O humidal de Urdaibai ten unha extensión de 100 quilómetros cadrados, máis de 200 si tense en conta o espazo urbano. É o lugar de residencia de varias especies de plantas e animais protexidos, entre eles varias aves. Edorta Unamuno é un biólogo que traballa no Urdaibai Bird Center, centro de conservación e observatorio.

Unamuno sente “privilexiado” por ter un traballo que sempre quixo. Pero non o ve todo tan “bucólico”, xa que para poder manter o humidal tal e como está, teñen que facer un gran traballo. Urdaibai debe ser defendida desde o espolio humano. Un dos exemplos é o turismo incontrolado: A Deputación Foral de Bizkaia anunciou que pretende construír unha sucursal do museo Guggenheim sobre terreos dun antigo estaleiro situado no espazo protexido da reserva. Agora só falta pór data ao comezo do proxecto. "Si constrúese, deberase regular moi ben a chegada de turistas para que non se deteriore o ecosistema", recoñeceu Unamuno nun comunicado.

Que tesouro hai en Urdaibai?

Existen marismas, cantiis costeiros, bosques de todo tipo (carballais, encinares...) e ríos. Tamén hai montaña. A presenza de tantos ecosistemas nunha zona tan pequena permite que haxa unha cantidade enorme de fauna e flora. E esa diversidade é moi importante para algunhas aves. Unha mañá pódense ver 60 ou 70 especies.

A quen non lle gusta algo así?

Aos propietarios dos terreos. Cando en 1984 declarouse a reserva da biosfera, moita xente pensou que era negativo para a rexión, porque puña límites á acción humana. Por exemplo, á construción, á caza ou á pesca en zonas moi sensibles. A xente non valorou o significado do humidal. Eu creo que todo se fixo demasiado rápido e as administracións non axudaron a explicar os beneficios colectivos de vivir xunto a unha reserva deste tipo.

Que ameazas presenta o humidal?

Urdaibai é un espazo aberto. A xente pode saír e entrar con total liberdade, pero iso esixe un coidado do medio ambiente. E non funciona ben. Existe un plan de uso e xestión da reserva que prohibe o acceso a determinadas partes da marisma para evitar molestias ás aves en crecemento ou á fauna. Pero non sempre se cumpre, porque nalgunhas zonas protexidas hai falta de vixilancia. E a Administración é consciente diso. Debería dirixir e regular mellor esta infraestrutura, que segue sendo turística.

O deputado de Bizkaia, Unai Rementeria, quere construír unha sucursal no centro de Urdaibai que se converterá nunha miniatura do museo Guggenheim. Parece que o proxecto vai seguir adiante. Que lle parece?

Depende de como se vaia a facer. Pode afectar á biodiversidade de 100 a cero. En Gernika, unha sucursal do museo Guggenheim, dentro da reserva, no centro da cidade, tería un impacto moi baixo aquí. Con todo, si constrúese na zona de protección da reserva, será perigoso. Neste caso, deberán regular moi ben a chegada de turistas para non danar o ecosistema. De todos os xeitos, estamos a falar do Guggenheim. Polos miles de persoas que atrae, é difícil de xestionar. Non estamos en contra do proxecto, pero pedimos ás administracións que se dean conta das peculiaridades deste lugar tan sensible. Ás veces é difícil fusionar natureza e turismo.