O 3 de febreiro comezou o período de prematrícula dos nosos nenos e mozos nas escolas, e como todos os anos queremos lembrarvos por que non parécenos boa idea matricular en relixión. O ano pasado terminabamos o artigo dicindo que “a moitos este escrito resultaravos coñecido, porque levamos anos co mesmo lema” e por desgraza este ano tamén debemos empezar igual, porque as cousas non cambiaron nada. E, o que é peor, o ano pasado aprobouse a nova Lei Vasca de Educación. Devandita lei recolle no seu artigo terceiro, relativo aos principios do Sistema Educativo Vasco, que literalmente: “Cohesión social, respecto á pluralidade e liberdade de pensamento e crenza, así como garantía dos dereitos humanos e da defensa da diversidade, no marco do principio de laicidad”. Aínda que se recolle este principio de laicidad, o tratamento da materia de relixión segue sendo o mesmo que en cursos anteriores. Por iso, debemos seguir repetindo os mesmos argumentos de sempre.

En primeiro lugar, lembrar que a obrigación de ofrecer relixión na escola pública é a herdanza de Franco e Suárez, un dos puntos do concordato que asinaron en 1953 e ratificaron en 1979 (como manter aos estados á Igrexa católica, pero iso deixámolo para outro). É certo que na maioría das campañas electorais a esquerda, incluído o PSOE, prometeunos que o eliminarán axiña que como logre o goberno, pero o único cambio é que desde 1992 hai máis relixións que poden nomear profesores que pagamos todos.

Como está legalmente permitido, moitos utilizan a palabra dereito para falar desta situación. Pero, é unha lei, un dereito ou un privilexio que só defende os intereses dalgúns? Porque neste momento hai ao redor de 42.000 relixións no mundo, e só delas, o católico romano, hebreo, islam e evanxélico é quen pode exercer ese dereito; por tanto, os ortodoxos, budistas, neopaganos ou católicos maronitas, que cada vez son máis numerosos, son persoas de dereito bárico. Neste sentido, ultimamente escoitamos as reivindicacións desde a esquerda para contratar a profesores doutras relixións. Non estamos de acordo, é un mal camiño para conseguir o estado laico que a escola pública énchase de profesores de relixión.

O artigo 14 da declaración dos dereitos dos nenos e nenas aprobada en 1959 di que “se garantirá a liberdade de pensamento, de conciencia e de relixión do neno”. Moitos pais e nais teñen claro que o seu dereito é elixir a ideoloxía dos seus fillos. Estes dous dereitos chocan. Nós propomos esperar a que os nenos comecen a pensar por si mesmos, pero quen non ten paciencia para iso ten sancristías, meders, sinagogas, etc. Nós non queremos pagar o adoctrinamiento dos nenos.

A relixión é o único tema optativo en Educación Infantil e Primaria, cando aínda son demasiado novos para ter unha opinión propia. Por tanto, estes rapaces que estudan relixión pasan ao redor de 40 horas cada curso fóra da súa aula, e iso non é o mellor camiño para a cohesión grupal e o fortalecemento das relacións.

Todas as escolas teñen o mesmo número de horas lectivas, polo que para acceder á relixión hai que quitarlla doutra parte. Para que os alumnos de relixión non fosen peor preparados decidiuse que si en todo o colexio un alumno escollía a relixión, o outro traballaría un tema paralelo para non atrasar a perda da relixión. É dicir, un condiciona a todos os demais. Se ninguén elixiu esa hora poderíase utilizar para traballar o temario ordinario na escola, pero iso xerou diferenzas entre as clases. Cal foi a solución da Administración? Todo o alumnado debe traballar o tema paralelo en todas as escolas, en detrimento de a bioloxía.

E cando o dicimos todo, dicímolo todo, non só en Infantil e Primaria, senón tamén en ESO e Bacharelato. Este ano os nosos mozos realizarán por primeira vez o exame de USaP (nova selectividade), con 37 horas menos preparadas que as que tiñan no instituto.

Tamén é un argumento recorrente a educación ética dos alumnos. A Ética é unha rama da filosofía e por tanto, a materia teórica corresponde ao profesor de filosofía. Traballar as actitudes dos nenos e mozos ante distintos temas é tarefa de todos, de todos os profesores e de toda a sociedade. Ademais, a relixión non insignia ética, senón moral. Toman a ética e adáptana, por exemplo, si a ética proclama a igualdade de todos, a moral recoñece que todas son iguais, pero deixando claro que “uns son máis iguais que outros”. O exemplo máis sinxelo segue sendo a igualdade entre homes e mulleres. Cantas sacerdotes, imáns ou rabinos coñecedes?

Tamén hai que ter en conta que todos os libros sacros sobre os que se asintan as relixións son contrarios á ciencia, e a escola pública debe actuar sempre a favor da ciencia. Para a nosa alegría, cada vez matricúlanse menos nenos, polo que eses profesores teñen problemas para completar os horarios, pero, doutra banda, son profesores fixos, polo que foi unha decisión da administración de branqueo de salarios darlles clases doutros temas, pero hai que ter en conta que son fixos mentres teñan a aprobación dos bispos, por tanto, que ensinará o relixioso a quen lle tocou ensinar xeografía, porque Deus deseñou as montañas, ou o movemento, o transporte e as formas de ordeño?

O profesorado de relixión cústanos 700 millóns de euros ao ano. 700 millóns dos impostos de todos nós, porque aínda que para ser contratados necesitan a aprobación dos bispos (ou quen sabe), o salario págao o departamento de educación do goberno autónomo local. Seguro que hai necesidades máis perentorias que o pago do adoctrinamiento.

E queremos expresar unha dúbida que se nos está comendo ao longo dos anos. Os católicos romanos necesitan o beneplácito dos bispos e na súa páxina web escribiron os requisitos necesarios, pero quen decide quen será o profesor doutras relixións?

Gustaríanos despedirnos e terminar dicindo adeus, pero seremos realistas e terminaremos dicindo até o ano que vén.

A chan escola pública vasca, agora!

Arantza Lekuona, Colectivo Laikasuna