Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Froitas nas beirarrúas

  • Unha Miss ou Míster Moztare cortou por orde dun azamboado varios marugados xaponeses (Morus bombycis), que vivían moi ben preto dunha praia.

26 de novembro de 2020 - 11:38

Nesta praia, coñecida como Antilla, están a plantarse árbores desde hai anos. A tradición vén do século pasado. Plantouse unha chea de árbores, pero tan só uns poucos exemplares lograron avanzar. O lugar é moi duro para a vida, e todos os ventos que existen e que non existen fan encontros alí, e os grans de area que arrastran e o sal do salitre golpean e destrúen as árbores. Os ensaios realizáronse cunha infinidade de especies singulares, pero non queda ningún exemplar que mostre unha figura de tajo, salvo unha fila de marugados xaponeses. Non sei si os xaponeses están contentos porque viven en perfecta orde de criaturas, pero son moi guapos.

É unha árbore en forma de paraugas, que non ten ningunha gana de rubir e subir, cuxas ramas se ensanchan e que proxectan unha sombra sobre el. Presenta grandes follas, moi abundantes nas ramas, que a medida que se estiran vanse agachando, formando un denso follaje. As follas do marugado branco (Morus alba), parente do xaponés, son as que se utilizan para alimentar o verme de seda.

O marugado parece unha froita maruga, branca e negra a xaponesa. É unha froita doce que se utiliza para facer marmelada, mosto, jarabe, viño, etc.; do negro xorde a antocianina que se utiliza como colorante vermello dos alimentos. Cando os exemplares negros do xaponés están na árbore, son vermellos antes de ser maduros e caer, e apenas se detectan no follaje máis abundante. Pero cando caian no solo, xa o adiviñarás. Se debaixo hai herba ou terra, en algures, pero como en Antilla hai unha beirarrúa de elegantes laxas, fan unha bonita curvatura. É unha froita abundante e branda, rebosante de azucre, e o que é para os que a toman da árbore cando caen ao solo, todo sucio, todo lascivo, noutras bocas non é máis que unha queixa e unha blasfemia. E a sombra máis fermosa de toda a praia a ensucian as froitas doces.

Os traballadores e os responsables municipais encargados do mantemento dos prados, xardíns, etc. da zona, escoitarían infinidade de queixas respecto diso. Pero os responsables, que son responsables de actuar con responsabilidade, tamén teñen a responsabilidade de buscar a mellor solución unha vez recibidas as queixas. Antes de cortar as árbores polo cu.

Na rúa, cando se trata de plantar árbores e, sobre todo, árbores, convén elixir os que non achegan nin a menor cantidade posible de froita. En Donostia-San Sebastián, nunha desas rúas céntricas, están colocados os perales chineses que liberan peras do tamaño do puño (Pyrus calleriana “Chanticleer”). No noso pobo a mesma especie está plantada nun aparcadoiro, menos mal que dá froitas pequenas; con todo, a xente adoita queixarse do lirding que os veraneantes adultos achegan nos seus coches.

Para iso estanse formando árbores e árbores estériles. Esterilidad para non ter que dicir “perdón” no estorbo que produce a froita doce. Que estéril!

Para o marugado da praia de Antilla de Orio, dúas solucións: plantar o marugado branco estéril (Morus alba “Fruitless”) ou, o mellor, deixar os marugados alí mesmo e limpar a beirarrúa de abaixo todos os días como a do concello. Dúas beirarrúas na sombra do belo...


Interésache pola canle: Landareak
2025-02-10 | Jakoba Errekondo
Migranondo, outro para casa
Mingrana é un froito importado de lonxe. O punisagarra é o mingrán ou algrán ou o alpino ou a milagrana ou xokorra ou selecta: Punica granatum. O nome Púnica provén do latín, e é unha abreviatura do nome “punicum malum”, que provén de Poenus ou Phoinikes, é dicir ,... [+]

2025-02-10 | Irati Diez Virto
Desde a era do xeo, o endemismo cambaléase
Durante a última glaciación os mamuts, os osos das covas, os bisontes e mesmo os hienas pisaban o territorio de Euskal Herria. Estes animais de neve perenne e fría desapareceron xunto ás condicións glaciais. Pero do mesmo xeito que os pequenos mamíferos sobreviviron na... [+]

2025-02-10 | Garazi Zabaleta
Interior
A rede de alimentación de Vitoria-Gasteiz como ferramenta para a transformación
No contexto posterior á pandemia, un grupo de persoas comezou a moverse en Vitoria-Gasteiz para traballar a alimentación, que se supón é un dereito fundamental. “No ámbito da militancia xa se estaban traballando outros temas, como o da vivenda, pero coa alimentación como... [+]

230 músicos expresan o seu apoio a Raimundo o Cástor e reivindican que é lexítimo criticar o poder a través da música
Belako, Chill Mafia, Eñaut Elorrieta, Fermin Muguruza, Ibil Bedi, J Martina, ØDEI, Olaia Inziarte, Nøgen e Tatxers son algúns dos asinantes que subscribiron o acordo. A lista completa dos 237 músicos que se sumaron á lista definitiva.

2025-02-03 | Garazi Zabaleta
BioK
Ruta e quimchi do País Vasco
Satxa Zeberio, impulsor do proxecto Bio-K, mudouse a Errezil e plantou manzanos. “Chegou o momento de facer algo coas mazás e entón empezamos a producir zume de mazá e sidra”, explicou. O proxecto Bio-K, fundado oficialmente en 2015, comezou a experimentar non só coa... [+]

2025-02-03 | Jakoba Errekondo
Para asar e debuxar carbón
Adeus inverno. Chega o inverno e vaise. Mecosas (Acacia dealbata) e magnolias (Magnolia soulangeana e Magnolia stellata) floreceron, polo que se acolleron ás floraciones máis importantes. Pero coidado co frío. Aínda que a luz do día prolongouse durante máis dunha hora,... [+]

Voitre leonado
Limpadora de natureza
Esta ave, tan coñecida entre nós, é un gran corrupto que non lle deu fama. Algúns o chaman aguia, voitre, futre, hatxarrano ou mirusai; o nome oficial é sai arre (Gyps fulvus).

La, carena e carballo
A paz que proporciona o arraigamento das artilleiras me salva moitas veces das tormentas exteriores e interiores. Non atopei un pacificador máis eficaz que a la á miña ao redor. A súa forza aumenta si hai sangue, cal e venado entre eles, que xunto coa la teceron tamén o... [+]

2025-01-27 | Garazi Zabaleta
Rede Hazi
Lugar de recollida e difusión das sementes do pobo Cegueira
A Asociación da Terra de Mañá de Ipar Euskal Herria (BLE) leva anos traballando ao redor da biodiversidade cultivada. “Puxemos en marcha varias proxeccións, unha delas sobre as sementes da horta”, explica Nico Mendiboure, membro da Rede de Sementes. Hai catro anos... [+]

Cazador poderoso de aspecto débil
Os insectos máis grandes que actualmente viven no planeta Terra poden ter un tamaño aproximado de 30 cm, aproximadamente unha sexta parte dun ser humano. Entre eles atópanse as bolboretas e os xigantes sits ou os escaravellos gordos. Como observar a unha criatura de apenas... [+]

2025-01-27 | Jakoba Errekondo
Herbas do porco
O inverno é época de matanza de porco. O frío quitaralle máis facilmente a calor. Si a nós tamén nos quitasen a calor cando falamos de porcos!

Regar no inverno
En febreiro, en pleno inverno, a prioridade é ter o corpo ben regado. Do mesmo xeito que a nogueira: utiliza as raíces como almacén no inverno, necesita raíces curtas e grosas para recoller a auga e os nutrientes do solo.

2025-01-22 | Julene Flamarique
En marcha o proxecto de declaración do humidal de Errobi como “Reserva Natural Nacional”
O humidal de Lapurdi é fundamental para a supervivencia da biodiversidade. A proposta, que se ampliou no ámbito, inclúe todo o sistema hidráulico da zona de Errobi, como os afluentes de Baiona, Angelu, Basusarri, Milafranga ou o río Aturri de Uztaritze. O proxecto podería... [+]

Lecturas para este ano
Ao principio do novo ano parece que nos renovamos de ideas, e algúns facemos listas de tarefas a realizar. Unha desas tarefas é a lista de libros que teño que ler, unha lista cada vez máis gorda. Non poucos de vostedes preguntáronme que leo, polo que pensei dar a coñecer... [+]

2025-01-20 | Jakoba Errekondo
Euskal Herria banana república
Coñezo a dous amigos que nunca comeron un plátano, a un eu. Pero a xente é partidaria da separación. O plátano é un xénero de plantas orixinadas en África e Asia (Musa x paradisiaca), pero hoxe en día en América tamén se fai moito. O maior produtor é a India e o... [+]

Eguneraketa berriak daude