O presidente Carlos Arias Navarro, nomeado por Franco e ratificado no primeiro Goberno fundado polo rei Juan Carlos, non conseguiu credibilidade desde o franquismo até a democracia española, nin lei para que chegase por reforma, pero tras el, Suárez, nomeado en xullo de 1976. Como o conseguiu, desde xullo de 1976 até xuño de 1977?
Un fito importante foi a Lei de Reforma Política aprobada polas Cortes franquistas en novembro de 1976 (425 dos 531 procuradores aprobárona), e no referendo de decembro, votado polo 77% do censo, obtivo o voto favorable do 94,17%. Con esta vitoria e baixo o control dos medios de comunicación de entón, especialmente RTVE, Suárez non era difícil dar unha aparencia de centralidade, situarse entre o bunker franquista e a oposición democrática, e profundar nas coles, sendo presidente, é dicir, tendo nas súas mans os poderes institucionais máis importantes, presentarse ás eleccións, e gañar, por suposto!
Até xullo de 1976 había franquistas e oposición democrática, dúas polos políticos, e pouco despois, como consecuencia dos intentos de Suárez de dividir a oposición e manter o búnker na pista (106 procuradores, cuantificando dalgunha maneira), o propio Suárez situouse no centro, e o búnker e a oposición en dúas esquinas: a posición ideal para gañar votos.
Pode ser interesante analizar como o presidente Suárez controlou o búnker co xefe do Estado Juan Carlos, designado sucesor por Franco, e como o reformista franquista reuniu aos reformistas en UCD, pero máis interesante aínda explicar como conseguiu destruír todo o programa da oposición democrática, e que o obxectivo primordial dos antigos opositores fose gañar votos en xuño de 1977, e sobre todo, conseguir a hexemonía na oposición, PAISE, PSOE PAISE, é dicir PAISE.
No artigo anterior mencionei que Felipe González reuniuse en abril de 1975 cos poderosos líderes do Partido socialdemócrata alemán e convenceulles de que a situación de España e a de Portugal eran diferentes, que despois da morte de Franco non se produciría a revolución en España e ademais rexeitaban o fin inmediato da ditadura, e que a súa intención era que o Goberno da monarquía fose desmontado e construído xunto coa oposición e a democracia occidental en España. E que tiñan ao PCE por rival, non por aliados. Había que enviar á sima profunda da memoria histórica antifascista do republicanismo –que o PCE tiña o liderado na loita contra o franquismo–, interromper as mobilizacións rueiras –a reforma para negociar os aparellos dos partidos–, co obxectivo de converterse na forza hexemónica da oposición nas eleccións de xuño de 1977.
Suárez reuniuse pronto con Felipe González, quen legalizou o PSOE do histórico Llopis para porlle nervioso, pero ao mesmo tempo deixou claro ao PSOE que era o seu favorito da oposición, e ao PCE o diaño, os socialistas europeos e o búnker español, e así o fixo. O PSOE foi legalizado en febreiro de 1977, tras o éxito e a autoconfianza que lle supuxo a Lei de Reforma Política. O búnker do Movemento único franquista foi disolto e finalmente legalizado o último dos grandes partidos políticos, o PCE, en abril de 1977. O PCE apertouse moito ao saber que o PSOE estaba disposto a concorrer ás eleccións a pesar de que el non o legalizou. A Monarquía, e a reforma do goberno que ela designou, chegaron a enxalzar a Carrillo, co obxectivo da legalización, e as eleccións como principais claves. Outros aspectos non foron legalizados, como ERC en Cataluña, e algúns en Euskadi, como se sabe, pero só os aspectos históricos, digamos. En Cataluña primou o CDC de Jordi Pujol, e no País Vasco peninsular, o PNV de Xabier Arzallus e Carlos Garaikoetxea, que foi elixido presidente do PSE.
Para gañar as eleccións, a Lei Electoral foi unha das máis importantes. Non podemos pensar que Adolfo Suárez era un mago ou un vidente omnisciente que o controlou todo na elaboración desta lei –hai moitos factores imprevisibles–, pero o certo é que UCD e PSOE, co 62,7% dos votos, obtiveron o 80,2% dos escanos no Congreso e a coalición PCE, AP e Tenro Galvanizado, co 21,8%. O goberno de Suárez elaborou un sistema proporcional, o famoso sistema D´Hont, que beneficia aos partidos que máis votos obteñen. O PSOE logrou o 29,32% dos votos, mentres que o PCE logrou o 9,33% dos votos. UCD, cun 34,4% de votos, 165 escanos e 106 senadores, mentres que o PSOE, con 118 e 35 deputados, non contaba con 20 deputados e ningún senador. O 20% dos senadores foron nomeados “polo dedo” por Juan Carlos como Xefe de Estado Maior.
Os que loitaron contra o franquismo foron condenados ao esquecemento; converteuse nun relato de derívaa do goberno imparcial, considerado imprescindible para a celebración de eleccións democráticas; foi o xefe do Goberno Suárez quen preparou as eleccións, con todos os poderes na man e presentando a el con UCD, quen as gañou. E aquel Parlamento constituíuse e, por tanto, os resultados daqueles votos condicionaron totalmente a Constitución de 1978, que nos foi imposta durante corenta e tres anos. No relatorio de redacción da Constitución, sete homes, tres de UCD, un de PSOE e outro de AP, e dous cataláns, non vascos. Pero iso é un tema para outro artigo.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Zinez txalogarria, eskolako irakasle talde jakin baten borondatez, eta zenbait gurasoren inplikazioz, A ereduko ikastetxe estigmatizatu bat D ereduko eskola bilakatzeko abian jarri duten prozesua Gasteizko Judimendi auzoan. Honela, posible egiten ari dira Araba, Bizkaia eta... [+]
2025-2026 ikasturterako matrikulazio kanpaina hasi baino bi aste lehenago, Hezkuntza Saileko arduradunengana jo genuen, itunpeko eskoletako gelen ituntze maila ez delako egokitzen demografiaren jaitsierara eta indarrean dagoen lege esparrura.
Hiri gehienetan arazo orokorra... [+]
1986. urtean Espainiako Estatuak NATOn jarraitzearen aurkako botoa eman zuen euskal gizarteak. Denborak ematen duen perspektibak oraindik ez du azaldu zeintzuk izan ziren gizartearen arrazoi sakonak gerra erakundean parte hartzeari uko egiteko.
Felipe Gonzálezen... [+]
Martxoaren lehenengo lanegunarekin batera, komunikabideetan azalduko ez diren aldaketak etorri dira EHUn. Azken Lan Publikoko Eskaintzaren ondorioz, ehunka langile –arlo tekniko eta administrazio zerbitzutakoak– orain arte okupatzen zuten lanpostutik atera eta beste... [+]
Bolo-bolo dabil energia berriztagarrien hedapenaren inguruko eztabaida. Sarri askotan, iritsi den proiektu zaparrada desordenatuak eragindako artegatasunak bultzatuta, albiste zein iritzi-artikulu mordoaz gain, hitzaldiak, eztabaidak, mahai inguruak, bideo emanaldiak eta abar... [+]
Lagun asko sumatu dut kezkatuta euskaldun gero eta gutxiagok ahoskatzen duelako elle-a. Haur eta gazte gehienek bezala, heldu askok ere galdu du hots hori ahoskatzeko gaitasuna, idatzian ere nahasteraino. Paretan itsatsitako kartel batean irakurri berri dugu: altxorraren biya... [+]
Unibertsitateko ikasleen artean, maiz topatzen ditugu beste lurraldetakoak ere, bereziki gradu ondorengo ikasketetan. Topaketa horiek badira errealitate berriak ezagutzeko bide, baita besteak entzun eta besteez ikasteko parada ere. Garapenerako lankidetzari loturiko gaiak izan... [+]
Sare sozialetan badira zenbait pertsona eragin gaitasun handikoak. Jarraitzaile ugari dute, eta euren iritziak egiatzat hartzen dira. Askok, ordea, egia barik, interes propioa edo klase baten interesak iraunkortzea bilatzen dute. Ameriketan komentokrata deitzen zaie. Alegia,... [+]
Antifaxismoari buruz idatzi nahiko nuke, hori baita aurten mugimendu feministaren gaia. Alabaina, eskratxea egin diote Martxoaren 8ko bezperan euskal kazetari antifaxista eta profeminista bati.
Gizonak bere lehenengo liburua aurkeztu du Madrilen bi kazetari ospetsuk... [+]
Ukrainako gudaren amaierak ondorio sakonak ekarriko ditu Europa osora. Europako elite ekonomikoek beren indar guztia jarri dute guda-zelaian eta galdu egin dute. Galtzaileek, elite globalistek, beren egitasmo kuttuna galduko dute, Europako Batasuna, eta Bruselatik europar... [+]
Azterketak amaitzearekin batera ohikoak bihurtu dira ikasleriaren artean, urteko garai honetan merkeak diren hegaldiak hartu eta adiskideekin bidaiatzea. Horrela egin dut neuk ere eta Londresera joateko aukera izan dut. Ildo beretik, bertan “euskaldun” pilarekin egin... [+]
Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]
Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]
“Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.
Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]