O presidente Carlos Arias Navarro, nomeado por Franco e ratificado no primeiro Goberno fundado polo rei Juan Carlos, non conseguiu credibilidade desde o franquismo até a democracia española, nin lei para que chegase por reforma, pero tras el, Suárez, nomeado en xullo de 1976. Como o conseguiu, desde xullo de 1976 até xuño de 1977?

Un fito importante foi a Lei de Reforma Política aprobada polas Cortes franquistas en novembro de 1976 (425 dos 531 procuradores aprobárona), e no referendo de decembro, votado polo 77% do censo, obtivo o voto favorable do 94,17%. Con esta vitoria e baixo o control dos medios de comunicación de entón, especialmente RTVE, Suárez non era difícil dar unha aparencia de centralidade, situarse entre o bunker franquista e a oposición democrática, e profundar nas coles, sendo presidente, é dicir, tendo nas súas mans os poderes institucionais máis importantes, presentarse ás eleccións, e gañar, por suposto!

Até xullo de 1976 había franquistas e oposición democrática, dúas polos políticos, e pouco despois, como consecuencia dos intentos de Suárez de dividir a oposición e manter o búnker na pista (106 procuradores, cuantificando dalgunha maneira), o propio Suárez situouse no centro, e o búnker e a oposición en dúas esquinas: a posición ideal para gañar votos.

Pode ser interesante analizar como o presidente Suárez controlou o búnker co xefe do Estado Juan Carlos, designado sucesor por Franco, e como o reformista franquista reuniu aos reformistas en UCD, pero máis interesante aínda explicar como conseguiu destruír todo o programa da oposición democrática, e que o obxectivo primordial dos antigos opositores fose gañar votos en xuño de 1977, e sobre todo, conseguir a hexemonía na oposición, PAISE, PSOE PAISE, é dicir PAISE.

No artigo anterior mencionei que Felipe González reuniuse en abril de 1975 cos poderosos líderes do Partido socialdemócrata alemán e convenceulles de que a situación de España e a de Portugal eran diferentes, que despois da morte de Franco non se produciría a revolución en España e ademais rexeitaban o fin inmediato da ditadura, e que a súa intención era que o Goberno da monarquía fose desmontado e construído xunto coa oposición e a democracia occidental en España. E que tiñan ao PCE por rival, non por aliados. Había que enviar á sima profunda da memoria histórica antifascista do republicanismo –que o PCE tiña o liderado na loita contra o franquismo–, interromper as mobilizacións rueiras –a reforma para negociar os aparellos dos partidos–, co obxectivo de converterse na forza hexemónica da oposición nas eleccións de xuño de 1977.

Suárez reuniuse pronto con Felipe González, quen legalizou o PSOE do histórico Llopis para porlle nervioso, pero ao mesmo tempo deixou claro ao PSOE que era o seu favorito da oposición, e ao PCE o diaño, os socialistas europeos e o búnker español, e así o fixo. O PSOE foi legalizado en febreiro de 1977, tras o éxito e a autoconfianza que lle supuxo a Lei de Reforma Política. O búnker do Movemento único franquista foi disolto e finalmente legalizado o último dos grandes partidos políticos, o PCE, en abril de 1977. O PCE apertouse moito ao saber que o PSOE estaba disposto a concorrer ás eleccións a pesar de que el non o legalizou. A Monarquía, e a reforma do goberno que ela designou, chegaron a enxalzar a Carrillo, co obxectivo da legalización, e as eleccións como principais claves. Outros aspectos non foron legalizados, como ERC en Cataluña, e algúns en Euskadi, como se sabe, pero só os aspectos históricos, digamos. En Cataluña primou o CDC de Jordi Pujol, e no País Vasco peninsular, o PNV de Xabier Arzallus e Carlos Garaikoetxea, que foi elixido presidente do PSE.

Para gañar as eleccións, a Lei Electoral foi unha das máis importantes. Non podemos pensar que Adolfo Suárez era un mago ou un vidente omnisciente que o controlou todo na elaboración desta lei –hai moitos factores imprevisibles–, pero o certo é que UCD e PSOE, co 62,7% dos votos, obtiveron o 80,2% dos escanos no Congreso e a coalición PCE, AP e Tenro Galvanizado, co 21,8%. O goberno de Suárez elaborou un sistema proporcional, o famoso sistema D´Hont, que beneficia aos partidos que máis votos obteñen. O PSOE logrou o 29,32% dos votos, mentres que o PCE logrou o 9,33% dos votos. UCD, cun 34,4% de votos, 165 escanos e 106 senadores, mentres que o PSOE, con 118 e 35 deputados, non contaba con 20 deputados e ningún senador. O 20% dos senadores foron nomeados “polo dedo” por Juan Carlos como Xefe de Estado Maior.

Os que loitaron contra o franquismo foron condenados ao esquecemento; converteuse nun relato de derívaa do goberno imparcial, considerado imprescindible para a celebración de eleccións democráticas; foi o xefe do Goberno Suárez quen preparou as eleccións, con todos os poderes na man e presentando a el con UCD, quen as gañou. E aquel Parlamento constituíuse e, por tanto, os resultados daqueles votos condicionaron totalmente a Constitución de 1978, que nos foi imposta durante corenta e tres anos. No relatorio de redacción da Constitución, sete homes, tres de UCD, un de PSOE e outro de AP, e dous cataláns, non vascos. Pero iso é un tema para outro artigo.