É aí onde se sitúa o obxectivo de Plataformas Populares de Dereitos (PGV) que empezamos a difundir pobo a pobo. Esa é a achega aberta que desde ELEAK-Libre facemos a este proceso xeral de reinvención. Propomos crear un movemento social unificador, amplo, a favor dos dereitos civís e políticos que serán imprescindibles no futuro de Euskal Herria. Estes días, en Cataluña ou no cume do G7 de Biarritz que se acaba de marchar, ambos os Estados mostraron a súa disposición a chegar ao esencial na destrución de dereitos. Se queremos conquistar a liberdade, temos que prepararnos para esa confrontación, e aí está a necesidade de levar a cabo entre todos o reinvención xeneral.

Non pretendemos, por tanto, crear unha organización que se mergulle nunha dinámica anti-represiva fronte á represión que levan a cabo os Estados, entre outras cousas porque os Estados queren afogar a nosa dinámica social e política ao redor da súa iniciativa represiva. A nosa proposta é crear un novo e amplo movemento social en defensa dos dereitos civís e políticos, sobre a base dun traballo conxunto. Así pois, o noso método de traballo caracterízase por apostar polo noso, máis que polo alleo. Porque só mediante a posta en práctica e a garantía dos nosos dereitos imos canalizar a democracia vasca.

E esta nova reflexión fixémola pública agora, porque do mesmo xeito que o mundo, Euskal Herria está a cambiar rápida e radicalmente. O noso pobo sufriu grandes transformacións de alta velocidade, tanto nas relacións laborais, como no modelo de consumo, na organización social, no modelo de represión que sufrimos e, por suposto, nos ámbitos lingüístico e cultural. É toda a nosa vida cotiá a que está a cambiar radicalmente.

Ante esta situación que nos oprime como pobo e como persoa, cada vez son máis os axentes políticos e institucionais de esquerda os que decidiron deixar de lado aos partidos políticos na sociedade vasca e deixar o seu traballo, a súa achega e tamén a súa loita, nos movementos sociais ou nos axentes sociais e sindicais. En consecuencia, á marxe da lóxica das forzas políticas, a comunidade social vasca vaise fortalecendo, vaise estruturando un amplo movemento social, vaise fortalecendo o espazo de esquerda de forma autónoma e autogestionada. E cando se acende, mostra unha forza extraordinaria.

Reflexo diso son as dinámicas sociais máis fortes que vimos nos últimos tempos en Euskal Herria, como a das persoas pensionistas (1080€ reivindicación), as mulleres (folga feminista e resposta contra as agresións sexistas), a ecoloxía (movemento ao redor da incineración ou o clima), o eúscaro (Festas a favor das ikastolas e escolas públicas ou KORRIKA) ou a reactivación do movemento xuvenil, por citar as máis importantes. Pero a pesar de que estas reivindicacións conseguiron visibilidade, non por iso volvéronse verdadeiramente centrais na política diaria da maioría das forzas políticas e das institucións.

E o mesmo ocorre no marco da crise global que sofre a Unión Europea. Fronte ás políticas neoliberais que se están levando a cabo desde alí, na Unión Europea están a producirse novas dinámicas sociais e movementos sociais amplos e fortes. O movemento en torno ao clima, o movemento feminista, o movemento en contra da política migratoria que converte o Mediterráneo nunha tumba, o movemento obreiro contra a precariedade… Todos eles son testemuñas diso. Na mesma liña situamos ao movemento destas Chaquetas, que no Estado francés ha posto patas para arriba ao Goberno de Macron, ou o movemento antifascista que se viu reforzado no Estado español ante a subida dos neofascistas nas eleccións andaluzas.

Tamén en Euskal Herria e en Cataluña (nos Países Cataláns) está a consolidarse a dinámica social e, sabemos, os Estados van endurecer a súa política antidemocrática na mesma medida en que avance nosa dinámica de liberación social e nacional.

Pero fronte a esta realidade, en Euskal Herria aínda existen centos de loitas sociais e sindicais de barrio, pobo, comarca e nación. E na mesma situación atópanse os miles de vascos e vascas que están inmersos nestas dinámicas.

O que propomos é empezar a articular todas estas múltiples dinámicas sociais ao redor dunha reivindicación común, en defensa dos dereitos civís e políticos que nos pertencen. Porque mentres non sexamos capaces de articular ese traballo de maneira conxunta, non poderemos dar pasos reais para crear ese movemento social tan amplo que é o motor imprescindible para a transformación. Non seremos capaces de obter unha verdadeira iniciativa política e social. Non superaremos a dinámica política institucional, convencional e hexemónica. Non poderemos crear en Euskal Herria algo parecido á dinámica popular que impulsou o proceso de liberación de Cataluña. En dúas palabras, non seremos capaces de construír o “poder popular”.

Neste contexto, cremos que son tres os principais nós a soltar. A primeira, buscar esa reivindicación común que sexa compatible con todas as dinámicas cidadás, acordando entre todos e todas a txapela principal. Nós, por todo o que dixemos, situamos esa reivindicación común na defensa dos dereitos civís e políticos. En segundo lugar, crear o suxeito social, o movemento social, para canalizar esa reivindicación. Nós propomos comezar a conformar as Plataformas Populares de Dereitos (PGL) de forma prioritaria, pobo a pobo, para decidir e organizar unha dinámica común, compartida e compartida entre todos e todas. Non queremos empezar a casa polo tellado. A dinámica do G7 demostrounos, ademais, que aínda non hai condicións para impulsar unha dinámica tan ampla desde o plano nacional. E a terceira, que con ese traballo afíliese a dinámica de rúa e a crítica social e desenvólvase a desobediencia civil, a acción directa, a falta de colaboración e a resistencia popular.

Queremos difundir a presentación e o debate da nosa proposta en todos os barrios e pobos e para iso pedímosvos a vosa colaboración. Se queremos facer fronte á próxima involución, entre todos temos que reinventarnos.

Joseba Alvarez e Ione San Ildefonso

Membros de ELEAK-Libre.