Cortiza laca
- As mazás levan o inverno en Buda. As mazás van e vén para deter o inverno; quero o inverno nestes días de forte vento sur palpable. As mazás de inverno deleitarannos o inverno, colleitámolas a man para recollelas, elixímolas e colocámolas nun lugar escuro, ventilado e fresco, coidando e conservando as mazás de inverno, as mazás de garda, as mazás de alza.
As mazás de demora son, xeralmente, as que se reciben para gardalas, xa que a calor do outono que van sufrir as mazás de madrugada vai exaltar as agresións, a cocelas de dentro e a podrecer. Estarían belos no corazón do inverno!
Nas mazás de moura tampouco se elixe calquera opción de recollida. No inverno elíxense as mellores asadas ou crúas. Algúns gustan dos Gran Aniversarios (Malus domestica “Urte i Haundi”), outros como Mokotxo (Malus domestica “Mokotxo”), ou Txalaka (Malus domestica “Txalaka”), outros como a mazá Udare (Malus domestica “Udare”) e a medalla “Malus” do Danboli”. Cada casa ten o seu padal!
O veo non é un gran que se foi a tocar á guitarra e atopouse na perna. É o cultivo ou variedade “creado” pola nosa cultura seleccionando e seleccionando a que máis nos gusta durante moitos anos. Unha das súas características máis destacadas é a pel áspera ou áspera. Como consecuencia das microcortes da cutícula, a epidermis externa do froito adquire forma de cortiza. En gran parte é de cor marrón claro, cun punto basto e o resto verde, que logo se amarilleará. Co tempo a pulpa forte abrándase, facilitando a inxesta.
Este lacado superficial no veo é unha característica valiosa e valorada. Outras mazás como a Pera, a Mazá Anixa (Malus domestica “Anixa”) ou algunhas peras tamén teñen esta característica: Conferencias pera, por exemplo (Pyrus communis “Conference”). Nas zonas onde se produce esta pera prefiren que o lacado da pel sexa moi axial e non mellor. Esta cor marrón da pel débese, entre outros factores, á humidade, temperatura, vento, ataque de enfermidades e pragas, abonado inadecuado, poda desfigurada ou produtos químicos que se refugan para “coidar”.
O ano pasado os fruteros tiveron como principal inimigo a seca, este ano a humidade. Isto esaxerou o problema da pel bruta. Para o ben da cultura do Recital e en detrimento de a Conferencia. Menos mal que coa humidade a pel refínase. Sei a pel, xa a teño!
Udaberrian orain dela egun gutxi sartu gara eta intxaurrondoa dut maisu. Lasai sentitzen dut, konfiantzaz, bere prozesuan, ziklo berria hasten. Plan eta ohitura berriak hartu ditut apirilean, sasoitu naiz, bizitzan proiektu berriei heltzeko konfiantzaz, indarrez, sormen eta... [+]
Ohe beroan edo hotzean egiten da hobeto lo? Nik zalantzarik ez daukat: hotzean. Landare jaioberriek bero punttu bat nahiago dute, ordea. Udaberriko ekinozio garai hau aproposa da udako eta udazkeneko mokadu goxoak emango dizkiguten landareen haziak ereiteko.
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Itsasoan badira landareen itxura izan arren animalia harrapari diren izaki eder batzuk: anemonak. Kantauri itsasoan hainbat anemona espezie ditugun arren, bada bat, guztien artean bereziki erraz atzemateko aukera eskaintzen diguna: itsas-tomatea.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ugaztunei eskainitako azken artikuluaren amaierako hitzak hurrengo animalia aurkezteko aitzakia paregabea dira. Bertan esaten genuen muturluzeak erreka “garbi eta txukunak” behar dituela, kutsadurarik gabeak baina elementu natural anitzekin. Animalia txiki horren... [+]
Bada Borda bat ilargian. Bai, bai, Borda izeneko krater bat badu ilargiak; talka krater edo astroblema bat da, ilargiaren ageriko aldean dago eta bere koordenadak 25º12’S 46º31’E dira; inguruan 11 krater satelite ditu. Akizen jaiotako Jean Charles Borda de... [+]
Sare sozialen kontra hitz egitea ondo dago, beno, nire inguruan ondo ikusia bezala dago sare sozialek dakartzaten kalteez eta txarkeriez aritzea; progre gelditzen da bat horrela jardunda, baina gaur alde hitz egin nahi dut. Ez ni optimista digitala nauzuelako, baizik eta sare... [+]
Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan zitekeen, orain arteko oihanak zainduta eta bioaniztasuna... [+]
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, beste batzuk nekazaritzan egiten diren erreketetatik, eta, azkenik, beste batzuk duela zenbait... [+]
Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko handitasunaren menpeko sentitzen naiz urtero.