Acórdome destas cousas por mor duns acontecementos ocorridos no pobo nas últimas semanas. Por unha banda, porque se puideron ver dous Getaria (Gipuzkoa) que chocan frontalmente entre si; e por outro, porque me pareceu que un pasado pesado en branco e negro conquistou o presente, coma se fose unha historia infinita.

Guetaria en branco e negro. A visita do buque de guerra militar Juan Sebastián Elcano foi coma se fose unha viaxe de regreso no tempo. Sucesos que non se vían na nosa contorna desde hai tempo, cousas do pasado que parecían superadas, porque se repetiron: desfiles militares, bandeiras españolas, vixilias de helicópteros, misa especial dirixida polo bispo, subida de militares ao altar, peche de estradas para a poboación, mentres estaban abertas para coches oficiais... Acórdome dunha vella foto que vin unha vez: a da visita do ditador ao pobo...

Da mesma maneira, non puiden entender algunhas preguntas. En primeiro lugar, lendo a declaración axeitada aprobada por unanimidade polo Concello, quería saber quen organizou a visita do barco militar e con que lexitimidade... Como é posible organizar unha acción deste tipo que afectou a todos os getariarras, estando o concello en contra e sen consultar ao pobo? Como entender que no século XXI convídese os barcos militares ao pobo? Cal era o seu obxectivo? Porque neste caso, paréceme que son máis culpables os que convidan aos militares que a eles, e ponlles a alfombra vermella...

Algúns se defenderán dicindo o mesmo de sempre: que viñeron os visitantes e deixaron o diñeiro no pobo e que nos medios apareceu o nome de Getaria... Non me parece xusto atraer visitantes a calquera prezo. Non sei quen realmente sacaría beneficios, pero a visita do barco supuxo a presenza de militares e policías e a tensión que iso xerou no pobo, paréceme que os responsables deberían dar explicacións.

Tamén é evidente a necesidade dunha profunda reflexión ao redor de Elkano. Son moi crítico con Elkano, xa que o coloco na mesma barca de conquistadores como Colón, Cortes ou Pizarro. É dicir, outra das que permitiron a opresión, o espolio e a asimilación, que dura máis de 500 anos. Pero é certo que cinco séculos despois é moi fácil mirar atrás e dar leccións, xa que a sociedade, os valores, a forma de ver o mundo daquela época eran moi diferentes. Admitindo isto, non entendo a actitude e obsesión recente de representar a Elkano como deus. As persoas do hemisferio sur tamén deberían ser tidas en conta á hora de referirse á historia. Elkano foi un magnífico mariño, pero as masacres provocadas nos terreos que «descubriu» non se poden xustificar de ningunha maneira. Por tanto, máis que homenaxes, necesítase unha revisión crítica do pasado para analizar de forma completa e correcta a súa figura. Non é xusto equipararse ao diaño, pero tampouco é xusto homenaxear como un heroe.

Getaria multicolor. Ultimamente, afortunadamente, tivemos noticias que me deron moita alegría. Expresan o alento dun pobo progresista que mira ao futuro máis que ao escuro pasado. Por unha banda, a dinámica creada no pobo para denunciar a visita do barco militar é de parabén. Traballar en tan pouco tempo ten un gran mérito. O pobo respondeu á demanda da situación unha vez máis. Alegreime de que me desen a noticia na televisión de que case non tiña a ninguén na cola dos visitantes do barco e de que, pola contra, vin moitas caras coñecidas en iniciativas contra os militares e a favor dos refuxiados.

E non quero esquecer que no mundo do remo Getaria fixo historia, por primeira vez, ao ver a unha patroa conducindo unha barca de mozos. Gustaríame que o noso país se coñecese por estas noticias, máis que pola visita dos militares.

Non sei quen se imporía na loita entre Kramer e Kramer. Con todo, teño a esperanza de que a Getaria multicolor debuxada pola maioría impóñase ao Guetari en branco e negro que sosteñen uns poucos amarelos. Para que o pasado en branco e negro non se converta nunha historia interminable...