Euskaraldia celebrouse nun momento no que miles de linguas do mundo (incluído o eúscaro) están en perigo de afundimento. Estamos na sexta desaparición masiva da vida biolóxica (incluíndo a humana) na historia da Terra. E ao mesmo tempo, no limiar da primeira desaparición masiva de linguas e culturas humanas. Estamos nunha situación crítica.
Estamos nunha pandemia vírica e unha pandemia lingüística cultural que vai crecendo ao longo dos séculos. George Floyd foi asasinado dicindo “non podo respirar”. A maioría das linguas do mundo están desrespiradas, e é o mesmo sistema o que afoga a George Floyd e ás linguas.
Dise que a COVID-19 puxo dificultades á Euskaraldia que estaba por facer, e que se decidiu avanzar superando as dúbidas. E que foi un éxito nesas malas condicións. Malas condicións? Non. Diferentes condicións. Unha oportunidade para descubrir a gravidade da situación lingüística, a dimensión universal, o envelenamento da mentira que se estende nas linguas de uso do poder, para desterrar as linguas que non utiliza, prohibir e recoñecer como algo menor ao baleiro, para reflexionar sobre iso e facer da reflexión unha acción. Hai idiomas que con esta pandemia quedan case sen falantes (recoñecido por Leonard Boff en Quito). Hai idiomas (incluído o eúscaro) que viron reducidos os editoriais, a creación artística literaria ou as novas iniciativas vivas das escolas debido á pandemia, e que se quedaron nunha situación asfixiante. Non é casualidade: estamos a sufrir políticas linguísticas glotofágicas. As estruturas e leis políticas ao servizo do mercado e da cultura mercantilizada e dixitalizada (a Constitución española e francesa e as normas e prácticas lingüísticas da Unión Europea), co apoio do monopolio lingüístico das principais redes de comunicación, están a impulsar a pandemia lingüística.
Estamos nunha pandemia vírica e unha pandemia lingüística cultural que vai crecendo ao longo dos séculos. George Floyd foi asasinado cun "non podo respirar". A maioría das linguas do mundo están desrespiradas e o sistema é o que afoga a George Floyd e ás linguas
Euskaraldia pensouse e organizado coma se esta última Pandemia non existise. E coma se non existise un sistema capitalista que, ademais de ser genocida, ecocida e patriarcal, é glotofágico.
Un éxito? Para quen? E por que criterios? Supoño que foi un éxito para o Goberno Vasco (organizador de Euskaraldia, xunto a Topagunea). En Euskaraldia non se fixo ningunha crítica á súa política lingüística. Puxo diñeiro, a cambio púxoselle a txapela do alto nivel da lingua vasca. Ademais, levou a cabo unha campaña electoral avanzada, na que participou activamente. Pero o Goberno é o fiel defensor do citado sistema global glotofágico. Pero non se pode conciliar a centralidade do sistema global glotofágico coa centralidade da vida.
As miñas preguntas son: Aclarouse o coñecemento? Profundouse a motivación? Que motivacións e coñecementos apareceron no uso? Tentouse aclara a gravidade da situación que vivimos en Euskaraldia, esclareceuse a conexión do eúscaro coa vida (a vida doutras linguas e a vida humana e biolóxica)? Profundouse con Euskaraldia a vixilancia, a necesidade dun intercambio estimulante e a alegría que supón para facer fronte á pandemia lingüística e a todo tipo de pandemia?
En eúscaro “máis, máis, máis, máis”… e a miña pregunta é: que dicir? Cada cal quere o que queira, pero... darlle vida ao eúscaro, traballando o idioma da vida? Ou que facer en eúscaro? Aínda que sexa en eúscaro non é calquera cousa vivible. En lugar de dicir “puto negro ou mouro“ podemos dicir “negro ou mouro repugnante“; en lugar de dicir “sucia puta”, “mujerzuela sucia”… Ou dicir “Viva a Constitución Española ou Francesa”, “viva esas constitucións”. Moi ben. Lexítimo. Pero iso non quita un problema importante: que utilizando o eúscaro pódese fortalecer estrutúraa socio-mental básica que sobe ao eúscaro. Porque é posible que en eúscaro se actúe en contra da vida do eúscaro. É posible desrespirar a vida (tamén a vida do eúscaro) en eúscaro.
En nome da colaboración, o discurso debilitouse, adaptouse ás paradigmas do poder e o poder só pode rexerse por baixo da necesidade vital do eúscaro. O eúscaro non se puxo hoxe no centro da política. O eúscaro, entre outras cousas, púxose ao servizo da política sistémica de hoxe en día.
O que propón Euskaraldia é cambiar os hábitos lingüísticos. “É difícil, pero aínda así...” di a canción. Con todo, se non pomos en evidencia os obstáculos (o discurso da non-responsabilidade: persoal, colectivo e institucional), caemos nun puro voluntarismo e alimentamos o sentimento de culpa, un sentimento moi velenoso para a vontade de vida. Pero si retira do panorama a violencia lingüística estrutural, o que queda é o voluntarismo estéril. E se Euskaraldia está lonxe das vivencias do momento no que tocou vivir, recoñecerase como independente da vida.
“Haika chico, levántache, mira que hai lume”. A vida arde e arde. Utilizando unha metáfora suxestiva inventada por Jon Sarasua: “O lume da Nai (da Vida) e a casa do Pai (da Mente) témolo que esperar”. Necesitamos coidar a Vida e o Entusiasmo. Non fogos artificiais. A mente aliméntase pensando nas preguntas da vida e construíndo os refuxios que necesita. Pero a casa da mente non pode confundirse cos palacios dos señores da glotofagia.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Os profesores e profesoras do ensino público temos a necesidade e o dereito a actualizar e mellorar o convenio laboral que non se renovou en quince anos. Para iso, deberiamos estar inmersos nunha verdadeira negociación, pero a realidade é nefasta. Unha negociación na que... [+]
Ekonomialariei asko gustatzen zaizkie merkatuen jokabideak adierazten dituzten grafikoak, kurbak alegia. Deigarria egin zait zentzu horretan Pluralistic webguneko “The future of Amazon coders is the present of Amazon warehouse workers” artikuluan (Amazonen... [+]
O pasado mércores, a Facultade de Educación de Leioa estaba cargada de estudantes, xa que viña Samantha Hudson. É un artista, cantante e influencer transgénero mallorquino nado en 1999. A estrela dos encontros Kantatzen Herria contaba cunha fileira interminable de selfies e... [+]
Bekatu bat aitortu behar dut hemen. Duela lau urte, ohitura berri bat sarrarazi nuen nire bizian: igande gauetan, kaka kanoi baten antzera "informazio" jarraikia hedatzen duen CNews telebista kate ultraeskuindarra begiratzen hasi nintzen. Hasieran ordu erdi bat astero... [+]
Hay coincidencias sorprendentes na vida. Cantos espectadores poderían reunirse no Teatro Arriaga? Cantos aseos hai en cada planta? Que probabilidades hai de que dúas mulleres guipuscoanas coincidan no mesmo instante e lugar, despois de 35 anos sen verse?
Así atopei a Itziar... [+]
Transfeminismoak argia eta konplexutasuna ekarri ditu gorputz, genero eta desirei buruzko eztabaidetara. Hala ere, itzalak ere sortu ditu. Ustezko koherentzia politiko erradikal baten izenean –askotan hegemonia oso zehatz bati lotua–, diskurtso transfeminista batzuek... [+]
Vivimos tempos curiosos e realmente vivimos. Son tempos nos que se di que a educación está en crise e, polo menos, á vista de todos, a bolita ten xa 2.361 anos.
Non fora da academia de Platón, o seu querido mestre Aristóteles, para erixir un liceo. Un Liceo, evidentemente,... [+]
Ukrainako gerrar hasierako zergatiak ez dira azaldu zizkigutenak bakarrik, beste arrazoi batzuk ere badaudelako. Errusiak zioen Ukrainako errusiar hiztunen defentsarako urrats bat eman behar zuela; Ukrainako Gobernuak, aldiz, Errusiaren armadari aurre egin behar zitzaiola,... [+]
Hai unhas semanas, na rúa Deputación, no centro de Vitoria-Gasteiz, dous homes arroxaron a unha persoa sen fogar desde o pequeno rellano da escaleira que daba ao exterior do local onde durmía. Non só o derrubaron, senón que inmediatamente colocaron ante a lonxa unha varanda... [+]
Recentemente abriuse o plan de ordenación urbanística exipcio para o territorio de Gaza. Un debuxo recolle as rúas, edificios e imaxinarios do futuro, sobre unha realidade que aínda cheira a metralla e a artefactos explosivos. Proposta urbanística, utilizada como outro... [+]
Tanto feministas como ecoloxistas vimos a oportunidade de pór a vida no centro da pandemia de Covid-19. Non eramos uns idiotas, sabiamos que os poderosos e moitos cidadáns estarían encantados de volver á normalidade de sempre. Especialmente, os que pasaron un confinamento... [+]
O último informe do Instituto Vasco de Estatística, Eustat, destaca que aumentou a sensación de inseguridade cidadá. En Gurea, en Trapagaran, Seguridade xa, algúns veciños chamaron a manifestarse contra os delincuentes.
Dous foron as razóns que levaron a esa sensación... [+]
Hai vivendas que están subscritas a portais de venda porque queren comprar unha casa. De cando en vez fan citas para ver as casas, e estou seguro de que o vendedor sabe que esas persoas non comprarán a casa, non polo que atopan na visita, senón polo que non teñen... [+]