Unha familia informa que ao neno que naceu o 22 de outubro non lle permitiron pór o seu nome en eúscaro. Contan que os pais tentaron rexistrar o seu nome no rexistro "como se fai con todos os nenos". Ao principio dixéronlles que non estaba na lista de Euskaltzaindia e que non podían pola. Os pais dirixíronse a Euskaltzaindia e responderon que non había ningún problema –ratificouno tamén Euskaltzaindia–, tras o cal o xuíz Rodríguez Ruiz continuou rexeitando, que non podían pór ao neno o nome de Hazia.

O argumento do xuíz Rodríguez Ruiz foi: Que Euskaltzaindia non ten a denominación propia de "Hazia", que non figura en ningún rexistro civil español e que non se demostrou que existe ese nome noutra lingua que non sexa o eúscaro. Ademais, di que pór o nome de Hazia a unha persoa sería "antidignidad", porque a palabra semente tamén ten sentido sexual. "Hazia ten connotación sexual e é un sustantivo que adoita ir ligado ao verbo bota", chegou a dicir o xuíz, como recolleu o xornalista O Diarion Iker Rioxa, un dos poucos xornalistas que informou do nome do xuíz.

Os pais non retrocederon nin asinaron ningún documento. Así, si a nena non está rexistrada nunhas poucas horas que foron ameazadas pola administración, o xuíz decidirá o seu nome. Así, o xuíz Rodríguez Ruiz, en lugar do seu nome en eúscaro, púxolle "Zia", segundo as súas palabras, que é equivalente fonéticamente e semánticamente a "Hazia", "non ten connotación negativa" e está rexistrado nalgúns lugares como nome propio.

Os pais decidiron enfadarse e difundiron na prensa o que lles está pasando. Deixan claro que o nome do neno é Hazia e que seguirán loitando. A decisión foi recorrida.

Ataques contra os vascos

A prohibición dos nomes en eúscaro non é de onte pola mañá. Tal e como rescatou a xornalista de Berria, Amagoia Gurrutxaga, hai moitos testemuños que demostran que os nomes en eúscaro foron perseguidos, con comportamentos contra a lingua e os falantes.

A prohibición do xuíz Rodríguez Ruiz chegou de cheo o día do aniversario da decisión de Gernika. En novembro de 1949, naquel 2, fai 73 anos, como pode observarse no documento inferior, o alcalde franquista non só prohibiu os nomes en eúscaro, senón que, si estaban escritos en lápidas, chegou a ordenar o cambio de pedras.

Como pode lerse no artigo de Wikipedia, A prohibición do eúscaro, está documentada a utilización de nomes vascos na Idade Media, pero tras a conquista de Castela en Navarra, o cristianismo impúxose aos vascos e impúxoselles os nomes erdales dos santos, prohibindo outros nomes e controlándoo a través dos rexistros parroquiais.

En 1871 recolleuse no Estado español, por lei, mediante a Lei do Rexistro Civil, que todos os apelidos de orixe vasca debían estar escritos en castelán e que os nomes vascos estaban totalmente prohibidos. Décadas despois, Sabino Arana por unha banda e Luís Eleizalde por outro, fixeron un gran esforzo para crear a onomástica vasca. Con todo, estes nomes en eúscaro foron inmediatamente prohibidos pola Igrexa católica e, tras a guerra de 1936, os nomes vascos foron completamente prohibidos. O uso de nomes vascos na rúa tamén podía ser motivo de sanción, como sinala unha testemuña neste vídeo de fondo.

Na república francesa prohibíronse durante séculos os nomes en eúscaro, e hoxe en día en Iparralde non se poden cambiar os apelidos da grafía francesa á vasca.

Disposición de Euskaltzaindia a favor de Hazi

O xoves pola tarde Euskaltzaindia enviou unha nota aos medios de comunicación. Na mesma detállase que a Academia da Lingua Vasca deu explicacións á familia sobre o nome de Hazia e indicóuselle que non vía inconveniente no idioma para pór ao neno o nome de Hazia, como ocorre con outros nomes derivados dun nome común (Amets, Haizea, Lizar, Nahia, Zeru, Zuhaitz…).

Ademais, Euskaltzaindia anunciou que nos próximos días está disposto a redactar un informe e polo a disposición da familia para que o utilicen na tramitación da cuestión.