A frase que recolle o núcleo do Despotismo Ilustrado é ben coñecida, e talvez, cada unha á súa medida, sirva tamén para resumir a sensación que a famosa Final Four de Vitoria deixou entre a cidadanía: todo para o pobo, pero sen o pobo.

O campionato dun só fin de semana é un espectáculo xigantesco e ofrece unha oportunidade única para ver un nivel de emoción e calidade excepcional, polo menos no deportivo. Nese sentido, non hai dúbida de que a Final Four sempre foi e será de interese para os afeccionados ao baloncesto. Pero máis aló do deporte, o campionato de Europa de baloncesto, o negocio. Do mesmo xeito que en calquera actividade desta natureza, os promotores da iniciativa centraranse no resultado económico.

Vitoria-Gasteiz foi durante moitos anos, da man de Kerejeta, a candidata á organización da Final Four, e en 2019 materializouse ese soño dalgúns. Previamente, as institucións públicas locais tiveron que facer unha achega de catro millóns de euros, e para completar o orzamento de cinco millóns, o Baskonia puxo do seu peto o millón que quedaba pendente. A este importe hai que engadir os recursos que requiren as medidas de seguridade extraordinarias, os custos do transporte público adicional, os servizos de limpeza que van máis aló do habitual nas rúas da cidade… e aínda que todos eles quedaron sen computar, hai que lembrar que foron pagados de diñeiro público.

Gastos de gasto, anunciar que o campionato se ía a celebrar en Vitoria-Gasteiz foi todo un éxito desde o principio. Ía vir unha chea de seguidores, a hostalaría tiña que ter a posibilidade de facer unha caixa como as grandes celebracións da cidade, os hoteis tiñan que desbordarse, a cidade e o territorio debía de ser coñecido a nivel mundial… e todo iso, levándoo a cifras, deixaba uns 50 millóns de ingresos no noso territorio. Os ollos de moitos ao decatarse da noticia comezaron a relucir e, fregándose as mans, o terceiro fin de semana de maio no calendario quedara marcado de vermello.

É pronto para ver en que quedaron esas cantidades. E seguramente ao final non saberemos cales foron os datos. Pero o que está claro é o que se viu na rúa, e aí ninguén poderá dicir o contrario. O ambiente foi tan gris como o tempo.

A causa desta situación non será única e o responsable, lamentablemente, máis dun. Para empezar, a organización empezou a vender entradas para a Final Four a prezo de ouro: 300, 400, 500… e tamén "paquetes" de máis de 2.000 euros. Nos últimos días puidemos comprobar que algunhas entradas se quedaron sen vender e, finalmente, foi suficiente con achegarse ao despacho de billetes para ver a gran final do domingo e pagar "só" 45 euros.

En segundo lugar, o ambiente deficiente poderase adaptar á oferta hoteleira que ofrece a capital alavesa. O sector hostaleiro ha querido aproveitar a ocasión para ofrecer prezos pouco vistos: unha habitación dobre de tres noites con 700, 800, 1.000, 2.000 euros… e o resultado, como sucedeu coas entradas, foi que durante o fin de semana producíronse habitacións buxán en Vitoria-Gasteiz.

Á vista dos prezos, moitos afeccionados optaron, como é natural, por aloxarse nas cidades próximas a Vitoria-Gasteiz. E é posible que en Bilbao, Donostia-San Sebastián ou Logroño, por exemplo, o fin de semana escoite máis turco ou ruso que en Vitoria-Gasteiz. Máis aínda si ninguén tramitou os voos de chárter cara ao aeroporto de Foronda, que permanece aberto durante 24 horas, informou a aerolínea. As axencias de viaxe, do mesmo xeito que as outras, actuarían ante a situación na que podían beneficiarse, e na que predominaban cidades como Bilbao.

Por tanto, os afeccionados á rúa, á zona de fan-zone, aos bares… e aos recunchos da cidade, quedáronse lonxe do centro da cidade, moi lonxe, e con eles, o ambiente esperado. Consecuencias do abuso ou cobiza. A bolsa vaise esgotando, di o vello refrán.

Doutra banda, os xogadores dos equipos, os equipos técnicos, os colaboradores, o persoal da organización… e os xornalistas que veñen en consecuencia son moitos, e a maioría deles si que se aloxarían na cidade. Pero á reducida oferta de dormitorios coméuselle un bo pedazo e eles viñeron a traballar. Por tanto, non se lles dá tempo a pasar o tempo na rúa ou nos bares. Era un buxán tamén para influír no ambiente da rúa.

Si profúndase máis, tamén poden aparecer variables que non están en mans de ninguén. O Anadolu Efes non é un equipo con moitos afeccionados a moverse, os seguidores do poderoso CSKA son moito máis económicos pero fríos de carácter que os máis axeitados para crear un ambiente, mentres que no Fenerbahce e o Real Madrid, tras perder o venres, os afeccionados de última hora quedáronse inmóbiles. Zalgiris, Panathinaikos... si eses estivesen na final, quizá habería outro ambiente. Nin que dicir ten que si estivésemos alí o propio Baskonia. Pero niso tampouco.

Non penses que todo foi un mal resultado. Viñeron a Vitoria moitas caras coñecidas: ex xogadores, representantes dos equipos, representantes públicos, homes importantes de empresa… pero tampouco son as que ven na rúa. Poderían estar agrupados en restaurantes caros, hoteis con moitas estrelas ou en áreas restrinxidas a persoas con carácter VIP.

En definitiva, que o elemento necesario para dar corpo a un gran espectáculo é a xente. Moita xente. E na Final Four de Vitoria-Gasteiz apenas tivemos iso.

O que tiña que ser unha gran celebración, en moitos sentidos, foi un gran nivel deportivo, un ambiente simpático na cancha, unha boa organización e un merecido campión. A partir de aí, o impacto na cidade… o frío. Un espectáculo organizado para o pobo, o efecto de organizalo sen ter en conta ao pobo. Uns poucos pensaron, organizado, adaptado e gozado do espectáculo (e, de paso, algúns encheron o peto). Os cidadáns, en cambio, estarán coa sensación da película Míster Marshall, de Berlanga.

Por certo, se alguén tivese algún interese niso, o CSKA foi o campión que se mereceu este ano. Pero témome que non será o comentario principal que escoitaremos esta semana.

Esta noticia foi publicada por Arabako Aleak e trouxémola a ARGIA grazas a licénciaa CC-By-sa.