A finais de decembro do pasado ano aprobouse no Estado español o coñecido como “decreto contra os desafiuzamentos”, dando conta del con gran alboroto, coma se fose unha medida para salvar á clase traballadora. Con todo, si analízase con calma, como adoita suceder nestes casos, achégase a noz afastada e quedan catro.

A intención deste texto non é analizar punto por punto cada unha das normas do Decreto, xa que varios axentes sociais xa puxeron sobre a mesa diversas críticas: desde a ambigüidade sobre a redacción de moitos puntos (por exemplo, en canto a criterios de vulnerabilidade, propiedade pública ou ocupación), até a condición de parche a curto prazo –abandona temporalmente algúns desafiuzamentos, pero non propón ningunha medida concreta para facer fronte ao empobrecimiento da vivenda–. Pola contra, como é un decreto que non propón solucións e simplemente atrasa o problema no tempo, queremos subliñar aquí cales son as medidas que nos parecen máis preocupantes e por que cremos que son unha razón máis para manter activa a loita pola vivenda nos nosos barrios e pobos.

Entre as medidas do decreto, especialmente preocupantes son as compensacións aos propietarios –pequenos e grandes propietarios, xa sexan persoas físicas ou xurídicas (empresas, bancos e fondos voitre)–. O decreto prevé que en caso de desafiuzamento compensaranse con fondos públicos as “perdas” dos propietarios mediante o pago do seu aluguer a prezo de mercado. Trátase dunha medida que consiste no transvasamento de diñeiro de mans públicas a privadas, disfrazado como axuda aos inquilinos que non poden pagar. Unha vez máis nos atopamos ante o clásico mecanismo de socialización de perdas e privatización de beneficios.

Algúns axentes políticos e sociais xa denunciaron esta medida, pero se fala pouco do detalle máis interesante e de onde salgue ese diñeiro público: do Plan de Vivenda previsto nos últimos Orzamentos Xerais do Estado. No ámbito da vivenda, estes orzamentos prevén un importante investimento material no sector, coa rehabilitación de vivendas e a construción de 20.000 novas vivendas (Plan 20.000). O principal problema deste plan é que os seus cimentos se basean no que se coñece como “colaboración público-privada”, o que na práctica significa que o financiamento será pública e que se faga (e os beneficios) privados. Por unha banda, o orzamento incluirá a rehabilitación dos edificios privados para que se convertan en eficientes energéticamente, o que seguramente suporá un incremento do seu prezo de mercado; doutra banda, o Plan 20.000 prevé que o Estado ofrecerá solo público gratuíto e avale o financiamento para a construción de 20.000 vivendas. Destas construcións encargaríanse as empresas construtoras e os promotores privados, que se comprometerían a xestionar os alugueres das vivendas, con prezos reducidos durante os primeiros 75 anos e con todo con beneficios.

Estamos a vivir momentos de crise sistémica e de empobrecimiento da clase traballadora, e o problema da vivenda está a converterse nunha loita cotiá de supervivencia para os desafiuzados. É dicir, o que se vende no ámbito da vivenda como un plan revolucionario, deseñado para responder á suposta problemática de acceso á vivenda das clases máis baixas, en realidade non é máis que un plan de rescate dos sectores inmobiliario e da construción. É máis, si a este plan de rescate sumámoslle as compensacións que prevé o “decreto de desafiuzamento” para os bancos, empresas e fondos voitre, podemos entender na súa totalidade a estratexia do goberno en materia de vivenda: fortalecer a especulación inmobiliaria e defender a gran propiedade da burguesía.

Fronte a iso, en lugar de apostar pola desmercantilización da vivenda e polos cambios radicais para que o dereito á vivenda sexa universal, coas últimas medidas estruturais (orzamentos de vivenda, por exemplo) e conxunturais (como o “decreto contra os desafiuzamentos”), parece que o goberno “progresista” está na dirección contraria: fortalecendo os sectores inmobiliario e da construción, responsables da burbulla inmobiliaria e da mercantilización da vida, e dotando á clase dos propietarios con máis poder económico e social.

Ante todo isto, reafirmámonos na nosa aposta polas loitas dos pobos e barrios, sabendo que ningún goberno, nin ningunha institución, regalaranos o acceso a unha vivenda digna. Sabemos que os expropiados son un dereito que debemos conquistar cos nosos propios medios, a través da solidariedade e a loita de clases.

*Este artigo foi asinado de forma conxunta por diversos movementos populares biscaíños:

Sindicato de vivenda AZET

Aluguer de vivenda sindical

Úneche á rede de axuda

Rede de vivendas de Galdakao

Localidade de acollida Amorebieta