"Escoitade, vascos! Asumamos a nosa responsabilidade: non imputemos a responsabilidade aos demais. Non preguntemos que van facer as institucións a favor do eúscaro. Falemos en eúscaro. Non pidamos contas a ninguén. Falemos en eúscaro. É necesario que se poida falar en eúscaro no concello do noso pobo; é máis importante, saíndo fóra, que se fale en eúscaro entre os amigos euskaldunes". Así se desprende da lectura realizada polo Euskadi Buru Batzar do PNV con motivo do Día do Eúscaro.

Lembraron que o Día do Eúscaro celébrase o 3 de decembro, día no que faleceu San Francisco Javier, e que mantivo unha relación en eúscaro coa súa nai. "As relacións lingüísticas entre San Francisco Javier e a súa nai aínda deben orientarnos. Eles demostraron perfectamente que, a pesar das limitacións, os problemas e os obstáculos, os euskaldunes mantivéronse porque eles falaban en euskera como lingua habitual e propia. Entón era a familia o lume, o fogón e o fol, o lume dos vascos, o lume e o fol. Cada cal necesita o seu propio lume para quentarse mellor e máis san", afirman.

O partido que lidera Andoni Ortuzar describe así a persecución dos estados español e francés contra os vascos: "Os poderes políticos e xudiciais que traballan no castelán a ambos os dous lados dos Pireneos nunca deron facilidades para que o eúscaro se desenvolva con tranquilidade". Con todo, din que si o eúscaro sobreviviu é porque a xente seguiu falando en eúscaro. "Entre nós falamos en eúscaro, tanto na familia como nos amigos e amigas. Nestas zonas non están influídas polos poderes dos pobos estranxeiros. Si os euskaldunes traballamos en eúscaro entre nós, a nós cinco dínolo". O PNV di que "nos últimos séculos os vascos non tiveron oficialidade, nin facilidade de marco legal, nin a axuda dos xuíces para expresarse en eúscaro", pero manteñen o eúscaro. Como? "Falando en eúscaro os vascos cos vascos".

Recoñeceron que a situación do eúscaro non é boa. "Xa nos comunicaron que o eúscaro está nunha situación delicada. É verdade. Atópase en estado grave. Dinnos que a oficialidade e o marco legal son os maiores problemas para que o eúscaro siga vivo. É verdade: a oficialidade e o marco legal son bos compañeiros de viaxe, pero non son suficientes para que o eúscaro dure sempre. O fol dos vascos é imprescindible".

En máis dunha ocasión subliñaron a responsabilidade que ten cada individuo na elección do idioma. No seguinte parágrafo, p. ex.: "Escoitade, vascos! Somos euskaldunes porque traballamos en eúscaro. En lugar de falar en eúscaro, aínda que o saibamos, si facémolo en castelán, ocultámolo, ocultámolo, localizámolo, desaparecémolo, sen a intervención de ninguén de fóra. Só nós rexeitamos o eúscaro, cada vez que falamos en castelán (...) O eúscaro fainos euskaldunes, e si queremos ser euskaldunes, teremos que falar en eúscaro, sen pedir contas a ninguén, impóndonos responsabilidades, non a ninguén máis".

A lectura do Día do Eúscaro concluíu co poema de Joxan Artze, na mesma liña: "Escoitade, vascos! Unha lingua non se perde porque os que non saben non aprenden, senón porque os que saben non falan. En lugar de asumir a responsabilidade do que alguén poida facer, fagamos entre nós en eúscaro; iso si, iso está nas nosas mans".