O 25 de novembro, Día Internacional contra a Violencia Machista, a Secretaría Feminista do sindicato Steilas publicou un cartel: O noso corpo é un campo de batalla, e todos os centros educativos de Hego Euskal Herria recibírono. Queremos denunciar a violencia que sofren as mulleres e os menores en conflitos armados.

No contexto da guerra, os roles de xénero intensifícanse pola violencia, xa que, en xeral, os conflitos armados implican unha asimetría xerárquica dos roles: os privilexios masculinos refórzanse negando todo o feminino.

Este ano, a situación en Palestina está a causarnos moito dano, porque cremos que é un xenocidio planificado: están a destruírse vivendas, hospitais, escolas, universidades, non teñen acceso á auga nin aos alimentos, están obrigados a trasladarse e as bombas están a causar un terror terrible. A comunidade educativa segue elevando a súa voz con solidariedade, organizando diversas actividades e mobilizacións e esixindo un cesamento do fogo.

As mulleres foron e son parte dos conflitos como enfermeiras, coidadoras, nais, fillas ou loitadoras activas. Durante a guerra, as mulleres e as nenas adoitan formar parte da poboación civil, pero, do mesmo xeito que os homes e os nenos, poden ser vítimas de diversas inxustizas como torturas, agresións indiscriminadas, asasinatos, ameazas, secuestros, desaparicións forzadas, detencións, encarceramentos, violencia sexual, traslados e recrutamento forzoso. Teñen que ocuparse de manter e coidar a vida de nenos, maiores, enfermos, etc., pero en tempos de conflito esas tarefas vólvense moi complicadas e moitas veces perigosas (destrución de vivenda ou terras de cultivo, falta de subministración de alimentos, dependencia de ONG, subida de prezos, etc.). ).

Desgraciadamente, a morte de civís prodúcese máis cando se utiliza tecnoloxía e armamento de gran precisión para distinguir destinos militares e civís, ou para distinguir o territorio militar e o territorio civil “protexido” (escolas, universidades...), polo que é evidente que o armamento cambiou tamén os seus destinos. Na Primeira Guerra Mundial, as baixas de civís eleváronse ao 5%, fronte ao 66% da Segunda Guerra Mundial, e eleváronse ao 90% na actualidade. Así, estamos a ver un xenocidio no que as vítimas, no seu sentido máis amplo (asasinados, desaparecidos, desprazados, non atendidos...), son sobre todo mulleres e menores.

Como comunidade educativa, tamén nos parece preocupante o aumento dos valores do militarismo na industria dos videoxogos, videoclips, etc., que enxalzan a destrución, a invasión... pero tamén o machismo e o racismo.

Tamén contribúen os medios de comunicación hexemónicos, que subliñan o valor da guerra e a acción, e que presentan o conflito como un videoxogo de robocop contra os valores da sensatez e a negociación.

O patriarcado é o campo de batalla máis grande para as mulleres, onde sufrimos diferentes formas de violencia, aínda que non vivimos un conflito armado. E así o recibimos con esta lema: Non unha guerra que nos destrúa, nin unha paz que nos oprima; isto non é a nosa paz. A participación das mulleres é, unha vez máis, moi baixa ou inexistente, en zonas onde se deciden conflitos por razóns xeopolíticas e económicas.

Só gañan os señores de guerra: os ricos brancos do Norte e do Sur do mundo, os financeiros, os dirixentes políticos ou as corporacións de enerxía, armas e seguridade. Nas organizacións multilaterais (ONU, OTAN, UE) están a normalizarse os discursos que promoven a opinión pública e política a favor da guerra. Aceptan e promoven a produción de miles de toneladas de armas e o envío de miles de toneladas de armas desde os nosos portos para alimentar os conflitos, segundo a lema A guerra comeza aquí.

Segundo Gayatri Spivak, o equipo de gañadores leva a cabo a violación sexual como unha “celebración metonímica da adquisición do territorio”. Rita Segato segue con esta idea de expresión territorial: aprópianse do corpo das mulleres para utilizalo e abusar del, o que é unha clara expresión da capacidade de dominación que a agresor busca no corpo das mulleres. A maioría das vítimas sofren en silencio polas dificultades que supón denunciar, o que leva unha dobre condena patriarcal ás vítimas de crimes sexuais.

Hai que deixar de presentar ás mulleres vítimas dunha guerra só como vítimas, porque seguen vivas; tamén son mulleres activas despois de sufrir unha violencia específica, e deben ter voz para expresar e compartir a súa experiencia.

Nas guerras vulnéranse todos e cada un dos dereitos humanos, empezando polo dereito fundamental á vida. Neste momento, non podemos vivir ignorando as guerras que están a sufrir outras persoas, que teñen, como nós, o dereito á igualdade, á liberdade e á felicidade, nas mesmas condicións materiais.

Rexeitamos as decisións que supoñan un aumento das armas para o conflito e un aumento dos orzamentos bélicos. Rexeitamos os discursos que, en nome da seguridade, reforzan as lóxicas autoritarias e de militarización. Non no noso nome! Somos moitos os que dicimos non á guerra, ao imperialismo, ao patriarcado, ao autoritarismo e ao militarismo. O corpo das mulleres, os nosos corpos, non son un campo de batalla, nin un territorio de conquistas.

Marije Etxebarria Ezpeleta e Ana Pérez, membros da Secretaría Feminista do sindicato Steilas.