Os membros da comisión de persoas trans, non binarias e intersexuais de Gehitu han enquisado a dezaoito persoas e chegaron á conclusión de que a atención “mala” e o tratamento da Unidade de Identidade de Xénero do Hospital de Cruces (Barakaldo, Bizkaia) é “violenta” e obrigan a pasar por psiquiatría, entre outras cousas. Izei Etxeberria, membro da comisión de persoas trans, non binarias e intersexuais de Gehitu, informa das conclusións.

Por que decidistes facer a enquisa?

Pola nosa experiencia persoal, pola xente que se achega a Gehitu e polos rexistros que vimos, detectamos que hai moitos problemas con Osakidetza e especialmente coa unidade. Unha alta porcentaxe de persoas que acudían a nós falaba de malos tratos e mala atención en Osakidetza. Por iso estabamos máis dun ano tentando facer algo, e hai pouco equivocóullenos facer isto.

Que querían saber a través da enquisa?

En primeiro lugar preguntabamos a identidade destas persoas, é dicir, si a súa identidade é unha persoa trans binaria, non binaria ou outra identidade. Parécenos importante porque habemos visto que na unidade hai moita opresión e discriminación contra persoas non binarias. En moitos sectores a existencia de persoas non binarias non se ve ben e non nos ven como persoas trans. Tamén preguntabamos que tipo de atención recibiron e como sentían coa atención, si tiveron que pasar polo psiquiatra ou non, e outras cousas.

Denuncian que lles obrigan a pasar pola psiquiatría. Que supón isto para os xéneros sexuais disidentes?

Desde o Departamento de Saúde sinálase que o paso pola psiquiatría non é un proceso para asegurar a nosa identidade, senón que se presta unha boa atención ao paciente para asegurar algo que se fai en calquera proceso médico. Con todo, si acódese ao psiquiatra obsérvase que as cousas que se preguntan están enfocadas a ver si a súa visión é binaria e cis sexista trans ou non.

Como o clasifican?

Pregúntanche si de pequeno xogabamos con bonecas, coches ou con que; que tipo de roupa interior utilizas; si somos heterosexuais ou non, etc. Ademais, ao formular estas preguntas non se toman en serio as persoas bisexuais, asexuais e outras, é dicir, as persoas que forman parte de calquera disidencia afectiva sexual non heterosexual. Ademais, ven que non ser heterosexual é un marcador que pode significar non ser trans. A quen dixemos que non somos heterosexuais puxéronnos trabas para continuar co proceso.

É unha forma de patalizar a identidade?

As nosas identidades están patológicamente, porque queren comprobar que poden entrar nos seus estándar. Ademais, non utilizan o concepto de trans. Moitas veces utilizan o concepto transexual, unha etiqueta que se utiliza historicamente para patalizar as nosas identidades. Á parte diso, como este psiquiatra non contempla a persoas nin a binarios, temos que mentir.

Tamén denunciaron actitudes gordas.

O endocrino, á hora de iniciar o proceso hormonal e de intervir, sempre pon dificultades aos corpos que le grosos dentro dos seus estándar médicos. Ademais, cando preguntamos por que o fan, non é porque teñamos problemas de saúde, senón de estética. Argumentan que non dá bos resultados e que esteticamente non queda igual. Nós imos decidir que é o que esteticamente se ve ben nos nosos corpos.

Senten que lles resta autonomía para decidir?

Claro. É algo que se reproduce durante todo o proceso. Como parte da disidencia, non nos permiten entrar no seu estándar si non tomamos decisións sobre os nosos corpos. É dicir, si es unha persoa trans non binaria, si non es heterosexual, si es gorda, etc. Sempre, con calquera problema físico, pon en perigo a nosa autonomía sobre o noso corpo, porque somos corpos disidentes. Cada vez que o médico, por exemplo, ten un problema físico, pregúntame si ten relación coas hormonas.

Reivindicaron que os pofesionales sanitarios deberían recibir formación.

Hai realidades diversas e sempre hai cousas novas para aprender. Por iso dicimos que se necesitan persoas con formación, pero que tamén hai que formar persoas que non saben. Recollen realidades disidentes diferentes e teñen rumbos cos que tratan, como persoas trans, migradas, racistas e persoas obesas. Non son rumbos intencionados, por iso a formación pode axudar a superar os rumbos. Desde o feminismo levan tempo denunciando rumbos machistas e sexistas.