Hoxe en día os médicos traballamos co computador. Pasamos o día observando a pantalla que temos diante, sen tempo para mirar ao paciente. E ese soporte informático co que traballamos fixérono, á súa medida, os castellanohablantes, en beneficio propio. Unha vez diagnosticada a bronquite ao paciente, esta obríganos a rexistrarnos e escribir en castelán: bronquite aguda. Pedimos en eúscaro as probas complementarias imprescindibles para a nosa actividade e recibimos o informe en castelán. Todo está en castelán, excepto unha sección: texto libre. Nel recollemos as incidencias do paciente, as súas observacións ou o que el díxonos, así como o que detectamos na nosa análise a medida. Eúscaro. Así mesmo, as derivacións a outros especialistas van en eúscaro. Así como a solicitude de calquera proba: en eúscaro. O texto libre é o único que podemos escribir en eúscaro.

Agora queren transformar o texto libre en castelán, a través dun tradutor automático. Chámase Itzulbide, para volver ao principio neste momento no que estamos a avanzar. O pouco que escribimos en eúscaro. Para que os traballadores castellanoparlantes vivan en paz e tranquilidade. Enviarase sen problemas un médico substituto do que en diante non se teña coñecemento da situación do eúscaro. A partir de agora, o médico do hospital non terá necesidade de aprender euskera, xa que todo estará en castelán e castelán. Ese é o seu obxectivo: permitir aos médicos escribir en eúscaro, pero sempre que a historia clínica estea en castelán. O eúscaro, por tanto, é optativo, é un dereito individual, o castelán é de todos e é obrigatorio. Definitivamente.

Aqueles que até agora non o escribiron en eúscaro, comezarán a traballar, grazas ao proxecto Itzulbide, de cheo en favor do eúscaro, para xustificarse a si mesmos. Aínda non aprenderon que baixo a vontade dos demais non pódese ser libre. Que os médicos tamén podemos facer a nosa achega no ámbito do eúscaro, desde o noso ámbito.

O texto libre é o único territorio libre que temos os médicos euskaldunes, como o eúscaro é o territorio libre que nos queda aos vascos. E estamos dispostos a defender o que é noso: o dereito a escribir en eúscaro, e nada máis. En eúscaro no País Vasco. Para empezar, non participaremos no proxecto Itzulbide. Non permitiremos o uso e a devolución de avisos sobre os nosos pacientes sen o seu consentimento informado. En caso necesario recorreremos ao asesoramento xurídico dos colexios médicos: informáticos, técnicos, xefes de servizo aos xulgados. A Dirección, con todo, non se vai a resignar. Porque o que escribimos en eúscaro quéreo en castelán, nalgunha medida. Nin nós: defenderemos o noso territorio libre. Que preparen eles mesmos o seu Euskaraldia, o seu tradutor: nós estamos dispostos a ir á folga de fame, non de calquera xeito, senón con peticións concretas. Non será fácil e botaremos de menos as verduras que nos traen os pacientes. De feito, o mandato teno a dirección, pero non o poder. Nós podemos estar de fame, pero eles non comerán tomate de Aramaio.