En ARGIA relatamos recentemente que nas actividades extraescolares que organizan as asociacións de pais e nais dos centros educativos créase unha brecha entre as familias que teñen recursos e que non poden participar nas actividades que se ofertan.

Así mesmo, Anxo Gabilondo, Defensor do Pobo do Estado español, puxo de manifesto a discriminación que sofren os nenos e nenas con discapacidade no tempo libre. O Defensor do Pobo ten o papel do Ararteko de Hego Euskal Herria, e tras publicar o informe anual correspondente a 2024, dedicou un capítulo completo a este tema. Non en balde, son numerosas as queixas que recibiu das familias (“especialmente por parte das nais, como coidadoras principais”) e das asociacións porque as persoas novas con necesidades especiais non poden participar neste tipo de actividades.

As razóns principais son que estas actividades, organizadas tanto en horario escolar como fóra das horas lectivas, non están a miúdo adaptadas, que os monitores non teñen unha formación axeitada para atender a estes nenos e nenas, e que se realizan en lugares non accesibles. O Defensor do Pobo lembrou que as actividades ofertadas polo centro son parte do proxecto educativo e, por tanto, deben garantir unha oferta que teña en conta aos alumnos con necesidades especiais.

Dobre beneficio (ou prexuízo)

Ante a exclusión dos máis vulnerables socioeconómicamente, destacamos a importancia destas accións polo seu “impacto moi significativo” no proceso de aprendizaxe do alumnado e na cohesión social da cidade. O Defensor do Pobo tamén subliñou a importancia das seguintes actividades: “Para nenos e nenas con discapacidade física ou intelectual, as actividades extraescolares, as actividades deportivas e os campamentos de verán teñen un dobre beneficio: ademais de gozar do tempo de lecer, contribúen á súa saúde e contribúen a crear e potenciar as relacións sociais”. Ademais, o informe destaca que se trata de "unha ferramenta esencial" para a conciliación, segundo o informe.

Pediu ás administracións implicadas nas diferentes actividades que teñan monitores e persoas capacitadas para dar resposta ás necesidades do alumnado.

Segundo o Observatorio Español da Discapacidade, entre os estudantes con necesidades educativas especiais, a maioría presenta algún trastorno do espectro autista, seguido dos con discapacidade intelectual e os con trastornos de conduta severa, seguidos dos que teñen problemas de mobilidade e despois dos problemas de audición ou visión.