O presidente Carlos Arias Navarro, nomeado por Franco e ratificado no primeiro Goberno fundado polo rei Juan Carlos, non conseguiu credibilidade desde o franquismo até a democracia española, nin lei para que chegase por reforma, pero tras el, Suárez, nomeado en xullo de 1976. Como o conseguiu, desde xullo de 1976 até xuño de 1977?
Un fito importante foi a Lei de Reforma Política aprobada polas Cortes franquistas en novembro de 1976 (425 dos 531 procuradores aprobárona), e no referendo de decembro, votado polo 77% do censo, obtivo o voto favorable do 94,17%. Con esta vitoria e baixo o control dos medios de comunicación de entón, especialmente RTVE, Suárez non era difícil dar unha aparencia de centralidade, situarse entre o bunker franquista e a oposición democrática, e profundar nas coles, sendo presidente, é dicir, tendo nas súas mans os poderes institucionais máis importantes, presentarse ás eleccións, e gañar, por suposto!
Até xullo de 1976 había franquistas e oposición democrática, dúas polos políticos, e pouco despois, como consecuencia dos intentos de Suárez de dividir a oposición e manter o búnker na pista (106 procuradores, cuantificando dalgunha maneira), o propio Suárez situouse no centro, e o búnker e a oposición en dúas esquinas: a posición ideal para gañar votos.
Pode ser interesante analizar como o presidente Suárez controlou o búnker co xefe do Estado Juan Carlos, designado sucesor por Franco, e como o reformista franquista reuniu aos reformistas en UCD, pero máis interesante aínda explicar como conseguiu destruír todo o programa da oposición democrática, e que o obxectivo primordial dos antigos opositores fose gañar votos en xuño de 1977, e sobre todo, conseguir a hexemonía na oposición, PAISE, PSOE PAISE, é dicir PAISE.
No artigo anterior mencionei que Felipe González reuniuse en abril de 1975 cos poderosos líderes do Partido socialdemócrata alemán e convenceulles de que a situación de España e a de Portugal eran diferentes, que despois da morte de Franco non se produciría a revolución en España e ademais rexeitaban o fin inmediato da ditadura, e que a súa intención era que o Goberno da monarquía fose desmontado e construído xunto coa oposición e a democracia occidental en España. E que tiñan ao PCE por rival, non por aliados. Había que enviar á sima profunda da memoria histórica antifascista do republicanismo –que o PCE tiña o liderado na loita contra o franquismo–, interromper as mobilizacións rueiras –a reforma para negociar os aparellos dos partidos–, co obxectivo de converterse na forza hexemónica da oposición nas eleccións de xuño de 1977.
Suárez reuniuse pronto con Felipe González, quen legalizou o PSOE do histórico Llopis para porlle nervioso, pero ao mesmo tempo deixou claro ao PSOE que era o seu favorito da oposición, e ao PCE o diaño, os socialistas europeos e o búnker español, e así o fixo. O PSOE foi legalizado en febreiro de 1977, tras o éxito e a autoconfianza que lle supuxo a Lei de Reforma Política. O búnker do Movemento único franquista foi disolto e finalmente legalizado o último dos grandes partidos políticos, o PCE, en abril de 1977. O PCE apertouse moito ao saber que o PSOE estaba disposto a concorrer ás eleccións a pesar de que el non o legalizou. A Monarquía, e a reforma do goberno que ela designou, chegaron a enxalzar a Carrillo, co obxectivo da legalización, e as eleccións como principais claves. Outros aspectos non foron legalizados, como ERC en Cataluña, e algúns en Euskadi, como se sabe, pero só os aspectos históricos, digamos. En Cataluña primou o CDC de Jordi Pujol, e no País Vasco peninsular, o PNV de Xabier Arzallus e Carlos Garaikoetxea, que foi elixido presidente do PSE.
Para gañar as eleccións, a Lei Electoral foi unha das máis importantes. Non podemos pensar que Adolfo Suárez era un mago ou un vidente omnisciente que o controlou todo na elaboración desta lei –hai moitos factores imprevisibles–, pero o certo é que UCD e PSOE, co 62,7% dos votos, obtiveron o 80,2% dos escanos no Congreso e a coalición PCE, AP e Tenro Galvanizado, co 21,8%. O goberno de Suárez elaborou un sistema proporcional, o famoso sistema D´Hont, que beneficia aos partidos que máis votos obteñen. O PSOE logrou o 29,32% dos votos, mentres que o PCE logrou o 9,33% dos votos. UCD, cun 34,4% de votos, 165 escanos e 106 senadores, mentres que o PSOE, con 118 e 35 deputados, non contaba con 20 deputados e ningún senador. O 20% dos senadores foron nomeados “polo dedo” por Juan Carlos como Xefe de Estado Maior.
Os que loitaron contra o franquismo foron condenados ao esquecemento; converteuse nun relato de derívaa do goberno imparcial, considerado imprescindible para a celebración de eleccións democráticas; foi o xefe do Goberno Suárez quen preparou as eleccións, con todos os poderes na man e presentando a el con UCD, quen as gañou. E aquel Parlamento constituíuse e, por tanto, os resultados daqueles votos condicionaron totalmente a Constitución de 1978, que nos foi imposta durante corenta e tres anos. No relatorio de redacción da Constitución, sete homes, tres de UCD, un de PSOE e outro de AP, e dous cataláns, non vascos. Pero iso é un tema para outro artigo.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]
MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]
Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]
Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]
Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]
Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]
Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]
Iragana ulertzen saiatzen eta etorkizuna bideratzen, oraina joaten zaigu zenbaiti. Nire proiektuetako bat (hasi baina landu ez dudana oraindik) dudan zuhaitz genealogikoa egitea da. Horretan lagunduko didan liburutxo bat ere erosi nuen. Baina, hain da handia lana, liburutxoa... [+]
Desgaitasun fisikoa duen arkitekto baten alabaren etxea bisitatu ondoren idazten dut honako hau.
Desgaitasun fisikoa duten pertsonen taldeek ez dute arkitektoa maite, beraien bizitza zailtzen duen gaizkile bat kontsideratzen baitute. Gorrotoa ulerkorra da: arkitektoaren lanak... [+]
Ortutik itzuli berritan erabaki nuen Twitterretik alde egitea, oraindik Twitter zenean. Auzolan batera joan nintzen, brokoliak eta azaloreak landatzera, eta mindfulness efektua zapuztu zidan algoritmoak, idazle feminista transgorrotatzaile baten txioak jaurtitzearekin... [+]
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]