Regularmente e case cada semana, estudos científicos documentan os procesos que se están acelerando: cambio climático, redución da biodiversidade, aumento da acidez dos mares, esgotamento dos recursos naturais, etc. Baseándonos neles, os colapsologes anúnciannos unha caída, xa iniciada e inevitable. Os libros, conferencias, actuacións e artigos multiplicáronse nos últimos meses e os portavoces da tese cultivaron un éxito mediático. As críticas e os debates espertáronse, porque moitas veces esta tese sitúase fóra de toda relación de subordinación, sen ter en conta a dicotomía fundamental vencedora/perdedora do capitalismo. En realidade, a esta perspectiva de desastre danlle credibilidade os duros acontecementos meteorolóxicos que se repiten, a inercia do sistema socio-económico ante as ameazas, a indiferenza dos gobernos e o feito de que o propio ministro Hulot dimita sen vello na boca. Por exemplo, desde a firma do acordo de COP 21 en París hai tres anos, a produción de gases de quecemento seguiu aumentando, superando unha marca en 2017 (+3,7%). Por tanto, non se trata máis de como xestionar o cambio climático ou como regular só a mundialización, senón de cando e como se pode dar a hipótese da caída do sistema económico occidental.

Os trastornos aumentan

Con todo, a medida que a tese da catástrofe cobra forza, as desordes tamén se intensifican. Algúns falan da desaparición repentina dos seres humanos, que a ciencia-ficción traballou moito tempo atrás, pero que se converteu con gran forza en novelas, películas ou series de televisión. Xera un gran impacto na imaxinación colectiva e algúns subliñan as preocupantes consecuencias políticas que poden xurdir: propagar a ansiedade social, alimentar as violentas tendencias políticas, rebaixar o camiño ao eco-ditados e, en definitiva, acabar con calquera pensamento político. Porque cunha perspectiva así, nada ten xa importancia. Todas as loitas e resistencias son insignificantes. A impotencia e a desmovilización son os acenos de identidade de cada un. Aínda que o alta é innegable desde moitos puntos de vista que iniciamos o camiño da catástrofe, hai algúns que insisten na necesidade de definir e pensar ben o proceso. O político Yves Cochet, por exemplo, di da caída que nun é o final dun proceso e que as necesidades básicas (auga, alimentación, aloxamento, enerxía, vestido...) non se deron máis a un prezo razoable e a través duns servizos establecidos pola lei.

Modelo Produtivo Bonificado

Esta definición exclúe as pantasmas e as imaxes da apocalipse e incorpora os parámetros do sistema económico e socio-político ás estritas leis da natureza. En Alabaina, as concepcións esencialistas, en lugar de culpar á natureza humana da caída, sitúan o centro do problema do capitalismo e o seu modelo de desenvolvemento productivista e consumerista, que se creou, fortalecido e dominado hai cinco séculos. Da mesma maneira, os desastres dalgúns sistemas acaecidos ao longo da historia da humanidade mostran que a incidencia e as consecuencias da crise ecolóxica non poden ser nunca entendidas á marxe das relacións de forza entre os diferentes grupos sociais. Esta definición tamén nos mostra que a caída é, sobre todo, o problema dos países ricos do planeta. Cantos milleiros de homes existen xa no mundo? Non temos un exemplo próximo de catástrofe co que o capitalismo financeiro ha repercutido ao pobo grego desde 2010? A perspectiva cambia por completo. As leis económicas non son naturais. Son froito das relacións políticas de forza. O imaxinario, as tendencias, as estruturas creadas polo sistema capitalista son as que hai que superar. Algúns din que a caída que chega pode ser tanto como unha ameaza.

Esta noticia foi publicada por Enbata e trouxémola a ARGIA grazas a licénciaa CC-by-sa.