En 2016, un ano despois da chegada do chamado Goberno do Cambio en Navarra, os xornalistas Ion Orzaiz e Joxerra Senar presentaron a iniciativa “Navarra. Agora ou nunca”. Título apocalíptico e profético despois. Nela fíxose balance do primeiro ano do novo goberno e recolléronse os retos aos que se enfrontaron até o final da lexislatura. A pesar de que só pasara o primeiro ano de mandato, xa se pode ler nel que se acusa ao Goberno da lentitude das medidas e da falta de valentía, ou as declaracións de desesperación dos euskaltzales.
Hoxe sabemos como pasaron o tres anos seguintes. Aínda que se produciron avances respecto da década escura do goberno de UPN (non era difícil), non se produciu un salto estrutural significativo no proceso de recuperación do eúscaro e na superación da zonificación. O goberno do cambio non supuxo case ningún cambio na situación do eúscaro e dos dereitos lingüísticos dos euskaldunes.
"O feito de que ao comezo da anterior lexislatura as ilusións que xeneralizaron no mundo do eúscaro e no dos euskaltzales saíronse da garganta contraria segue sen dixerirse. A esa hora roubáronnos o soño e agora non nos dan a oportunidade de soñar"
Chegou o ano 2019 e coas novas eleccións produciuse o cambio de goberno. Este novo cambio non foi un salto atrás que levaría á involución, pero é evidente que coa actual correlación de forzas parece case imposible conseguir o recoñecemento da oficialidade en toda Navarra. Case dicimos que non queremos caer na desesperación. Pero ante a falta de valentía dalgúns dos actuais gobernos, e a actitude dalgúns deles en eúscaro, temos poucas esperanzas.
O feito de que ao comezo da anterior lexislatura as ilusións que se suscitaron no mundo do eúscaro e nos euskaltzales saíronse da garganta contraria segue sen dixerirse. A esa hora roubáronnos o soño e agora non nos dan a oportunidade de soñar. Pero non podemos quedarnos mirando cara atrás ante posibles oportunidades perdidas. As augas pasadas non moven muíños.
Non podemos caer no conformismo. A ver que migallas podemos conseguir na situación actual, porque a situación non permite soñar. Os vascos non nos saciamos con faragullas de pan, queremos e necesitamos todo o pan. Necesitamos un coñecemento e garantía plena dos dereitos lingüísticos. E o primeiro paso para conseguilo é recuperar o soño. Un soño que terá en conta a realidade actual, pero que, á vez, daranos a ilusión aos euskaltzales de articular unha dinámica ampla e potente a favor da oficialidade. Os factores adversos dominan neste momento, pero non son eternos. Nos próximos anos teremos que reconstruír o gran, cheo de incansable e paciencia, que provocou a caída do réxime en 2015. Recuperar complicidades e crear novas, incorporando novos sectores á reivindicación de superar a zonificación. Para iso, os euskaltzales temos que reabrir a inxustiza da zonificación, pobo a pobo, asociación a asociación, ámbito por ámbito.
Nestes momentos non parece que haxa ningún cambio que poida reverter posicións neste caso a medio prazo, pero parecía o mesmo a véspera da separación de Barcina do Goberno. O réxime ten establecido na zonificación do eúscaro unha das trincheiras máis importantes para poder sobrevivir. Pero estamos convencidos de que esta trincheira non é infranqueable. Do mesmo xeito que en 2015 conseguimos derrubar o goberno do réxime por iniciativa cidadá e mobilizacións nas rúas, conseguiremos superar a zonificación por iniciativa cidadá e mobilizacións nas rúas.
Con ese obxectivo, desde Euskal Herria estamos dispostos a engadir o noso pequeno granito de area. Así, o próximo 15 de decembro, coincidindo co 34 aniversario da Lei do Vascuence, facemos un chamamento aos euskaltzales para que se reúnan ante o Parlamento e reivindiquen a oficialidade do eúscaro en toda Navarra. O que agora parece imposible para que ocorra algún día, o máis pronto posible.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Oldarraldia ari du EAEko administrazioa euskalduntzeko erabakien aurka, berriz ere, enegarren aldiz. Oraingoan berrikuntza eta guzti, espainiar epaitegiak eta alderdi eta sindikatu antieuskaldunak elkarlanean ari baitira. Ez dira izan akats tekniko-juridikoak zuzentzeko asmoz... [+]
Igande gaua. Umearen gelako atea itxi du, ez guztiz. Ordenagailu aurrean esertzeko momentua atzeratu nahi du. Ordu asko aurretik. Zazpietan jaiki da, eta, bihar ere, astelehena, hala jaikiko da. Pentsatu gabe ekiten badio, lortu dezake gauak pisu existentzialik ez izatea. Akats... [+]
Naomiren etxeko eskailerak igotzen ari dela datorkion usainak egiten dio memorian tiro. "Ez da sen ona, memoriaren eta emozioaren arteko lotura da. Baldintzapen klasikoa", pentsatzen du Peterrek bere golkorako Intermezzo-n, Sally Rooney irlandarraren azken eleberrian... [+]
Joan den urte hondarrean atera da L'affaire Ange Soleil, le dépeceur d'Aubervilliers (Ange Soleil afera, Aubervilliers-ko puskatzailea) eleberria, Christelle Lozère-k idatzia. Lozère da artearen historiako irakasle bakarra Antilletako... [+]
Aspaldi pertsona oso zatar bat ezagutu nuen, urrun izatea komeni den pertsona horietako bat. Bere genero bereko pertsonengana zuzentzeko, gizonezkoengana, “bro” hitza erabili ohi zuen. Edozein zapaltzeko prest zegoen, bere helburuak lortzeko. Garai hartatik hitz... [+]
2020. urteko udaberrian lorategigintzak eta ortugintzak hartutako balioa gogoan, aisialdi aktibitate eta ingurune naturalarekin lotura gisa. Terraza eta etxeko loreontzietan hasitako ekintzak hiriko ortuen nekazaritzan jarraitu du, behin itxialdia bareturik. Historian zehar... [+]
Hurrengo ariketa egin ezazu zure lantokian, euskaltegian edo gimnasioan:
Altxa eskua Minneapoliseko George Floyd nor den dakizuenok.
Altxa eskua Madrilgo Mame Mbaye nor den dakizuenok.
Altxa eskua Barakaldoko X nor den dakizuenok.
Mame Mbaye manteroa duela zazpi urte... [+]
2022ko ekainaren 7an, Directa-k serie luze bateko lehen polizia infiltratuaren kasua argitaratu zuen. Martxoaren 5ean, Belen Hammad fikziozko izena erreta geratu zen, polizia-argotean dioten bezala. Jada hamar dira Directa, El Salto eta El Diario-k azken hiru urteetan argitara... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]
Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak Datu Zentroen instalazioei ateak irekitzen dizkiete horiek arautzeko legedia sortu aurretik. Bilbao-Arasur Dantu Zentroarekin, bere lehen fasea gauzatuta, eta instalatzea amesten duen Solariaren Datu Zentroarekin, 110.000 m2... [+]