EiTB cumprirá 40 anos o 31 de decembro. Aínda que naceu para converterse no principal instrumento para a normalización do eúscaro, Euskal Telebista perdeu o seu rumbo. O referente principal é a cadea en castelán, e o eúscaro é nulo. De 1983 a 1986 ETB era en eúscaro. Até 1990 había un equilibrio na programación en eúscaro e castelán. Na actualidade, con todo, este equilibrio foi revolucionado. E xunto a este desequilibrio, a caída das dúas cadeas de ETB está a ser moi acusada.

Analicemos os datos. En 2005 ETB2 tivo unha cota de audiencia do 18,4%, fronte ao 9% de 2021. O descenso de ETB1 comezou moito antes. En 1997 a cadea en eúscaro alcanzou o punto máis alto, cunha cota do 7,5%. En 2005 descende ao 5% e sitúase en torno ao 2% de 2010, sen levantar a cabeza. Por último, ETB3 é a cadea infantil. Desde a súa fundación en 2008, a cadea infantil nunca obtivo resultados excepcionais, pero nos últimos anos está moi lonxe do 0,9% alcanzado entre 2012 e 2014. O dato de 2022 (sen contar o de 2008) pode ser o peor desde a súa creación: Cunha media do 0,15%. O lonxe que queda de Super Bat e Betizu tiñan uns datos excelentes (100.000 e 75.000 respectivamente), e a programación era un referente para os nenos. Con todo, non é de estrañar que a cota de audiencia sexa tan baixa, xa que a programación é moi repetitiva e os nenos vascos teñen que ir a outras cadeas, cansados de ver os mesmos capítulos.

Para buscar as razóns de todos estes resultados, os seguintes datos poden ser aclaratorios:

1.- Desde o ano 2021 ETB comprou 504 películas: 458 en castelán, 28 en castelán e euskera e 20 en castelán. Ningún en eúscaro. No caso das series, compráronse 48 series, das cales dezasete se duplicaron ao eúscaro, once ao castelán e 20 con banda castelán.

2.- En Navarra seguen sen poder ver ETB3, aínda que EH Bildu acordou que no acordo alcanzado co goberno de Pedro Sánchez veríase para o ano 2022.

3.- ETB2 emitiu 130 películas en castelán de maio a setembro. Con todo, ETB1 non ten ningunha.

4.- Nos últimos catorce anos, só 70 das 208 producións nas que participou ETB foron en eúscaro.

5.- Os dobladores reduciron o seu salario en case un 40% en seis anos. Á diminución salarial agora engádese a do volume de traballo. Actualmente hai asignadas 100 horas para ETB para dobrar en eúscaro. Hai dez anos eran 400, e o descenso xa era moi pronunciado: en 1991 duplicáronse 1.589 horas; en 1998, 536 horas; en 2006, 470 horas; en 2013, 132 horas.

6.- Ao longo do período de eúscaro ETB subiu catorce películas á plataforma Nahieran, todas en castelán.

Continuando co tema do eúscaro, durante quince días o señor Bingen Zupiria levou a chapa, dixo con orgullo que son os subtítulos, aínda que até agora non deu ningún paso nesta liña. Ao longo do período de eúscaro escoitamos moito en ETB en castelán. Outra oportunidade perdida. O eúscaro era un bo momento para cambiar os hábitos lingüísticos tamén na televisión, para ofrecer a programación de ETB2 en eúscaro e con subtítulos en castelán e francés.

Até o momento, ETB2 demostrou unha gran capacidade para pór aos vascos a falar en castelán. Para cando o castelán parlante en eúscaro? ETB2 non achega nada ao eúscaro e quero pedir ao Goberno Vasco que adopte medidas urxentes: Pechar ou reformular ETB2.

Tamén habería que cambiar radicalmente ETB1 e ETB3. ETB1 ten que ofrecer aos vascos algo máis que deporte, e si ETB3 quere ser a cadea de referencia dos nenos vascos ten moito que cambiar.

Por tanto, ETB debe animar aos euskaldunes a expresarse en eúscaro e aos castellanohablantes a traducilos ao eúscaro.

Por último, para conseguir unha programación de calidade en EiTB debe basearse na creación local, e os contidos punteiros internacionais deben dobrarse e/ou subescribirse ao eúscaro. Ademais, nun momento no que o uso do eúscaro está en desnivel, é necesario un traballo especial de apego á nosa lingua e cultura.

O corpo é o pobo, a linguaxe, o corazón. Por favor, non perdamos o corazón.