A coalición gobernamental do “semáforo” liderada por Olaf Scholz rompeu a finais do ano pasado cando o líder do liberal e ministro de Finanzas, Christian Lindner, foi expulsado do Goberno. Tras a perda da moción de confianza no Parlamento alemán do pasado 16 de decembro, Scholz anunciou que "agora serán os alemáns os que decidan que dirección debe tomar o país" e abriu o camiño a unhas eleccións xerais. As eleccións celebraranse o domingo e as enquisas indican que o conservador Friedrich Merz do CDU/CSU é o que máis posibilidades ten de chegar á cancillería. A rivalidade do candidato conservador coa ex chanceler alemá Angela Merkel é coñecida e volveu a saír á luz ás portas da campaña.

Quen é Friedrich Merz?

Nacido na cidade de Brilon, no oeste de Alemaña, comezou a súa carreira política en 1989 como eurodiputado do CDU-CSU. Desde 1994 ocupou o posto de deputado federal no Parlamento alemán e anos máis tarde chegou a dirixir o grupo parlamentario. A traxectoria política de Merz comezou a troncharse cando Angela Merkel fíxose co liderado do partido no ano 2000. As súas teses en materia de inmigración e economía chocaron coa liña cristianodemócrata que Merkel quería impor no partido.

Tras a saída de Merkel do liderado do grupo parlamentario e a saída de Merkel das posicións de poder no partido, Merz decidiu retirarse en 2009. Desde entón, traballou durante moitos anos para o fondo de investimento internacional Black Rock, con sede en Barcelona. Hai algunhas bases e claves da súa ideoloxía no libro Mehr Kapitismus Wagen (Máis vagóns do capitalismo), publicado en 2008, no que defende de forma implacable a globalización e, sobre todo, os acordos económicos transatlánticos.

Despois de ver que a despedida de Merkel achegábase, decidiu volver á política e á política. Tras perder as primarias contra Annegret Kramp-Karrenbauer e Armin Laschet que apoiaban a liña de Merkel en 2018 e 2021, en decembro de 2021 asumiu o liderado do partido no congreso que se celebrou virtualmente no medio da pandemia. Si gaña as eleccións o domingo pódese pensar que non repetirá algunhas das políticas de inmigración ou de economía que apoiou Angela Merkel.

O enésimo choque con Merkel ás portas das eleccións

Unha moción en materia de inmigración proposta por Merz no Parlamento alemán en vésperas das eleccións levantou polémica no país e no CDU/CSU que representa. A moción fala dun endurecemento dos controis e da posibilidade de descartar sen excepcións aos estranxeiros sen documentos. O conflito xurdiu despois de que AFD, de extrema dereita, votase a favor da moción xunto aos conservadores, entre eles Angela Merkel, que votou en contra do candidato conservador.

Merkel lembroulle a Merzi que, pouco despois da caída do goberno do “Semáforo”, anunciou que as propostas do Bundestag acordaríaas en verde e socialdemócrata até a formación dun novo goberno. Tras a votación da moción o 29 de xaneiro, apoiada por liberais e ultradereitistas, a ex chanceler denunciou na súa columna que Merz non cumpriu coa súa promesa. Aínda por riba, a votación da moción serviu para romper por primeira vez o cordón sanitario que Angela Merkel impuxera aos ultradereitistas xunto a outros partidos alemáns.

Pola contra, a valoración que fixeron os ultradereitistas da AFD foi moi diferente. A AFD considerou "histórica" o sucedido o pasado 29 de xaneiro, que se votou por primeira vez xunto aos conservadores e liberais. O diario español O Diario.é trouxo ás súas páxinas as palabras de Bernd Baumann, de AFD, tras a votación que tamén se dirixiu a Merz: “Realmente é un momento histórico...Señor Merz, vostede axudou a pasar, e agora está aquí, cos xeonllos trémulos e pedindo perdón”.

En vésperas das eleccións, a moción converteuse nun Gol colgado involuntariamente na súa portaría. Baixo a lema “A sublevación dos bos polo cordón sanitario” o 2 de febreiro, case 200.000 persoas tomaron as rúas de Berlín para esixir aos partidos de Berlín e sobre todo ao CDU/CSU que se afastase da extrema dereita.

Congreso do CDU-CSU para acougar o ambiente

Ao día seguinte das mobilizacións, CDU/CSU celebrou o seu congreso en Berlín a 20 días das eleccións xerais, baixo a lema “Un novo paso”. No Congreso celebrado no medio das protestas para denunciar a aprobación da moción, Merz dirixiuse aos seus afiliados e afiliadas, engadindo que a partir de agora non vai haber colaboración coa AFD e que este partido veu actuando nos últimos anos en contra das políticas apoiadas polo CDU/CSU. O mandatario insistiu en que os ultradereitistas son inimigos do euro e da OTAN no país.

Foron palabras para terminar a axitación e meterse de cheo na carreira das eleccións. A pesar de recibir o apoio dos seus compañeiros de partido, está por ver se iso afectará os electores alemáns.

Que din as últimas enquisas?

Se se analizan os resultados das sondaxes YouGov e Europe Elects publicados nos medios alemáns, o CDU-CSU, liderada por Merz, imporíase con cerca do 30% dos votos. Os conservadores situaríanse por encima da maioría das rexións occidentais do país. A AFD de extrema dereita, cun 21%, quedaría en segundo lugar, e quedaría en cuarta posición. Trataríase da primeira forza no leste do país. O ano pasado, a AFD logrou uns resultados espectaculares nas eleccións rexionais do leste, foi a primeira forza no campo de Turingia e impúxose por pouco en Brandenburgo e Sajón. O magnate Elon Musk defendeu publicamente a candidatura da ultradereita no Palau blaugrana.

O partido socialdemócrata do ex primeiro ministro Olaf Scholz converteríase na terceira forza política, con cerca do 16% dos votos e practicamente empatado co Partido Verde. É evidente, por tanto, que a situación sen maioría absoluta chegará a partir do luns. De face a posibles coalicións, pode haber grandes posibilidades de que se repita a “Gran Coalición” dos conservadores e socialdemócratas da época de Merkel. Segundo as enquisas, a suma de conservadores e socialdemócratas chegaría aos 316 escanos necesarios para conformar a maioría absoluta, pero iso podería estar condicionado polos resultados da extrema dereita.

En canto ao resto de partidos, estímase que roldarán o 5% dos votos necesarios para acceder ao Bundestag. Tras o ascenso rexistrado nas últimas semanas, Die Linke, de esquerda, preséntase con toda seguridade no Parlamento. Non está tan claro si o movemento de esquerda populista BSW, liderado por Sahra Wagenknecht, e os liberais da FDP van conseguir entrar no Parlamento.