A polémica denominada "PIN" foi o último intento da extrema dereita de condicionar a vida pública no país caribeño. Pero que é exactamente o que pretenden obstaculizar? De feito, a educación sexual non é unha materia optativa, senón unha materia que está dentro do currículo. Con todo, hoxe en día, a sexualidade non é, en si mesma, unha materia, "senón unha materia transversal que se traballa nalgunhas materias", explica Aitor Fernández de Pinedo, profesor de Laudio Ikastola.
Para encher este baleiro, os centros educativos organizan cursos para traballar non só a reprodución, como se fai nas materias, senón outros ámbitos importantes que afectan á sexualidade: identidades sexuais e de xénero, diversidade, violencia, bulying, redes sociais...
A sexóloga Diana Ibargutxi determina: "Dentro da educación sexual traballamos o non, o si, os modelos de beleza, as emocións, a convivencia, as relacións, a prevención de abusos..."
Por tanto, é evidente que a limitación da sexualidade ao funcionamento dos xenitais é unha drástica redución da propia realidade. Como engade Ibargutxi: "A sexualidade empeza no nacemento. Non está vinculada unicamente ao menstruo ou á reprodución. A sexualidade está presente en todo o corpo e a pel é a parte máis grande do corpo asociado a ela".
Dereitos e opinións
Aínda que a profesora Julene Onaindia é experta en educación sexual, o debate que propón o PIN centrouse en: "Non é de recibo que cada un faga o que queira coa súa familia que faga o que queira. Teño claro que non hai que respectar a homofobia, o machismo, a intolerancia, o odio, as agresións...".
Por outra banda, tanto Ibargutxi como Onaindia observan outra variable medular: De quen é a competencia para educar aos nenos? Ambos coinciden en que a pregunta está feita de forma maliciosa.Diana Ibargutxi aclara que "os nenos non son obxectos, son seres humanos que teñen todos os dereitos e todas as liberdades que teñen". Neste sentido, Onaindia engade: "Os nenos non son propiedade dos seus pais. Algúns non queren que os nenos sexan libres e pensan que negar a información aos nenos é a mellor maneira de preparalos para o mundo e para a vida". Ante isto, ambos lembran que hai leis e normas internacionais, como a Declaración Internacional dos Dereitos do Neno. A Constitución Española tamén recoñece estes dereitos no seu artigo 27.Para ambos a educación sexual é un dereito humano, e iso non se pode vulnerar.
Pornografía referente
Si non se dispón de información sobre un tema que impacta, os nenos toman outros camiños. Moitos adultos saben o que é acudir á web de Wikipedia para responder as preguntas dos seus fillos, pero o que non saben é que os nenos tamén recorren a Internet para satisfacer a súa curiosidade en moitos aspectos. E que ocorre cando exploran o campo virtual sobre o sexo? Que terminan en pornografía.
A sexóloga Ziortza Karranza teno claro: "Os nenos e nenas consomen pornografía e dálles igual as barreiras que pon os seus pais e nais. Son uns piratas.
O propio Karranza coñeceu nas súas terapias a influencia deste fenómeno: "Unha moza contoume que un mozo lle agarrou polo pescozo nun encontro erótico e cando lle preguntou por que o facía sorprendeuse porque cría que ás mulleres gustáballes".
Diana Ibargutxi enfróntase ao mesmo problema se non se traballa a educación sexual: "Si xorde un baleiro, os mozos éncheno como poden e a pornografía está aí. Eu non teño nada en contra da pornografía, pero é certo que a industria mainstream crea tópicos e estereotipos e que hai que desmontalo. Neste sentido, cando vemos películas de superheroes, a ninguén se lle ocorre facer o visto na pantalla. Hai que explicar o mesmo coa pornografía.Co programa de televisión A que se aveciña sucédenos o mesmo. É un referente para os mozos e a iso debes dirixirche. Tirando de aí tes a oportunidade de comunicarche con eles e de desvirtuar os prexuízos".
Evitar o sufrimento
A extrema dereita utilizou unha serie de delirios en contra dos cursos de educación sexual, por exemplo acusar a quen promoven a homosexualidade e a masturbación, pero, ademais dos obxectivos sinalados, cal é a finalidade destas sesións?
Segundo Diana Ibargutxi, o obxectivo principal é evitar o sufrimento: "Aceptarnos a nós mesmos e aos demais como é". Por iso fai fincapé en que esta formación non pode ser optativa: "Si non educas aos teus fillos no respecto, poden ter actitudes homófobas ou violentas cos fillos dos demais".
Ademais, Julene Onaindia cre que iso non é só responsabilidade do sistema educativo: "Non hai a única maneira de ser, de amar, de xogar, de gozar..., é o que quero ensinar ao meu fillo".
Educación e Clasismo
Tras a polémica denominada PIN dos pais, os expertos perciben dúas motivacións. Por unha banda, Julene Onaindia opinou: "Quen defenden a ideoloxía como medio para evitar a imposición da ideoloxía de xénero non se deron conta de que a educación que recibimos ten ideoloxía: o machismo".
A pesar de estar de acordo con iso, Diana Ibargutxi sospeita que non só hai machismo, senón tamén clasismo detrás do PIN: "Os que apoian iso, levan aos seus fillos aos colexios privados, onde eles recibirán a educación que desexen e estarán nunha burbulla, onde lles ensinarán todo o que queiran. Con todo, non poden tolerar que se ensine outra realidade no sistema público. A extrema dereita non pode asimilar que ser profesor xa non é unha competencia exclusiva súa. Por iso, eu creo que esta é unha forma de acabar co sistema público. Non só sérvelles conectar o sistema educativo público cos cidadáns de baixos recursos, senón que queren promover o seu único modelo de familia".
Vellos e novos retos
As agresións e discriminacións homófobas e transfobas están presentes nos centros educativos. A esta vella carga hai que sumar as novas realidades actuais: relacións sexuais, acoso a través das redes sociais ou presenza de novas tecnoloxías en todas partes. Todos estes fenómenos son, en xeral, novos e descoñecidos para os adultos, pero non se lles pode dar as costas.
En consecuencia, en lugar do PIN de Pai e Nai, debería ser unha verdadeira responsabilidade ofrecer unha educación sexual que se actualice e renóvese continuamente en todo o sistema educativo. Non só é razoable, senón tamén para escapar da axenda imposta pola extrema dereita.
Un pai de Bilbao preguntoume sobre o protocolo de educación secundaria que se está elaborando na AMPA ao redor dos móbiles.
Tal e como lin na web do Goberno Vasco, en xaneiro de 2024 falouse nos centros educativos sobre a regulación dos móbiles, que non existirá... [+]
Nas últimas décadas traballei no ámbito do eúscaro, tanto na euskaldunización de adultos en AEK, como na defensa dos dereitos lingüísticos no Observatorio, ou a favor da normalización do eúscaro no Consello de Euskalgintza. En todas partes tocoume escoitar terribles por... [+]