifesto outras ameazas para o ser humano coa pandemia do Covid-19: as enfermidades orixinadas polas zoonosis. Para evitar ese escuro futuro para toda a vida no mundo, sería necesario protexer moitas máis terras das que agora temos.

O TGSS considera que se debería garantir a metade da superficie terrestre para esta tarefa. Na actualidade, o proxecto conta con 20 millóns de quilómetros cadrados de superficie protexida e prevé un total de 67 millóns de quilómetros cadrados.

En concreto, ademais das zonas actualmente protexidas, identificaron outro 30% da superficie terrestre como imprescindible para a conservación da diversidade e abundancia de especies, especialmente en Siberia e o norte de Canadá, así como nos extensos hábitats de Brasil, EEUU, Australia e China, de gran riqueza natural. Ademais, un 5% máis da superficie terrestre debería utilizarse como depósito de carbono para “estabilizar o clima”. A metade do Mundo, pois.

As zonas de alta densidade urbanizadas polo ser humano e as dedicadas á agricultura non foron tidas en conta á hora de construír o mapa, pero si as zonas de vida pouco habitadas ou máis afastadas. Neste sentido, o estudo pon especial atención aos territorios indíxenas, que representan o 37% das zonas a protexer: “Isto demostra que os pobos indíxenas e as súas terras xogan un papel importante na conservación da biodiversidade e a atmosfera terrestre”.

Outra das conclusións é que para protexer ás especies que se atopan en risco grave de extinción só sería suficiente protexer un 2,5% máis dos terreos, ademais dos actuais, o que sería factible nun prazo de cinco anos.

Os asinantes do estudo consideran esencial atender as reclamacións sobre as terras autóctonas, cumprir co prometido no cume do clima de París e levar a cabo o Acordo Global pola Natureza. Lembraron que coa pandemia da COVID-19 os estados demostraron que son capaces de mobilizar miles de millóns de euros, e que neste caso tamén deberían facelo.

E no País Vasco que?

O mapa superpone once capas de biodiversidade (grandes series de especies a protexer, fenómenos estraños, terras non tocadas…) e identifica corredores entre zonas de 2,5 quilómetros de anchura media. Os datos pódense consultar por comarcas e países.

No que respecta ao País Vasco, pódense distinguir o eco-comarcas dos bosques cantábricos, peninsular ibérico e pirenaicos. Unha parte da terra autóctona xa está protexida a través de redes como os Parques Naturais, pero tamén habería que protexer as “zonas salvaxes” que se mantiveron enteiras no Pirineo Navarro, así como numerosas parcelas de alta biomasa diseminadas por todos os territorios neste caso, como Cinco Vilas, Malerreka, Altzania ou ao norte do encoro de Uribarri.

A fragmentación excesiva das zonas fai inevitable a necesidade de establecer numerosos corredores ecolóxicos, o que no caso do País Vasco obsérvase con gran evidencia. Por exemplo, o proxecto Global Safe Net propón apoiar para este fin as alturas de Andatza, Belkoain ou Zubieta, entre os parques naturais de Aiako Harria e Pagoeta en Gipuzkoa, incluída a incineradora.