Para vivir en eúscaro, a República do Euskera
Recordo que con 16 anos, a Ertzaintza identificoume por primeira vez nunha concentración a favor do eúscaro ante os xulgados de Bergara. Criamos que en Euskal Herria era lexítimo o clamor pola euskaldunización dos tribunais, pero tamén entón faltaría algún permiso, estariamos uns metros máis aló do legal ou, digamos, os que estaban no poder non serían os mellores amigos dos que defendiamos os dereitos dos vascos. Aínda que ao principio me preocupei de que me contasen algo en casa, os meus pais xa tiñan máis preocupacións que iso e, por desgraza, xa estaban afeitos ao día a día de Euskal Herria.
O certo é que naqueles tempos de adolescentes deime conta de que as medidas que unha lingua minorizada necesita para avanzar non están a favor da vida adulta, senón que hai unha gran inimizade.
Pasaron anos e, hoxe, seguimos recibindo sentenzas xudiciais contra o eúscaro. Con todo, ao mesmo tempo, os vascos temos que escoitar que queremos impor o eúscaro, dinnos que as políticas de normalización do eúscaro foron demasiado lonxe, que os vascos vivimos ben e, por favor, cos nosos “pequenos problemas”, están a solucionar as cousas que verdadeiramente preocupan á sociedade. Son unha persoa estraña que está convencida de que o fortalecemento da súa lingua e cultura é unha necesidade de primeira orde?
Temos que incidir na praza pública e volver gañar as rúas: traballar en eúscaro na rúa, decorar as rúas en eúscaro e, como non, sacar as reivindicacións en voz alta á rúa.
Habemos visto que a enorme velocidade que colleu o mundo e a brutal globalización poden facer desaparecer pobos e linguas pequenas. Na era da (deas) información, as linguas xigantes como o castelán, o francés ou o inglés penétransenos na cociña de casa a través de pantallas, cancións, medios de comunicación… O despoboamento dos pobos pequenos, en beneficio dos núcleos urbanos, non é un factor a favor do eúscaro. As zonas respiratorias xa non son a mesma zona respiratoria. A tendencia á individualización é tamén unha ameaza para os grupos máis pequenos como nós. Fronte a estas forzas opostas, non podemos quedarnos calados e temos que construír unha alternativa.
Sobre a situación actual do eúscaro está a imporse un diagnóstico conxunto: estamos nunha situación de emerxencia. Como persoa optimista, non quero mirar esta situación desde a desesperación, senón pór o acento na necesidade de cambiar esta situación inestable e sumar forzas. Si o País Vasco ha sabido avanzar nos tempos duros que viviu ao longo da historia, tamén acertará agora (nós)?
Somos pequenos e aínda que algúns nos queiran facer aínda máis pequenos, temos que ter claro que somos pequenos, pero dignos; somos pequenos, pero capaces de afrontar o futuro; somos pequenos, pero capaces de enriquecer o mundo desde a nosa mirada e a nosa forma de ser; somos pequenos e, sen querer ser máis que ninguén, queremos ser alguén; como dicía Txiki, somos “o vento da liberdade” e construímos un pobo libre coa cidadanía vasca e de aquí, en eúscaro. É o momento de saltar da pequeñez á grandeza!
Para conseguilo hai que tirar dos diferentes espazos, facer forza en todos os ámbitos; niso, a rúa ten unha importancia vital. Temos que incidir na praza pública e volver gañar as rúas: traballar en eúscaro na rúa, decorar as rúas en eúscaro e, como non, sacar as reivindicacións en voz alta á rúa. Unha oportunidade única para facelo o 7 de decembro en Durango, no marco dunha das citas anuais máis importantes da cultura vasca, a Euskal Herrian Euskaraz, unha manifestación que arrincará ás 18:00 horas desde Landako Gunea.
Porque necesitamos unha República do Eúscaro para vivir en eúscaro!
Ibon Leibar Belastegi, membro de Euskal Herrian Euskaraz
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Moitas veces, despois de mirar as brumas desde a miña casa, ocorreume non coller paraugas, aínda que saiba que vou acabar de empapar. Por que será? Talvez non lle apetece coller o paraugas? Quizá coa esperanza de que non me molle? A pesar de todo, a conclusión foi sempre a... [+]
O desastre provocado pola pinga fría en Valencia deixounos imaxes dramáticas, tanto polas consecuencias inmediatas que tivo, como porque nos adiantou o futuro que nos espera: que este tipo de fenómenos climáticos extremos van ser cada vez máis numerosos e graves. Isto... [+]
A actualización do Plan Enerxético de Navarra pasa desapercibida. O Goberno de Navarra fíxoo público e, finalizado o prazo de presentación de alegacións, ningún responsable do Goberno explicounos en que consisten as súas propostas á cidadanía.
Na lectura da... [+]
Desde a desaparición da Unión Soviética, a rusofobia foi crecendo. O concepto de seguridade do Consello de Seguridade da ONU de 2002 é moi claro e indica que a seguridade e estabilidade do planeta deben depender dos Estados que non teñen intención de desafiar a Estados... [+]
Andoni Urrestarazu Landazabal naceu na localidade de Araia o 16 de xullo de 1902 e faleceu en Vitoria o 21 de novembro de 1993. Xa se cumpriron 31 anos e creo que é o momento de recoñecer o seu nome e ser, xa que non se coñece ben o legado que deixou. Umandi utilizou o nome... [+]
A escritura de autobiografía é, segundo din, a ferramenta máis eficaz para o desenvolvemento persoal, a máis liberadora. Tirar das cousas do pasado e lembralas, parece que axuda a desatar os nós do presente. Si, axuda a entender o presente e a debuxar un futuro que nos... [+]
Fixen un repaso desde o anuncio da pandemia até a traxedia de Valencia e concluín que a nefasta xestión institucional que ten a mentira e o forupe como devasa é constante da clase gobernante.
Non temos un gobernante substituto válido mentres este sistema pendular non se... [+]
O 19 de novembro é o día mundial do baño. Aínda hoxe, no século XXI, moitos traballadores e traballadoras, aquí, no País Vasco, non teñen dereito a usar o baño nas súas xornadas laborais. Exemplo diso son moitos os traballadores do transporte.
Os aseos son a clave da... [+]
O problema da vivenda é un problema estrutural que vén de lonxe. O que debería ser un dereito humano non é máis que un dereito subxectivo. Digo que é unha fraude porque, aínda que todas as institucións e todos os partidos políticos digan unhas palabras bonitas, non se... [+]
Para que o ensino concertado?
A nova Lei de Educación aprobada na CAV contra a maioría dos axentes da escola pública ten como obxectivo garantir a gratuidade do ensino concertado a través do financiamento dos poderes públicos. No Estado español tamén se anunciou unha... [+]
O 15 de novembro celebraremos en Errenteria-Orereta as tres xornadas organizadas polos diferentes axentes que conformamos Euskal Herria Digitala. Trátase dun taller de autodefensa dixital feminista e unha charla sobre a dixitalización democrática.
Os membros de DonesTech... [+]
Levamos unhas semanas escoitando en todos os medios e redes sociais as opinións de Iñigo Errejón sobre as acusacións de violencia machista. Xunto a iso, están a xurdir moitas controversias: como debemos denunciar as mulleres, como deben ser as nosas relacións sexuais, o... [+]
Hai quen di que as eleccións non serven máis que para dar carácter legal ás decisións políticas. E non son poucos os que pensan así. Vale, pero con iso dinse moitas cousas, entre outras cousas, que o verdadeiro poder, o poder, está fóra dese xogo.
Pero, na miña... [+]
Nas últimas décadas traballei no ámbito do eúscaro, tanto na euskaldunización de adultos en AEK, como na defensa dos dereitos lingüísticos no Observatorio, ou a favor da normalización do eúscaro no Consello de Euskalgintza. En todas partes tocoume escoitar terribles por... [+]
Como sabemos, o Independentismo Institucional de Hego Euskal Herria iniciou unha determinada folla de ruta. A firma dun novo pacto co Estado español. Este camiño utiliza algunhas variables ou premisas principais. Así: O PSOE é un partido de esquerdas, o Estado español é... [+]