Combater as agresións contra o eúscaro
Nos últimos meses o eúscaro recibiu varias batallas a través das sentenzas xudiciais. O Tribunal Superior de Xustiza do País Vasco ha ditado recentemente sentenzas nas que se sinala que as administracións municipais non deben priorizar necesariamente o eúscaro na súa actuación ou que os perfís lingüísticos nos procesos de oposición do persoal non son obrigatorios. Nas sentenzas sublíñase que en Araba, Bizkaia e Gipuzkoa hai dúas linguas oficiais, e que ambas teñen que ser iguais: “Non pode haber un por encima do outro. As dúas linguas son oficialmente iguais e non se pode priorizar unha de elas”.
Os argumentos dos xuíces levantan pos. Aínda que, en primeiro lugar, recoñécese que a Administración Pública actúa correctamente para que os cidadáns poidan recoñecer o seu dereito a comunicarse cos traballadores que prestan servizos públicos na lingua que prefiren, pon en cuestión o seu argumento. Así, os autos afirman que esta pretensión non pode basearse na contratación de persoas que dominan as dúas linguas cooficiais, o que significa que se limita o dereito das persoas que só coñecen unha delas, o castelán.
Pasaron máis de 40 anos desde que apareceu a intención de normalizar o uso do eúscaro. Podíase facer sen compactación, por imposición. Con todo, optouse pola flexibilidade, que a longo prazo non volveu entre os castellanoparlantes beneficiarios. E non digo que non fose correcto, pero catro décadas despois aínda se nega o dereito dos vascos a comunicarse cos empregados públicos na súa lingua.
Hai que desenvolver máis debates en torno ao eúscaro, non é momento de silenciar. Os falantes vascos rexéitanse en toda Euskal Herria; non podemos vivir con normalidade na nosa lingua. Por exemplo, o lehendakari Urkullu na súa intervención no Congreso de Empresas Familiares o pasado 24 de outubro realizou soplos e toses nos que se queixaba en eúscaro. Por tanto, si son despreciables e capaces de atacar á máxima autoridade da Comunidade Autónoma do País Vasco, que non van facer aos cidadáns humildes? Non podemos aceptar este tipo de ataques e deixalos coma se nada pasase. Quen defenden a superioridade do español queren condicionar o debate público para levar á sociedade a posicións tépedas, para que só se acepten cambios mínimos e cosméticos, impondo así un concepto monolítico do Estado, xunto coa hexemonía do castelán.
Por iso, hai que subliñar a importancia de participar na manifestación que se celebrará en Bilbao o próximo 4 de novembro para denunciar a agresión contra a normalización do eúscaro e fomentar a actividade cultural vasca. Os vascos non nos silenciaremos mentres nos ataquen, non nos imos a parar, quedándonos en casa, con medo a falar en eúscaro.
Aritza Urrengoetxea Cordovilla, profesora
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]
Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak Datu Zentroen instalazioei ateak irekitzen dizkiete horiek arautzeko legedia sortu aurretik. Bilbao-Arasur Dantu Zentroarekin, bere lehen fasea gauzatuta, eta instalatzea amesten duen Solariaren Datu Zentroarekin, 110.000 m2... [+]
Otero jauna, garai honetan artzain honek ez du tarte handirik izaten ezertarako, justuan ibiltzen naiz, baina gaurkoan ezin utzi erantzun gabe zure azken kolaborazioa. Izan ere, sortu didan egonezinak pisua du. Haserrea ere astuna egiten zait. Ez pentsatu, ordea, dela zenbait... [+]
Duela gutxi, asteburu berean, Ertzaintzak bi salaketa jaso ditu: lehenengoa, emakume kolonbiar batena; lekukoen arabera, ertzainak kolpeka jarraitu zuen lurrera bota ondoren eta konorterik gabe zegoela; ospitalean garuneko edema eta paralisi partziala diagnostikatu zizkioten... [+]
Frantziskok "Franciscomanía" zeinuarekin hasi zuen bere Aitasantutza. Fenomeno soziologiko horri esker, Vatikanoko boterearen zirrikituak aldez aurretik ezagutzen ez zituen gaztetasunaren ikono eta Elizako aldaketa-haizeen intsuflatzaile bihurtu zen.
Era berean,... [+]