O noveno e último día, nun Festival especial que me vai a lembrar con moito agarimo. Deixando dúas películas arriscadas para o último día, estou a escribir esta primeira crónica coa música dun bar, porque non me gustou nada a película que vin antes.

Vin a Ulysses no programa do catro, no Principe. Ou mellor dito, un traballo de hora e cuarto no que se recollen tres historias curtas.

Na primeira das historias, coñecemos á nai inmigrante e ao seu fillo que viven en Madrid. O pai, que se marchou antes de que o fillo nacese, está á espera de que regrese. Na segunda, veremos a un home xaponés e unha muller vasca en San Sebastián, entre amigos e coñecéndonos. Na terceira, puidemos ver a celebración dunha familia xaponesa, unha sinxela e silenciosa celebración en recordo dos falecidos.

Pareceume un traballo moi lento: utiliza planos estáticos e demasiado longos para contar historias; conversacións improvisadas e naturais, pero que suscitan pouco interese; escenas lentas, contemplativas, silenciosas. O silencio pode ser unha ferramenta moi poderosa no cine, pero se se usa mal pode facer que a película sexa moi pesada. Poida que o silencio da última escena tivese algo de forza, pero ao cabo dunha hora, atreveríame a dicir que poucas persoas, entre elas eu, poidan aprecialo.

Non tivo moi boa acollida por parte do público. Ao final, ouvíronse moi poucos aplausos, só dos que se dan por cortesía. E, ao saír, ouvín tamén murmurios e queixas da xente. Tamén houbo quen chamou “roubo ” á película, e quen lle preguntou ao seu compañeiro polos motivos que deron os aplausos. Aínda que algúns me pareceron demasiado duras, en parte ou en parte, coincidín con algunhas opinións, e seguramente me denunciou a cara.

Como afrontalo

Para terminar o festival, vin un documental moi duro chamado Saturno. O director Daniel Tornero conta un caso moi persoal e violento. O seu avó foi xulgado por un caso de pederastia e abuso e aínda non ingresou en prisión, polo que non hai sentenza firme ao estar a tramitar recursos a tribunais superiores. Nesta ocasión, o filme relata a historia da súa familia.

As vivencias da familia, por suposto, son terriblemente crueis, e vemos o horror que causou o delito do avó. Pero ademais do delito, analízase o tipo de home que foi o avó e obsérvase a influencia que este tivo no seu fillo, o pai de familia.

Ao principio, un fillo fíxolle unha acusación bastante dura: que foi ausente emocionalmente. Dille que niso parécese ao seu avó e iso desbástelle moito ao seu pai, polo que comeza unha discusión seria e descarada entre ambos. A partir de aí, obsérvase como se transmiten caracteres e modos de actuar entre as diferentes xeracións da familia.

O protagonista do documental, que nun principio era avó, acaba por profundar no personaxe do seu pai. Non sacou conclusións claras, pero foi un traballo moi persoal. Ten moitos silencios e un ritmo lento, necesarios para expresar a gravidade da situación, na miña opinión. Todo o gravado é, ademais, real, e chega até o interior. Ao meu avó, que aínda non foi encarcerado, fánselle moitas entrevistas, e ás veces iso fíxome sentirme incómodo. Con todo, quen son eu para dicirlle como o director debe tratar a súa situación persoal? Cun final serio pero bastante positivo, non deixa, ademais, unha sensación tan mala, unha boa opción, ao meu xuízo.

E con esta última crítica, o meu traballo terminou, xunto co Zinemaldia. Vin películas boas, moi boas e terribles; películas lentas e aburridas; aplausos e poucas bágoas; e, non vos vou a mentir, vin e oído a xente durmindo e ronroneando no cine. Ao final, o cine ten que reunir todo: bo, mellor, mellor e ronquido.