Xa veñen. A primeira semana de maio realizaranse os exames de HABE para comprobar o nivel de eúscaro e, con este achegamento de datas, estou convencido de que nesta época do ano mergullaranse máis alumnos que nunca nas páxinas de ARGIA en busca de inspiración –salvación– de última hora.

Desde o rol de profesor, quero achegar o meu granito de area para axudar a todos estes alumnos, especialmente aos de C1 e C2, que se enfrontan a un reto maior que os demais: o ano pasado só un de cada tres conseguiu pasar a barreira dos dous niveis máis altos.

A maioría dos que quedaron no camiño ao título fallou na proba de expresión escrita. Por iso, o máis brevemente posible, e en base ao cinco parámetros que terán no exame escrito, vou recompilar unhas normas que hai que lembrar ben. Atención, pois, aos examinandos.

Na pertinencia, comprender ben cal é a tarefa exposta no enunciado e tratar de axustala estritamente ao solicitado. Neste texto, por exemplo, fixeime como tarefa axudarvos e para iso vou escribir un artigo de opinión con máis prescricións que narrativas e desde o papel de consultor. A redacción será válida si ao finalizar a lectura fíxenvos chegar algún tipo de axuda.

En coherencia, teña moito coidado coas conxuncións e organizadores, que son importantes para que a orde das ideas do texto sexa o axeitado. Para empezar, lembrade que si usades “primeiro”, teredes que escribir “segundo”. Ademais, non o poredes “de outro”, salvo que o poñades “de un”. Estes dous forman unha especie de parella. En caso de non poder avanzar, póndelle “doutra banda”, xa que case sempre funciona.

En cohesión, lembra dúas regras de ouro que corresponden á puntuación. Primeiro: non poremos comas entre o suxeito e o verbo (“Ter isto en conta *(,) ten unha gran importancia na proba de expresión escrita”). Segundo: tampouco poremos coma entre o verbo principal e o completivo (“O Director Xeral de HABE informa que o prazo de inscrición será do 6 ao 14 de abril”). Si tedes algunha dúbida, non vos poñades cómalas, xa que son máis que os riscos de non polas.

Na riqueza, ademais de coidar coidadosamente o vocabulario e as repeticións, estade atento cos referentes. Con carácter xeral, si previamente indicastes o pago do elemento (anáfora), utilizaredes o segundo grao para referirvos a *o indicado anteriormente. Si a referencia indícase a continuación (catáfora), recibiredes o seguinte *polo primeiro grao. A distinción entre anáforas e catáforas axudaravos á precisión e riqueza do texto.

No que a xustiza respecta, seredes capaces de atravesar un camiño cheo de canellóns sen saída. Realmente son moitos os perigos de caer no buraco. Seguindo a terminología de Juan Garzia Garmendia, temos como nos atopamos o corrupto (dígovolo como asesores *), o pseudónimo (ao longo da análise as dúbidas *serán diferentes) ou o xerundio narrativo (seguindo o camiño fácil, asumindo os riscos *). E moito máis. Todo pode ser un calco que mire a frase.

Cada un deles vive o seu tolo, dixo Peru Abarka, e, sen dúbida, cada un dos examinadores ten as súas obsesións: a da abella será a axeitada, a da sandía a das xuntas, a da propia. Convenvos facelo ben, porque non hai maneira de saber cal é o tolo de quen vai dirixir o voso exame.

A proba de expresión escrita será difícil de superar, de acordo, pero non imposible. O autor deste artigo conseguiuno, e máis dun examinador podería desollar o texto de forma convincente se tivese ocasión para iso. Non se preocupe demasiado e escriba con confianza.

Por certo, se chegastes até aquí, vouvos a contar unha auténtica treta de superación. Se podedes citar a Peru Abarka ou algún outro clásico similar, adiantaredes parte do camiño. Si, por disimulo, introducéis algunha expresión ou expresión, traeredes unha pedra máis para superala. Nin que dicir ten que si se fala de puerco, de sandía, doutro, ou doutras cousas polo estilo. Lendo estas bobadas ninguén se atreverá a suspender a súa obra.

Así sexa. Boa sorte a todos os examinandos.