Canto máis tempo pasemos, máis claramente temos que a xestión da COVID-19 responde a intereses que van máis aló da xestión sanitaria. Estratexicamente trátase de reforzar os intereses das multinacionais agroalimentarias e do motor, das empresas que realizan grandes obras públicas, das novas tecnoloxías... é o camiño que impulsan as elites económicas en Europa e no Estado español e que atopan un caldo de cultivo perfecto na obsesión do Goberno de Navarra polo crecemento desarrollista e vulnerador dos recursos. Mentres tanto, estes gobernos non mostran ningunha responsabilidade na actual crise, no fomento da creación de emprego digno, en reformular a división do traballo e a riqueza, no recoñecemento da vixilancia, na reparación do sistema sanitario e sociosanitario, na deslocalización das empresas, na falta de industria farmacéutica pública ou no sistema de prevención que fracasou nas empresas, etc.

O actual Goberno de Navarra segue a mesma lóxica desarrollista que os gobernos anteriores, sen promover os cambios necesarios para paliar as graves e crónicas carencias que xeraron as desigualdades sociais que emerxeron durante a pandemia. Por tanto, seguen sen apostar por reforzar os servizos públicos básicos, sen recuperar a xestión pública de ámbitos estratéxicos como a enerxía, a vivenda ou a banca, sen apostar por un sistema de produción e consumo de alimentos próximo, saudable e respectuoso co medio ambiente... Así o demostran co plan Navarra Suspertu, os orzamentos para 2021 e na actualidade os proxectos de solicitude de fondos europeos Next Generation.

En teoría, son fondos para a transición ecolóxica e social, pero na práctica teñen pouco nesa dirección. Isto demóstrase, por unha banda, na condicionalidad das axudas, tanto como préstamos que xeran máis débeda como no financiamento directo vinculada ás reformas políticas esixidas pola UE como contraprestación. Por exemplo, baixar a contía das pensións públicas ou bloquear a derrogación da reforma laboral por parte do Goberno español. Esta situación lémbranos á crise de 2008 e ás receitas de austeridade que se estableceron naquela época e que aínda non solucionamos.

Pero non só iso, senón que a Comisión Europea ha pedido ao Goberno que poña fin á división da regulación autonómica e abra as portas á recentralización das políticas sociais e laborais.

Por outra banda, o segundo principio reitor dos fondos utiliza o vello relato do crecemento económico, equiparándoo ao benestar de toda a poboación. E ese crecemento só pódeno corrixir aqueles que "teñen a capacidade suficiente para innovar e ser impulsores da economía", é dicir, as multinacionais e as grandes empresas, que xa teñen nome e apelidos en Navarra.

Este relato utilízase para xustificar a transferencia de fondos públicos, na maioría dos casos desde as rendas xeradas polos traballadores durante anos até as empresas privadas, por encima das necesidades máis básicas da clase traballadora e da sociedade. Para que a roda capitalista non se deteña; o extremismo e a colaboración público-privada en pleno esplendor. As elites están a recomporse cun disfrace verde que non engana a ninguén e que segue sen o obxectivo de garantir o benestar da maioría da sociedade.

Preguntámonos... Que é ecolóxico no TAV, na II Fase da Canle de Navarra, ao continuar apostando polo transporte por estrada? Parques solares e de vento sen planificación e criterios ambientais, macro-gañado agropecuario, proxectos mineiros e industriais... sostibles?

O fondo de todo isto é claro, tamén a forma de tomar decisións. Falta de transparencia na súa máxima crúa. Evítase o debate social, deixando fose a toda a cidadanía e ás organizacións sociais e sindicais que a representan. Precisamente o contrario do que na Carta de Dereitos Sociais vimos reclamando desde hai tempo sobre as políticas públicas: garantir os dereitos sociais ás persoas por encima da mezquindad do capital, así como a participación e a soberanía á hora de tomar decisións.

Urxe e é necesario rexeitar aqueles fondos que están condicionados á realización de recortes e políticas antisociais. Non queremos diñeiro que nos obrigue a profundar nas políticas capitalistas de desigualdade. Temos que aproveitar este momento para que toda a sociedade decida que modelo produtivo e de traballo reprodutivo, traballo de coidado queremos. Pór a economía ao servizo da maioría.

Utilicemos este momento para avanzar nos mecanismos que necesitamos para promover cambios que garantan unha vida digna ás persoas: unha reforma fiscal profunda e progresiva, onde máis pagan quen a teñen, esixindo aos gobernos a vontade e a responsabilidade de levala a cabo.

Estamos a tempo de pór en evidencia esta nova rexeneración capitalista, disfrazada da mesma blancura, e crear maiorías sociais, pór no centro os intereses e as necesidades dos colectivos vulnerables e das maiorías sociais e articular unha proposta que nos leve cara a un modelo soberano, socialmente xusto e verdadeiramente sostible. Os partidos políticos no Parlamento de Navarra aínda teñen unha oportunidade de ouro para corrixir a actitude incomprensible que vimos cando se abriu a porta á xestión deses fondos na votación celebrada en Madrid. O Executivo de Chivite pode e debe pór orde ante o ocultismo na xestión de proxectos e corrixir a afinidade dos proxectos presentados cos intereses das elites económicas.

Por último, cabe sinalar que, dado o xiro cada vez máis autoritario da Administración cara ás políticas de xestión da pandemia, é necesario reforzar as liberdades e reverter o aparello estatal ancorado na ditadura franquista, como demostran a miúdo as inaceptables actuacións dos xuíces e as forzas de seguridade do Estado.