Euskaltzaindia aproba por primeira vez uns nomes que non teñen marcas de xénero
- En 2011 Euskaltzaindia publicou un nomenclátor baseado no enfoque binario (homes e mulleres). Os centos de nomes en eúscaro que non teñen xénero víronse alterados e desde entón converteuse nunha barreira para moitas familias. Tras recibir numerosas críticas, a Real Academia da Lingua Vasca ha aberto a porta aos nomes mixtos. Polo momento, dos 4.730 nomes, 445 aparecen na lista de nomes sen marcas de xénero.
O nomenclátor actualizado atópase dispoñible na páxina web de Euskaltzaindia. Ademais de nomes para mulleres e homes, agora tamén aparece a lista de nomes sen marcas de xénero –nomees epíseos–. De momento, aparecen 445 nomes, a maioría deles relacionados coa toponimia. Esta clasificación deixa fóra de momento a moitos nomes sen marcas de xénero moi habituais: Terra, Lume, Vento, etc. Pero é un precedente importante. O novo nomenclátor da Academia da Lingua Vasca-Euskaltzaindia manifestou que "o novo nomenclátor terá un carácter aberto e actualizarase periodicamente".
Euskaltzaindia ofreceu na súa web algúns exemplos de nomes mixtos que foron aceptados:Abodi, Aiuri, Amaiur, Amets, Araitz, Argi, Bihotz, Garai, Gorbeia, Haize, Iparla, Iraultza, Itzel, Kemen, Larraine, Lizar, Luzaide, Muxika, Pallas, Udalatx...
Nomenclátor sexista, “obrigado pola lexislación española”
A Lei de 1957 prohibe expresamente no Estado español “os nomes que induzan a erro sobre o sexo”. 44 anos despois, Euskaltzaindia presentou un nomenclátor binario que afectaría a todos os habitantes de Iparralde e Hegoalde. O nomenclátor de Euskaltzaindia é o criterio principal que se utiliza nos Rexistros para aprobar ou rexeitar os nomes dos nenos e nenas. En 2016, Euskal Herriko Bilgune Feminista publicou o folleto Nome e Ser Ezbaian. En agosto dese mesmo ano, ao fío dunha reportaxe publicada en ARGIA, un membro de Euskaltzaindia recoñeceu que inventaran o criterio e que lles era moi difícil distinguir entre mozos e mozas nos nomes: estamos atrapados”.
Euskaltzaindia comunicou en xaneiro de 2018 ao Ministerio de Xustiza que hai nomes de persoas que non teñen en eúscaro un xénero masculino ou feminino exclusivamente, polo que reclamou unha aplicación máis flexible das normas legais vixentes nos rexistros civís.
En xullo de 2016 publicamos unha reportaxe e análise sobre o tema:
Euskaltzaindiak 2001etik aurrera sexuaren araberako bereizketa finkatu zuen izenetan baina IKAren Deklinabidea aplikazioa garatzen ari nintzela salbuespenak badirela konturatu nintzen. Badaude Euskaltzaindiaren gizonezkoen eta emakumezkoen ponte-izenen zerrendetan, bietan,... [+]
Euskaltzaindiak adierazi du aurki Ministerioarekin euskal izendegiarentzat “bestelako bideak asmatzeko” harremanak hasi nahi dituela.
Izenek egungo biko genero-sistema zelan erreproduzitzen duten azaltzeko, Saioa Iraola Urkiola Bilgune Feministako kideak akordura ekarri ditu Idurre Eskisabel Larrañaga kazetari eta antropologo beasaindarraren berbak. Eskisabelek esaten duenez, "egunerokotasunean,... [+]
Abuztuaren 1eko Teleberrian ARGIAren azken aldizkarian argitaratu dugun euskal izendegiari buruzko erreportajea eta analisia izan dituzte hizpide. Etxean semearen izenarekin bizi izan dugun kasuari buruzko albistean, Euskaltzaindiko kide batek aitortu du izendegia sortzeko... [+]
“Izena eta izana ezbaian” gida praktikoa aurkeztu dute Bilgune Feministak eta Emaginek. Euskarazko izendegiaren binarismoaren inguruko gogoeta piztu nahi dute.
Kontsulta jarri beharko dut martxa honetan. 2007ko urrian erreportajea idatzi nuen Hego Euskal Herrian jaioberriaren izenaren sexuarekin eta grafiarekin dauden arau zorrotzei buruz (malguagoak dira Iparraldean), eta oraindik zalantzaz beteriko iruzkinak jasotzen ditu... [+]
- "Euskal izendegia. Ponte izendegia. Diccionario de nombres de pila. Dictionaire des prenoms" liburua aurkeztu zuen ostiralean (14) Euskaltzaindiak, Eusko Jaurlaritzako Justizia Sailaren babesarekin. Bertan, 2.264 izen jaso dituzte bakoitzaren azalpen eta guzti... [+]