Ao redor de 3.000 persoas reuníronse na manifestación nos cálculos dos organizadores. Persoas procedentes de diversos puntos de Gipuzkoa que tiveron que superar unha serie de obstáculos para chegar ao edificio Kursaal: Celebrábase o maratón de San Sebastián e o acceso ao interior da cidade foi moi complicado para moitos, xa que os autobuses que circulan polas localidades próximas interrompían o seu servizo moi lonxe do centro e, aínda por riba, Renfe ten suspendido o seu servizo ferroviario durante estes días en todo o traxecto entre Andoain e Irún.

Superadas as dificultades, miles de cidadáns percorreron o traxecto desde o Kursaal até Sagües para regresar de alí ao momento de partida, tras unha pancarta que reivindicaba a necesidade de “Parar” a incineradora de Zubieta en mans dos responsables de AnclSOS. Na conferencia final, a organización pediu ás autoridades que, á vista dos fallos e defectos que presenta a instalación para garantir a saúde pública e o medio ambiente, paren a incineradora. E solicitaron publicamente unha cita para debater este asunto ao deputado xeral de Gipuzkoa, Markel Olano.

Na súa intervención, SOS denunciou que “cando en 2016 iniciouse a construción da incineradora, a Deputación e o Goberno Vasco denegaron aos cidadáns o dereito a participar e o diálogo. Na fortaleza do poder sentían fortes, invencibles, e quixeron facer unha exhibición de soberbia. (…) Converteron a incineradora nun exemplo de poder. Tótem tecnolóxico, perfecto, moderno, seguro... Só dous anos, foron suficientes para ver ao xigante os seus pés de barro”.

A continuación relaciónanse as deficiencias que a incineradora xa demostrou. Debido ao mal funcionamento da planta de xeración de luz coa calor da combustión, a incineradora non valoriza residuos. Están a apagarse e acendendo constantemente e realizáronse 86 veces nunha instalación que necesitaría tres acesos ao ano, xusto neses momentos cando xera a maior contaminación. A incineradora de Zubieta non ten homologados os fornos, desde o principio están mal “polo que encheron a zona con dioxina”.

O sistema estanco que debía garantir a fuga das augas sucias da incineradora tamén fallou na incineradora, Ancuss seguiu emitindo os seus velenos cara a Arkaitzerreka, desde onde foi enviado até o mar por Oria. Este envelenamento de augas xa está a ser estudado en dous xulgados de San Sebastián, pero os seus responsables “agora queren eliminar esta vertedura tóxica. Como? Bombeando á rede de saneamento de Añarbe e desde alí pasando por Monpas até a praia da Zurriola”. Tamén mencionan o alto grao de envelenamento que a Fundación ToxicoWatch atopou nas inmediacións da incineradora: “ToxicoWatch detectou aquí durante dous anos o aumento dos niveis de dioxina e outros tóxicos, superando os rexistrados en calquera outro incinerador”.

Ademais das peticións aos responsables da incineradora e ao deputado xeral, Markel Olano, falouse tamén a todos os partidos políticos de Ancín SOS: “Queremos facer chegar aos partidos políticos o noso chamamento máis forte. Chegan as eleccións. A incineradora de Zubieta debe estar na axenda. É un dos problemas ambientais máis preocupantes de Gipuzkoa”.

A incineradora de Zubieta volveu a aparecer con forza no panorama político guipuscoano. O Movemento de Loita contra a Incineración difundiu a semana pasada as noticias dos indicios atopados até a data por ToxicoWatch no seguimento dos contaminantes da incineradora de Zubieta, así como as advertencias que se fan nos informes emitidos polas compañías IDOM e SGS por encargo do propio GHK. Os altos responsables do Goberno Vasco e da Deputación Foral de Gipuzkoa víronse obrigados a facer fronte a eles.

O deputado de Medio Ambiente de Gipuzkoa e o presidente do GHK, José Ignacio Asensio, referiu aos medios de comunicación a existencia de descontrol e contaminación en Zubieta. No informe de ToxicoWatch di a Berria que "A manipulación política que utilizan grupos como Ancoraxes SOS, EH Bildu" é "a tergiversación da realidade con mentiras" para "aterrorizar á cidadanía". Ademais, "o 94% dos límites impostos pola normativa europea mantivéronse por baixo en 2021", sinala no que se refire ás grandes cantidades de dioxinas atopadas ao redor de plántaa incineradora. Engade que estes datos se miden "todos os días" e que ademais "Biodonostia tamén investiga".

Desde o Goberno Vasco, a conselleira de Industria e Medio Ambiente, Arantza Tapia, tivo que responder no Parlamento ás preguntas formuladas pola incineradora. Preguntada por Miren Gorrotxategi Elkarrekin Podemos, parlamentaria de EU, Tapia recoñeceu na resposta que a incineradora non dispón de sistemas automáticos que impidan que o forno siga arroxando residuos cando a concentración de partículas sexa superior á permitida (150mg/Nm3). Segundo a información publicada por Naiz.eus, Tapia acudiu na súa resposta ao que o GHK dixo no seu día: "En canto ás emisións á atmosfera, non existe un control que actúe automaticamente na combustión".