Hai que lembrar que 80.000 cidadáns navarros atopábanse en risco de pobreza antes da pandemia e que case a metade dos que se atopaban nesta situación xa tiñan traballo. Esta realidade afecto de forma máis violenta a persoas e colectivos concretos, como as mulleres, as persoas racializadas e as que non teñen nacionalidade española. En definitiva, a pandemia puxo ao descuberto un sistema social e non sostible co medio ambiente e levou as súas consecuencias ao extremo.

E alén, en Navarra hai quen teñen vantaxes: grandes rendas e empresas. O territorio que menos se paga en todo o Estado polo Imposto de Sociedades é Navarra, e ademais, canto máis grandes son as empresas, máis vantaxes teñen. Aínda por riba, a principal medida fiscal que adoptou o Goberno de Navarra nesta lexislatura foi a de aliviar aínda máis a carga fiscal sobre as empresas. A pesar diso, o conselleiro de Facenda non ve razóns para subir os impostos ás empresas nin aos consumidores.

Si descártase a reforma fiscal, verémonos obrigados a seguir o camiño dos recortes. A previsión de recadación en Navarra é de 800 millóns de euros menos, polo que si non se impulsan os ingresos, é evidente que non se poderá manter o actual nivel orzamentario. Isto mesmo sucedeu na crise de 2008, cando o déficit público volveuse a disparar, debido á forte caída recadatoria. Aquel déficit converteuse en débeda e o posterior pago dos intereses da débeda foi un punto prioritario en todo momento, antes do gasto social. Si non queremos que se repita, hai que aumentar a recadación, pero non de calquera xeito, senón de forma xusta.

Para buscar unha solución xusta á crise, ELA considera imprescindible mobilizar á sociedade. A formulación do diálogo social foi sempre o mesmo: ofrecer financiamento aos participantes a cambio da paz social. Pero esta formulación non é axeitado para os traballadores, entre outros motivos porque a patronal ten dereito a veto para paralizar calquera acordo que vaia en contra dos seus intereses. E, por suposto, os intereses da patronal non coinciden cos da clase traballadora, aínda que se repita o mantra do "mesmo barco" unha e outra vez. Esa é unha das mentiras do diálogo social, os problemas da clase traballadora non se resolven á vez que se fomentan os intereses da patronal, senón á conta dos intereses da patronal.

É inútil discutir sobre liñas estratéxicas e medidas, si logo non hai forma de pagalas. Así sucedeu co Plan de Recuperación do Goberno de Navarra, as medidas están aínda por definir, pero o máis importante é que se aclare como se financiarán as medidas.

Agora hai que decidir a quen se priorizarán os intereses das empresas que teñen un trato privilexiado en Navarra e que pagan menos que en ningún outro país do Estado, ou os intereses da maioría da xente, promovendo os servizos públicos e repartindo a riqueza dunha maneira máis xusta. É hora de decidir si aumentar a recadación de impostos ou facer recortes.

Cal é a proposta dELA? Nós propomos aumentar os impostos ás persoas con rendas altas, ás empresas e ao capital. En relación co Imposto de Sociedades, eliminar deducións e impor unha recarga do 20% sobre os rendementos empresariais de 2019. Establecer, no ámbito do Imposto sobre o Patrimonio, unha recarga progresiva de entre o 1% e o 10% da base impoñible. Só con estas medidas recadaríanse en Navarra 900 millóns de euros.

A influencia das decisións que agora se tomen deixarase notar nos próximos anos e décadas. A riqueza pódese repartir dunha maneira máis equitativa, pódese organizar unha sociedade máis xusta á hora de saír da crise. É unha cuestión de prioridades e vontade política. Coas medidas propostas veríase compensada a perda de ingresos públicos, abriríanse de forma significativa os programas sociais e melloraríase o sistema produtivo desde unha perspectiva social e ecolóxica.

Este artigo de opinión foi publicado na web dELA e trouxémolo a ARGIA coa licenza CC by-sa.