Unha parte do leite que producen segue sendo vendida a centrais na de Jeingen, pero con outra gran parte elaboran as súas propios lácteos. “O queixo de vaca, o iogur natural, o queixo fresco, o leite, a crema desplegable e o rulo son os produtos que elaboramos”, asegura Aberri Barandalla. Os membros do proxecto construíron un espazo para as transformacións na propia casa, onde traballan dúas ou tres días á semana. Esta foi unha das principais apostas dos irmáns ao relevar, pero non a única.

“A nosa filosofía é crear forraxes suficientes para as vacas nas nosas terras para que as empresas do exterior teñan que comprar o menos posible e reducir a dependencia neste campo”, explicou. No entanto, engade que hai que ir adaptándose segundo o recolleito, xa que a seca deste ano trouxo consigo unha moi pouca recolección de millo e herba e prevén un duro ano. As vacas de leite atópanse na granxa, xa que dispoñen de maquinaria de ordeño no seu interior e carecen de terreo suficiente na contorna da granxa. Tamén teñen vacas de carne, que si teñen pastando fose. “Eles pasan a maior parte do ano fose e no verán subimos a Urbasa”, di.

Parte dos movementos agrícolas de Sakana

Consciente da situación crítica do sector primario e especialmente do vacún de leite, Barandalla avoga pola colaboración: “Reunirnos entre nós e crear algo cooperativo sería un bo camiño para que nós tamén teñamos dereito a enfermar e a gozar das vacacións. Se non, a situación é difícil hoxe en día, e é imposible que un mozo comece de cero”, di. Neste sentido, Jeingenen participa en diversos proxectos que xurdiron ao redor da agricultura en Sakana, como a Asociación Belardi pola agroecología ou a Degustación de Sakana.

“Os nosos volumes non son moi grandes, as nosas vacas operan bastante por baixo do habitual, pero a calidade é a nosa parte forte. Ao final, a proximidade é a base e a distribución facémola nós mesmos”, engade. En pequenos comercios, restaurantes, grupos de consumo e feiras véndense os seus lácteos, e en Altsasu tamén hai un provedor de leite. “Cada un ten que buscar a súa fórmula e o seu recuncho”, conclúe Barandalla.