A consolidación da computación cuántica, a revitalización da intelixencia artificial/superinteligencia, a industria 6.0, a saúde e a vixilancia dixital personalizada, a 7G, a revolución da bioingeniería, os androides investigadores… En poucos anos, a innovación das tecnoloxías dixitais e a intelixencia artificial ou superinteligente representarán a un País Vasco descoñecido e quizá inimaxinable.
Neste tsunami de transformación dixital e nun mundo no que os avances tecnolóxicos afectan cada vez máis á vida das persoas, será necesaria a presenza de expertos en ciencia, tecnoloxía, enxeñaría e matemáticas (STEM) si queremos que esta transformación dixital sexa nosa. Será necesario crear, adaptar, reter e atraer talento STEM, teremos que crear unha canteira tecnolóxica dixital, que agora non temos por desgraza. E nesa necesidade de talento hai que reflexionar sobre o lugar e para que van ter as mulleres, si van ser meros usuarios nesta revolución dixital ou van ter a capacidade e a responsabilidade de crear, desenvolver, construír e transformar internamente unha transformación dixital.
Si as mulleres teñen que ser simples usuarias, bastará con seguir como até agora, pero se hai que ser partícipes activos na construción deste país, si as mulleres van achegar, temos un gran traballo de desarrollador tecnolóxico. E cada vez hai máis conciencia, si, afortunadamente, pero é pura conciencia e faltan políticas firmes para cambiar a realidade.
Os datos non dan pistas para a esperanza. Analizado o curso 2021/2022 polo EUSTAT, o 9 de febreiro extraéronse datos: o número de persoas que optaron pola Ciencia e a Tecnoloxía no bacharelato vaise incrementando, foi do 51,4%, pero no bacharelato de Humanidades e Ciencias Sociais a presenza das mozas é máis acusada, o 62%.
As mulleres seguen destacando nas áreas relacionadas co coidado e a saúde, e a súa presenza nos estudos e profesións relacionadas coa transformación dixital é moi escasa
Nas matriculacións universitarias, o 78% das Ciencias da Saúde son mulleres, mentres que en enxeñaría e arquitectura non chegan ao 29%. E dato significativo en enxeñarías como a electrónica, a informática ou a mecánica, menos do 20%.
Cos datos de Formación Profesional Superior o escenario é similar, o 77% das mulleres á saúde e o 63,4% á química. E en electricidade e electrónica o 7,1%, en fabricación mecánica o 11% ou en informática e comunicación o 15,1%.
Sendo a actividade con maior número de empregados Enxeñaría e Tecnoloxía (63,6% do total de I+D), as mulleres só representan o 28% do persoal.
Con estes datos pódese prever un futuro terrible, realmente preocupante. As mulleres seguen destacando nas áreas relacionadas co coidado e a saúde, e a súa presenza en estudos e profesións relacionadas coa transformación dixital é moi escasa.
E a presenza da muller no ámbito tecnolóxico non se fará dun día para outro. Desde que as nenas son nenos hai que empezar a traballar en profundidade, destruír estereotipos, desenvolver habilidades espaciais, demostrar que os xoguetes non demostraron xénero, demostrar que coa tecnoloxía pódense mellorar as vidas das persoas, presentar mulleres referentes, e si son próximas mellor, empoderar ás mozas, difundir imaxinarios sen límites e facer crer que poden ser o que queren.
Para que este país avance e faga fronte aos novos retos que virán necesitaremos mulleres e nenas. As mulleres deben ser protagonistas desta revolución, incorporar a súa opinión, a súa forma de facer, a súa experiencia e a súa visión no desenvolvemento da transformación dixital, garantir a pegada das mulleres tecnólogas no futuro País Vasco que estamos a construír.
Como di a canción de Xabi Solano, “Somos herdeiros das bruxas que queimastes. Temos as escobas das bruxas que queimastes...”.
Estas escobas deberán converterse nunha escoba dixital e a nosa responsabilidade é configuralas co feminismo dixital, todas os rumbos que poidan achegar intelixencia artificial, superinteligencia e todas as tecnoloxías dixitais que virán, para eliminar discriminacións, para garantir o eúscaro na contorna dixital, para situalo como nación, para priorizar a dixitalización verde e, como non, para que a transformación dixital que facemos sexa ética, en definitiva, para pór ás persoas e a natureza no centro.
A escoba dixital, para que as mulleres tamén realicen achegas dixitais e, a diferenza de moitas épocas históricas, sexan protagonistas dun País Vasco que lles tocará vivir do liderado e do feminismo tecnolóxico.
O Día Internacional das Mulleres e Mozas Científicas
Lore Martinez Axpe, afiliada de Eusko Alkartasuna e parlamentaria de EH Bildu
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ba al dakizue frantses batzuk harritu egiten direla mugaren alde honetan ere euskaldunak bagaudela jakitean? Ba bai, harrigarria bada ere, behin, Donostian, frantses batzuei entzun nien sinetsi ezinik beren buruari galdetzen: “Saint-Sébastien est au Pays... [+]
Azkar! Azkar! Adi egon, ez daukat astirik eta! Ohartarazi behar zaitut, denborak agian ez baitit uzt… Pipipipi-pipipipi! Pipipipi-pipipipi!
Goiz jaiki, eguneratuta egoteko irratia piztu, dutxa hartu, ilea lehortu, orraztu, bizarra kendu edota makillatu, kafea egiten den... [+]
Ez da berria, lehen ere ezagutu ditugu horrelako egoerak. Bere garaian hartutako erabakiaren emaitzak okertzen doazenean, zuzentzeko nahiko denbora balego bezala, eta ez da egia.
Hitz politak, itxaropentsuak, euskal gizartean pozik entzuten direnak, bai, baina badut beldurra,... [+]
Azpeitiko Udalak etxebizitza hutsei ezarritako kanona abian jarri berritan –eta Euskadi osora zabal daitekeela jakinda–, etxebizitza horien jabeen eta eskuineko alderdien kexak irakurtzen eta entzuten hasiko gara. Jabetzarako Eskubidearen inguruko mantra horiek... [+]
Lurrak guri zuhaitzak eman, eta guk lurrari egurra. Egungo bizimoldea bideraezina dela ikusita, Suitzako Alderdi Berdearen gazte adarrak galdeketara deitu ditu herritarrak, “garapen” ekonomikoa planetaren mugen gainetik jarri ala ez erabakitzeko. Izan ere, mundu... [+]
Martxoaren 13an lau urte bete dira Fran Balda arbizuarra istripuz hil zela. Preso, iheslari eta deportatuen etxeratzearen alde egin zuen lan, eta haren bost kidek idatzi diote gutun hau.
Zinez txalogarria, eskolako irakasle talde jakin baten borondatez, eta zenbait gurasoren inplikazioz, A ereduko ikastetxe estigmatizatu bat D ereduko eskola bilakatzeko abian jarri duten prozesua Gasteizko Judimendi auzoan. Honela, posible egiten ari dira Araba, Bizkaia eta... [+]
2025-2026 ikasturterako matrikulazio kanpaina hasi baino bi aste lehenago, Hezkuntza Saileko arduradunengana jo genuen, itunpeko eskoletako gelen ituntze maila ez delako egokitzen demografiaren jaitsierara eta indarrean dagoen lege esparrura.
Hiri gehienetan arazo orokorra... [+]
Ukrainako gudaren amaierak ondorio sakonak ekarriko ditu Europa osora. Europako elite ekonomikoek beren indar guztia jarri dute guda-zelaian eta galdu egin dute. Galtzaileek, elite globalistek, beren egitasmo kuttuna galduko dute, Europako Batasuna, eta Bruselatik europar... [+]
Azterketak amaitzearekin batera ohikoak bihurtu dira ikasleriaren artean, urteko garai honetan merkeak diren hegaldiak hartu eta adiskideekin bidaiatzea. Horrela egin dut neuk ere eta Londresera joateko aukera izan dut. Ildo beretik, bertan “euskaldun” pilarekin egin... [+]
Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]
Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]
“Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.
Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]
MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]