Hai nove anos, estando pendente da aprobación da Lei Mordaza, o propio Consello de Europa dixo que a lei ía ser “desproporcionada” e a súa “gran preocupación”. “Esta lei é un absurdo reaccionario e conservador para criminalizar a protesta e a crítica rueira”, afirmou Joan Queralt, catedrático de Dereito penal de Barcelona. Os representantes das asociacións Xuíz de Democracia e Avogados Progresistas sinalaron que a lei é “inútil, represiva e inadecuada”. Lamentablemente, as últimas sancións desproporcionadas contra as organizacións xuvenís GKS, Jarki e Ernai móstrannos que todas estas previsións cumpríronse.

Segundo o balance do movemento ELEAK-Libre sobre o primeiro ano de aplicación da presente Lei de Seguridade Cidadá no País Vasco, en base aos datos oficiais facilitados polos Gobernos Vasco e Navarro e publicados pola revista vasca ARGIA, a lei aplicouse en 3.052 ocasións. No ano 2016 impuxéronse unha media de 33 sancións semanais na Comunidade Autónoma de Navarra. En canto ao ámbito territorial da Comunidade Autónoma do País Vasco, as sancións impostas pola Ertzaintza entre xullo de 2015 e decembro de 2016 foron de 8.087 en total, unha media de 88 semanas. É dicir, o primeiro ano de vixencia, cada semana, máis de 110 veces aplicouse a Lei de Seguridade Cidadá en Hego Euskal Herria... E desde entón as cousas non fixeron máis que equivocarse.

En 2016, tanto os Parlamentos de Navarra como os da CAV situáronse en contra da Lei Mordaza, e o Parlamento Vasco en xuño de 2016 instou o Goberno Vasco a non aplicar a Lei Mordaza. Con todo, nos últimos nove anos non se fixo máis que reforzar a aplicación da Lei de Mordaza.

En 2018, vendo que ambos os gobernos non tiñan ningunha intención de cumprir estas decisións, a maioría dos axentes sociais, sindicais e políticos de Euskal Herria solicitaron a derrogación da Lei Mordaza. Entre outras cousas, sumáronse á petición do movemento ELEAK - Libre, Ongi Etorri Refuxiados, Komite Internazionalistak, Euskal Herriko Bilgune Feminista, Bake Ekintza Talde Antimilitaristak, Ernai Gazte Mugi,Askapena, NOR Euskal Herria Antiespeciistak, Askekintzak, Errauskailuaren Mugi, Satikalaiak e Errekorraiak. Entre os sindicatos, ELA, LAB, ESK e STEE EILAS uníronse e entre as forzas políticas, Sortu, Equo e EH Bildu. Entre os medios de comunicación públicos, por último, ARGIA, Ala Bedi e Topatu. En definitiva, a maioría da sociedade vasca solicitou a derrogación da Lei Mordaza. Nin caso.

En 2019, o movemento ELEAK-Libre manifestou claramente na Comisión de Dereitos Humanos das Nacións Unidas suceder: “A Lei Orgánica 4/2015, de Protección Cidadá, Lei Mordaza, acentuou claramente os abusos policiais e as vulneracións dos dereitos fundamentais de reunión, manifestación, organización e liberdade de prensa, incrementando a represión contra a crítica política e a mobilización social. A presente Lei implica a desaparición das garantías procesuais existentes en todo procedemento sancionador, menoscabando o principio de seguridade xurídica, de legalidade, de defensa e presunción de inocencia, así como a igualdade das partes/procesos e o principio de proporcionalidade. Toda esta lexislación fomenta a criminalización e a represión dos movementos sociais, sindicais e políticos, polo que pedimos ás Nacións Unidas que inste o Estado español a que o derrogue inmediatamente”.

En 2021, o ministro de Interior español, Fernando Grande Marlaska, nunha entrevista concedida ao diario The New York Times, afirmou que o Goberno de Pedro Sánchez tiña vontade de revisar a Lei Mordaza. Desde entón, realizáronse máis de 50 reunións entre as forzas políticas presentes no Congreso de Madrid, pero neste momento a Lei Mordaza segue vixente e a masacre política que xera a súa aplicación.

No País Vasco Norte non existe Lei Mordaza, pero o Goberno francés tamén tomou as súas medidas de corte para acabar coa protesta social. Proba diso son a proliferación de arquivos policiais e o reforzo dos controis, ou os militantes que foron condenados pola defensa da terra, a loita contra a especulación ou a participación en accións a favor do eúscaro. Dito en dúas palabras, Euskal Herria converteuse en territorio mordaz.

E onde está a nosa resposta do mesmo tamaño? Non existe. Todos aqueles que cremos que a desobediencia civil, a falta de colaboración, a insumisión, a resistencia popular ou a acción directa non son delitos, debemos unirnos, polos en práctica e reforzalos organizando caixas sociais de resistencia aos ataques que estamos a sufrir. Se non cambiamos as regras de xogo, a nosa fíxoo, vannos a arruinar todos os dereitos.

Debemos converter a represión nun instrumento que fortaleza o noso proxecto de liberdade. Cantos máis ataques contra nós, máis respostas movilizadoras debemos responder. Niso temos que ser máis fortes, incansables, duradeiros, temerarios. Debemos desenvolver estratexias de resistencia civil e desobediencia. É a quenda da resistencia civil, a rebelión da construción nacional e social. Os axentes políticos vascos inmersos na dinámica institucional non o farán. É a hora do movemento popular.

Joseba Alvarez, membro da Esquerda Abertzale