Para que o 8 de abril de 2017 sexa posible, o Estado francés cambiou a súa actitude até entón e decidiu confiar nos artesáns de paz, para que a sociedade civil acordase con ETA o seu desarmamento. O xuízo puxo de manifesto a importancia deste momento histórico, no que se implicaron o convencemento dos representantes do Estado, que aceptaron dar o seu testemuño no xulgado 7 anos máis tarde, cando o ex Ministro do Interior e o Prefecto da época manifestaron que a acción foi positiva e que non se implicarían en caso de terrorismo.

Facer do proceso de paz en Euskal Herria un referente mundial

O experto Jean Pierre Massias explicou que o proceso de paz en Euskal Herria converteuse nun modelo no mundo, porque ante a falta de implicación do Estado a sociedade civil ha asumido e asumido o avance do proceso de paz.

Deixou claro que a acción de Luhuso provocou un cambio por parte do Estado, obviouse a capitulación da institución buscada até entón e mostrou a súa disposición a realizar accións positivas para favorecer o movemento de paz.

Por outra banda, grazas a unha cadea de confianza e curia foi adiante, como explicou o señor Morvan no xuízo, con el e os seus representantes da paz, coñecidos noutros marcos, a confianza entre o señor Morvan e o procurador de Baiona, e, por suposto, a confianza entre Morvan e o primeiro ministro Caseneuve, e entre os señores Morvan e Fekl.

Se un único elo fallou, todo podía ser distinto. A acción de Luhuso permitiu desarmar durante catro meses. O desexo da sociedade civil acabou sendo entendido polo Estado naquel momento, mesmo pola xustiza.

En 2017 o Procurador de Baiona e detrás del Pariskoa podían abrir procedementos xudiciais contra os artesáns de paz. Decidiron non facelo. Isto logrouse política, xudicial e socialmente en 2017. Máis tarde de 7 anos vivimos un gran retroceso cando o Procurador antiterrorista ha lanzado a súa visión retrógrada. & '97; Para lexitimar o procedemento, nesa época estaba a ocorrerse desarmar coas detencións dos membros de ETA e coas armas que se tomaban por ese camiño.

Xuízo anacrónico

Neste xuízo anacrónico atopámonos nunha situación surrealista, os artesáns de paz foron xulgados unhas semanas máis tarde polas mesmas accións acordadas e protexidas co Estado, é dicir, o transporte de armas e explosivos co fin de perpetuar a paz.

Os que en 2017 foron os interlocutores de paz do Estado, consideran os ministerios públicos antiterroristas como “terroristas” en 2023 e 2024.

No acordo que se dite o 16 de maio, esperamos que se recoñeza o seu carácter pacífico. Da mesma maneira que en 2017 a sociedade civil, o poder político e o xudicial uníronse a favor da paz, en 2024 ratificalo. Non se pide aos xuíces que fagan política, senón que tomen unha decisión baseada no dereito penal para disipar aos artesáns de paz.

Si é posible traducir xudicialmente a situación exposta no xuízo, o tribunal ten a súa pedra para trasladala a este edificio.

"Etat de nécessité" ou "Estado Vital"

É a aplicación do concepto penal "etat de nécessité". Este concepto é o mecanismo que permite a neutralización do elemento legal do delito. En determinadas circunstancias especiais admítese a perda de cualificación penal dun delito cando sexa necesaria a acción para protexer unha liberdade básica ou un interese principal.

Todos os compoñentes desta situación xurídica están presentes na cuestión de Luhuso: antes do asunto de Luhuso, a paz estaba en grave perigo. O affaire de Luhuso permitiu desármea.

Ao final e de forma simplificada, a xustiza non pode dicir que os feitos acusados estaban destinados á perpetuación da paz.

A xustiza non pode estar tan desconectada coa realidade como pediu o Procurador, a xustiza debe contextualizar os feitos analizados para extraer conclusións xurídicas. A súa lexitimidade tamén se basea niso.

Coa decisión xudicial que esperemos é que o rizo sexa rizado para que a sociedade poida pechar definitivamente o gran do desarmamento.

Xantiana Cachenaut, avogada