Cales son os obxectivos de AEK en Iparralde?

A federación de Escolas Nocturnas AEK de Iparralde fundouse en 1980. Naquel momento AEK permitiu agrupar os cursos de eúscaro que se ofertaban nos diferentes municipios e traballar con métodos e recursos comúns neste proceso de euskaldunización de adultos. O obxectivo de AEK é crear proxectos que fomenten a euskaldunización e alfabetización de adultos e o seu uso. Para iso, a euskaldunización de Euskal Herria, o coñecemento do eúscaro por parte de todos os habitantes do País Vasco e o uso do eúscaro no día a día con normalidade e comodidade. AEK incorpórase á educación pública. É un movemento popular aberto, dirixido a todos os adultos. Comprométese a ser un axente activo do eúscaro. Fomenta actitudes a favor do eúscaro, crea e difunde oportunidades para vivir en eúscaro. Traballa para conseguir a oficialidade do eúscaro, xunto con outros axentes do sector vasco.

Como se organiza AEK para avanzar nestes obxectivos?

Actualmente en AEK ofrécense diferentes fórmulas para a aprendizaxe do eúscaro.

O noso maior número de alumnos baséase nas Escolas Nocturnas. Temos trece Escolas Nocturnas de Hendaia a Maule e impartimos cursos en localidades onde non hai Escola Nocturna. Aínda que chamamos clases nocturnas, ofrecemos cursos de día e de tarde. Os alumnos realizan tres, cinco ou seis cursos semanais. Ademais das Escolas Nocturnas, en época vacacional organizamos cursos dunha ou dúas semanas de duración, cunha xornada completa. No verán tamén ofrecemos internados en Urepel e Mendikota. Ademais, propomos cursos intensivos de seis meses para chegar ao nivel B1 e/ou C1. É o proceso máis rápido para aprender euskera, xa que se imparten uns 35 cursos semanais.

Por último, tamén ofrecemos aos traballadores a posibilidade de aprender eúscaro en todo tipo de traballo, chamámolo área Xede. Trátase, na maioría dos casos, de traballadores de casas ou colectividades da localidade e tamén do sector privado. Hai uns anos, no Colexio Vasco-Urbano identificouse a escaseza de nenos e nenas que sabían eúscaro e AEK ofreceu cursos para euskaldunizar a algúns traballadores de gardarías. Por tanto, a oferta é moi variada e estase adaptando constantemente ás novas necesidades.

Cal é a foto de inicio de ano de AEK Iparralde?

A campaña de penetración foi positiva e un ano máis as cifras aumentaron lixeiramente. 1240 alumnos inscribíronse nas Escolas Nocturnas, unha boa marca para nós. É sinal de que a xente ten ganas de aprender eúscaro. Os cursos tamén atraen á xente, unha oferta que tivo un gran auxe nos últimos anos.

No curso intensivo de seis meses pasaremos de catro a cinco grupos, situados en Anglet, Itsasu e Ezpeleta. Esta oferta tamén se vai ampliando.

Por último, os traballadores teñen a oportunidade de aprender eúscaro no tempo de traballo. Este ano temos 23 grupos para atender as demandas das colectividades e en tres empresas privadas ofrecemos cursos de eúscaro. Nesta área temos 196 alumnos, cun incremento do 10%. En total, uns 1.600 alumnos e alumnas estudan eúscaro en AEK e impartiremos 32.000 cursos.

Por parte do persoal, entre todas as áreas somos uns 70 traballadores e alégranos que nos últimos anos acheguémonos a xente nova e nova.

Insisten en que para eliminar da metade do posible o obstáculo económico para aprender euskera, os prezos deben manterse o máis baixos posible. Motivar a gratuidade (eixo central da AEK) co apoio institucional. Cal é a situación en Iparralde?

AEK insiste na gratuidade da aprendizaxe do eúscaro. No noso día a día, esta reivindicación levámola a cabo garantindo os prezos dos cursos nas Escolas e Cursos Nocturnos, o máis baixos posible. Con todo, os pagos dos alumnos que traballan nestas áreas non son proporcionais aos gastos de formación, pero asumimos estas perdas. Calquera diría que suban os prezos, pero creemos firmemente que aprender euskera é un dereito gratuíto dentro dunha política lingüística pública. Hoxe en día recibimos unha subvención xeral da Institución Pública Vasca, pero esa carga económica non ten base. AEK solicita subvención por actividade, é dicir, por cada curso que se imparte anualmente. No País Vasco a subvención sitúase en torno ao 60% e en Navarra en torno ao 39%. En Iparralde tamén reivindicamos un sistema de financiamento.

A principios de 2024 anos, o Instituto Público do Eúscaro (EEP) acordará a política lingüística para os próximos anos e votará o orzamento. Que recomendacións fixo AEK ás institucións para impulsar unha nova política lingüística no seo da Confederación Vasca?

Se as institucións públicas teñen intencións serias de protexer a situación do eúscaro, non poden seguir como até agora. O Ente Público do Eúscaro ten a obrigación de elaborar, definir e executar unha política lingüística pública compartida. A nivel do País Vasco Norte e dentro de cada institución. A Institución Pública do Eúscaro debe ser o motor da planificación lingüística das diferentes institucións. Debe ser o impulsor dunha política lingüística atrevida e non o espazo de consenso para limitar a mínimos, nin o blanqueador do que cada un fai.

Segundo a Unesco, a supervivencia dunha lingua pódese asegurar cun 30% de falantes. Debe facer un estudo que analice as políticas de recuperación lingüística levadas a cabo no mundo (Hego Euskal Herria, Québec, etc.) e propor unha planificación sectorial. A Institución Pública do Eúscaro debe presentar unha folla de ruta para que o número de vascoparlantes chegue do 19% actual ao 30% e determinar o número de vascoparlantes que se quere crear ano tras ano, segundo as áreas e grupos de idade. Cando, unha vez fixados os obxectivos medibles e co paso do tempo, as medidas adoptadas sexan insuficientes para adoptar as medidas correctoras necesarias. Necesitamos unha política lingüística pública real que afecte á transmisión, o ensino, a motivación e o uso, fixando obxectivos, acordando instrumentos de medida e asegurando recursos. O eúscaro debe recuperar o espazo público. Ata que se modifique o artigo 2 da Constitución francesa e adquírase a oficialidade, o País Vasco Norte debe obter a declaración de territorio de experimentación para a recuperación lingüística. Sen eúscaro, xa que non haberá “Euskal” Herria.

Este ano 23. É o ano da Korrika. Esta xigantesca iniciativa a favor do eúscaro ten como obxectivo fomentar a conciencia e recadar fondos para reforzar o traballo diario dos euskaltegis. Que oportunidades teñen diferentes cidadáns e axentes do País Vasco Norte para reforzar a campaña de reinserción con motivo da Korrika?

A Korrika é fundamental para a supervivencia de AEK. Grazas á Korrika cada dous anos equilibramos as nosas contas e a Korrika axúdanos a avanzar, axúdanos a facer o pobo antes. Ofrecemos diferentes tipos de axuda na tempada de Korrika, sendo Korrika Laguntza e 23. Comprando o material da Korrika, o das costas tamén está á venda nas Escolas Nocturnas e o día que pase a Korrika tamén estarán á venda. Por último, tamén ofrecemos a posibilidade de levar a testemuña en quilómetros a asociacións, colectivos, casas do pobo e institucións. Comercios e empresas tamén teñen a oportunidade de promocionar a Korrika patrocinando un quilómetro ou facendo Korrika Lagun. Os alumnos das escolas nocturnas realizarán a volta dos establecementos solicitando un sustento económico nas súas localidades. A Korrika Kulturala tamén está a pleno rendemento. Nas semanas previas á Korrika ofrecemos actividades culturais en eúscaro en diferentes pobos, mostrando a diversidade da cultura vasca.

Para terminar, pódenos dar detalles sobre a lema da Korrika Harro Herri?

A lema deste ano é Harro Herri: Harro eta Herri. Queremos reivindicar a posibilidade de falar sen vergoña na nosa lingua, en casa, na rúa, no traballo, en todos os lugares. Queremos dicir que os vascos somos orgullosos da nosa lingua e do que somos. E Herri, porque é a lingua a que nos reúne. Queremos reforzar ese sentimento de unidade para avanzar xuntos no futuro. Porque esa proximidade xera a comunidade vasca. 23. Nesta Korrika queremos reivindicar Harro, pero non de acordo. É imprescindible incidir na concienciación e activación cidadá para fortalecer a normalización do eúscaro en todo o País Vasco, pero esta responsabilidade non pode ser allea aos particulares. Xunto co esforzo da cidadanía, as institucións teñen unha importante responsabilidade para avanzar na normalización do eúscaro e dar respostas firmes á realidade actual: necesitamos políticas lingüísticas máis atrevidas e recursos proporcionados para canalizalas.