Elisabeth Born, primeira ministra francesa, presentou esta semana a reforma. Presentarase o 23 de xaneiro no Consello de Ministros e o 30 na Asemblea sobre asuntos sociais do Parlamento, para posteriormente debater no Parlamento a partir do 6 de febreiro. Fronte a eles, os sindicatos reinician a mobilización contra a cita do 19 de xaneiro. Velaquí punto por punto a reforma debuxada polo Goberno francés, dando lugar a argumentos a favor e en contra:

Idade retrospectiva: de 62 a 64 anos

O Goberno quere atrasar durante dous anos a idade de entrada á retreta, pasando de 62 a 64 anos. A partir do 1 de setembro, a idade incrementarase tres meses cada ano, até alcanzar os 64 anos para 2030. Trátase de ter en conta a realidade das persoas que se incorporaron moi novas: as persoas que comezaron a traballar en 15 anos poderán acceder a retiro en 58 anos, as que se iniciaron en 16 anos en 60, as que comezaron en 17 anos en 61 e as que se vincularon entre 18 e 20 anos en 62 anos.

Cotizar un ano máis, é dicir, 43

A adaptación iniciada no ano 2020 adiántase á necesidade de cotizar cada vez máis para acceder á pensión completa. Isto farase tamén de forma progresiva, obrigando á cotización de 43 anos para 2027 a cambio da retreta completa.

No entanto, deberase traballar até un máximo de 67 anos, garantíndose o dereito á retreta completa, aínda que non teña todos os anos.

Desaparición de réximes especiais

O Primeiro Ministro francés anuncia a suspensión da maioría dos réximes especiais até a data. Dun total de 42, distribuídas por profesións (funcionarios, condutores de trens, agricultores, etc.), deducindo as diferenzas de pensións entre eles. O primeiro ministro segue o seu rumbo para igualar o sistema de retratos en nome da "xustiza e o avance". A partir do 1 de setembro o persoal empregado nestes sectores incorporarase ao sistema xeral de retratos, mentres que o persoal existente continuará en réxime especial.

Argumento central do Goberno

"O sistema de pensións non é financieramente equilibrado" e por iso os cidadáns teñen que facer máis traballo para non chegar ao buraco previsto –12.000 millóns de euros en 2027, 21.000 millóns en 2035–. Fronte a eles, os detractores afirman que non hai ningunha necesidade de canalizar un cambio tan grande. Así, a estrutura de Attac advirte que o déficit previsto pola Xunta Orientadora de Pensións (COR) representa o 4% das pensións: "Bastaría cun aumento moi débil da taxa de cotización, entre 0,8 e 1 puntos, que se estendería ao longo de toda a década". Ademais, nos dous últimos anos a retreta foi de caixa sobrante, 900 millóns de euros en 2021 e 3.200 millóns o ano pasado.

O Goberno de Francia, que actualmente está activo 1,7 para un retretretado e será 1,3 dentro de vinte anos, di que cada vez son máis os retretretados que hai que incidir nesa cantidade. Pero, en si mesmo, a prolongación do tempo de traballo non resolve o problema, e habería que reconducir outros cambios para que sexa realmente efectivo, porque entre a retira e o traballo activo tamén hai desemprego e porque o emprego dos maiores é a realidade actual. É dicir, si quedan en paro, coas axudas sociais o déficit gobernamental non se reducirá.

Para os contrarios, unha reforma que aumenta a inxustiza

O retiro mínimo será duns 1.200 euros, é dicir, o que menos recibise tería que recibir uns cen euros máis que o actual. Os sindicatos de traballadores de alta afirman que os cidadáns máis pobres sofren a maioría do cambio. Aínda que sempre se lles mantén a posibilidade de acceder á retrospectiva para os que empezaron a traballar hai tempo, atrasaráselles durante dous anos –se até agora había 60 anos, a reforma amplíalles a 62–. Sabendo que nos sectores laborais de traballos físicos e duros, os mozos e os que empezaron sen o diploma tradicional, pódese pensar que esta prolongación de dous anos será excesiva para moitos.

O reto de asegurar o emprego dos maiores

A taxa de emprego dos 55-64 anos é do 56% no Estado francés, moito menor que no resto de Europa (60,5% na Unión Europea) –principalmente porque a patronal prefire separarse dos antigos traballadores con salarios máis altos para acoller aos máis novos con salarios máis baixos–. Consciente da situación, o Goberno ten como obxectivo orientar un par de medidas, aínda que se prevexa un baixo impacto. Supoñamos que as empresas de máis de 1.000 traballadores aínda maiores e as de máis de 300 traballadores a partir do próximo ano deberán determinar a proporción de empregados maiores de 50 anos. Terán que facer pública a cifra e con iso non terán que obrigarse máis.

Tamén se pretende facilitar aos traballadores maiores unha vía de encontro entre a retreta e o traballo parcial, para axilizar o período de traballo dos últimos anos, e quizais facilitar á patronal a decisión de empregalos.

Intención de ter en conta fatígaa do traballo

En 2017, a enquisa de riscos laborais Sumer revelou que 13,6 millóns de traballadores do metropolitano francés, o 61% do seu persoal, estiveron "afectados por un ou varios factores de fatiga" durante a semana anterior á visita médica forzada. Entre eles, máis de 10,7 millóns de traballadores con importantes barreiras físicas ergonómicas: fatiga postural (44% do persoal), carga pesada repetida (8%) e exposición a vibracións (7,6%). Alta, en 2021 a patronal só tiña 650.000 deses 13,6 millóns de persoas declaradas "laboriosos".

O goberno ten dificultades para facer fronte a este problema, e aínda que en palabras se expón adiantar a retreta, as palabras non se materializan: dos 13,6 millóns de euros, aos 643.243 recoñecéuselles ese duro condicionante de traballo o ano pasado, pero só 10.000 podían acceder antes aos seus retratos.

O primeiro ministro deixou claro que catro de cada dez traballadores poderán ir a retratos a partir dos 64 anos, pero, visto o denunciado polas cifras, os sindicatos non creen neste dato.