Como decidiu que quería contar publicamente a súa experiencia de acoso escolar?

Empecei a traballar con xente que traballaba en iniciativas contra o acoso escolar, e desde o principio as intencións eran máis evidentes que as accións. O punto de inflexión foi cando coñecín ao psicólogo Javier Pérez Aznar, que me motivou a contar publicamente a miña historia e axudoume a saír do pozo no que estaba metido. Outra persoa moi importante é Jesús Pernas, director do colexio Alcalá de Henares (Madrid), que me deu as claves para saír da persecución. Estas dúas persoas cambiáronme a vida e hoxe en día son colaboradores moi estreitos. Grazas a eles dei o paso de contar a miña historia. Por tanto, a decisión foi progresiva.

Que influencia tivo na túa vida o acoso que viviu de pequena?

Nós non somos a nosa historia, senón que dependemos da súa interpretación. Dentro de todo o que me pode pasar sempre hai dúas lecturas, unha positiva e outra negativa. Coñezo de cerca o que é equivocarme no camiño e perdelo, polo que a miña vida de pequena tivo unha gran influencia en min. Creo que a clave é non insistir nas causas, senón atopar sentido para que me pasou todo iso. Recordo o que me dixo un neno duns 10 anos nunha conferencia que dixen. Explicoume que para el a persecución era unha espada de palabras que che insultan e que cada vez que dinche as cousas sácanche da carteira e méteche e empézache a esnaquizar. Imaxínache a cara que nos quedou a todos cando un neno tan novo díxonolo.

Puido solicitar axuda cando vivía o acoso escolar?

As persoas que perseguen na escola, na familia, no traballo ou en calquera outro ámbito da vida róubanche a túa linguaxe interna. Métenche de medo, bloquéasche e non falas. É moi difícil pedir axuda e cando o fas hai xente que quizais non che atenda a tempo. Por iso, sempre digo cos nenos que hai que escoitalo cos ollos: tes que deixar todo o que estás a facer e prestar toda a atención que poidas no neno, porque ás veces iso si non se fai é demasiado tarde.

Como foi o proceso creativo da novela gráfica Subnormal?

Notei un gran cambio no meu interior despois desta obra. Neste proceso tiven que facer fronte aos meus medos e aínda non traballara parte do meu interior. Afortunadamente, para min foi unha terapia a creación desta obra, porque me axudou a eliminar ese punto de insatisfacción e odio con todo aquel que me tratou tan mal. Aínda que o proceso sexa moi duro, creo que é necesario mostrar o acoso escolar como tal.

Todo o que salgue na novela gráfica é real, salvo o elemento do teléfono móbil, que non tiña. Desta maneira, demostro sen ningún tipo de adorno o que é esa violencia que se dá no ámbito escolar. Non me gusta cando a xente di que o acoso é cousa de nenos, porque para que se produza calquera tipo de violencia hai que cumprir tres premisas: a primeira, que non se ten en conta, a segunda, que se xustifica e a terceira, que se minimiza. Por outra banda, o cómic dispón dunha guía didáctica que se pode obter do meu perfil Instagram ou Wikipedia para poder traballar directamente os contidos. Ademais de estar en eúscaro, está dispoñible en galego, catalán e castelán.

Que recomendacións daríaslle/daríanlle a un neno que sofre acoso escolar?

Diríalle que rompa co silencio, pero non só a el, senón tamén aos acosadores pasivos. Porque as persoas que calan ante o acoso vólvense cómplices. Pasaba fai 40 anos e hoxe seguimos repetindo as mesmas persoais, non avanzamos nada. O mundo cambiou a un ritmo que dá medo a nivel tecnolóxico, pero seguimos ancorados e programados con códigos completamente obsoletos a nivel emocional.