Esta noticia foi publicada por Irutxuloko Hitza e trouxémola grazas á licenza Creative Commons.
Presentaredes a plataforma transmaribollo de Euskal Herria en Guardetxe. Chamásteslle orgulloso. Discutistes sobre o nome?
Ibai Fresnedo: A verdade é que non tivemos moito debate sobre o nome da plataforma, porque desde o principio tiñamos claro que queriamos facer referencia á memoria histórica do noso colectivo e ao carácter colectivo. Sobre todo, as institucións, a través das políticas de pinkwashing, queriamos facer fronte ao vaciamiento político do concepto de ‘orgullo’, facendo o noso orgullo e recuperándoo.
Joseba Gabilondo: Podemos entender o día do orgullo do 28 de xuño como un exercicio para lembrar que é un día de loita. E é que nos últimos anos ese “orgullo” está a tentar que o capitalismo, a través dos seus mecanismos e estruturas, quite todos os valores e o sentido político e énchao de diñeiro. Por iso, de novo atópase a repolitización do “orgullo” detrás do nome de Harro.
Elixistes un ladrillo de lume como símbolo. É tamén un exercicio de memoria a plataforma Harro?
I.F. : Si, así é. A Plataforma Harro nace co obxectivo de denunciar o uso que fan as políticas e prácticas neoliberais no País Vasco das identidades da disidencia sexual, pero tamén de traballar a memoria histórica. Tamén para fortalecer as nosas redes e a colaboración entre colectivos.
E o uso do ladrillo, ademais de mostrar o noso carácter revolucionario, quere trasladar todo isto. O ladrillo é firme, reflicte unha actitude desconstructiva e construtiva e parécenos unha arma de loita única. Ademais, a unión entre ladrillos axuda a construír un muro forte e colorido fronte ao capitalismo heteropatriarcal. Que nos permita pasar da resistencia á acción.
J.G. : O ladrillo ten ademais outro simbolismo. Este ano cúmprense 50 anos das revoltas de Stonewall. Marsha P. Johnson, un activista racionalizado, utilizou un ladrillo para defenderse da policía. E dalgunha maneira lémbranos que fronte a todas as formas que teñen os distintos sistemas de dominación de atacarnos, para defendernos, a autodefensa ou o contraataque tamén segue aí.
Na época do ‘pinkwashing’, onde dirían que se sitúa o movemento LGTBI no País Vasco?
J.G. : Eu aquí faría unha distribución clara: hai varios axentes LGTB que dirixen ese pinkwashing. Da man do capital e do poder institucional, as cidades e pobos de Euskal Herria queren maquillarse con esa etiqueta gayfriendly e a purpurina. Tendo en conta os modelos de cidade e pobo que leva todo isto (turistificación, precariedade, invisibilización e exclusión de suxeitos marxinais e disidentes…), os transmaribollos colectivos situámonos alén: desde un punto de vista interseccional, claramente oposto ao pinkwashigh.
I.F. : Neste momento, facer fronte ao pinkwashing cos recursos e as forzas que temos non é nada fácil. Desde as institucións destínanse a maior parte dos recursos económicos aos axentes reformistas LGTB, o que nos volve a situar nas marxes de quen temos formulacións máis radicais e integrais. Porque o sistema e o seu pinkwashing impulsa políticas asimilativas e heteronormativas, ante o cal a praza é complicada e require un dobre traballo.
E as institucións?
I.F. : As institucións teñen claro cal é o obxectivo. É dicir, instrumentalizar, comercializar e baleirar as identidades da disidencia sexual coma se fosen vampiros. Ademais, a través das políticas de pinkwashing, atraen a moitos suxeitos do colectivo LGTB (non organizados), a maioría das veces a través do consumo. Isto, seguindo a lóxica heteropatriarcal de sempre, permite que só algúns suxeitos tomen a rúa e a centralidade: homes homosexuais, novos, brancos e burgueses.
J.G. : As institucións en xeral son as que fan leste pinkwashing coa axuda dos axentes reformistas LGTB. De feito, con este branqueo rosado o que se fai é a súa limpeza. Do mesmo xeito que se fai coa limpeza azamboada, presentando ás organizacións como feministas. O Concello de Bilbao e a Deputación Foral de Bizkaia son os exemplos máis claros que temos hoxe en día nos pobos vascos. A través dunha maquillaxe de 60.000 euros, Bilbao preséntase como capital dos dereitos LGTB, cun claro obxectivo: facer diñeiro e blanquear a dúas institucións de Bizkaia. Iso si, varios suxeitos de disidencia sexual (trans, bollera, marica…), unha vez máis, situándoos na marxe.
Álava, Bizkaia e Gipuzkoa foron tres dos poucos territorios nos que a extrema dereita non conseguiu representación. Credes que estes son territorios ou espazos seguros para as persoas LGTBI?
J.G. : Tomando como exemplo a xeneralidade destes tres países de Hego Euskal Herria, podemos dicir que o nivel de violencia contra o colectivo LGTB descendeu moito. Con todo, esa seguridade no momento e no lugar cambia. Por iso, non hai que baixar a garda e é imprescindible enredarse, apoiarse mutuamente e responder con firmeza ás agresións.
I.F. : Con todo, a pesar de non ser a extrema dereita, nas tres capitais de Álava, Bizkaia e Gipuzkoa temos ao PNV. Un aspecto que na súa ideoloxía e imaxinario colectivo ten moi encaixado “Deus e a vella lei”. É dicir, non podemos esquecer que temos un partido conservador e tradicional que incorpora as políticas neoliberais no poder, co que iso supón.
En Ipar Euskal Herria e Navarra, a presenza da extrema dereita é palpable. Poderíanse pór en perigo os dereitos conquistados até agora?
J.G. : É certo que a subida da extrema dereita ou da dereita pode dar lugar a motivos de medo. Ademais, se a dereita asume o poder institucional, as vitorias conseguidas desde o feminismo poden chegar a cambalearse. Non hai máis que ver o discurso e a práctica en contra do programa Skolae en Navarra. A plataforma Harro tamén é un intento de prepararse ante este feito. Unir forzas, redobrar e dar unha resposta contundente e directa aos ataques que se produciron.
I.F. : Agora tócanos a nós marcar estratexias ante este fenómeno político en auxe. Non vai ser fácil e seguramente nos vai a quitar moita forza. Pero merece a pena loitar firmemente polos logros conseguidos até agora.
Tivo algunha influencia o auxe do feminismo nos últimos tempos no movemento LGTBI?
J.G. : O efecto é correcto. A irmandade do movemento LGTB e do Movemento Feminista está aí. E o ascenso e triunfo dun movemento inflúe no outro. Ademais, desde o momento en que o marco ideolóxico do movemento transmaribollo é o transfeminismo, o espazo ideolóxico co movemento feminista é común.
I.F. : Con todo, ambos os movementos teñen moito que discutir e acordar. Por unha banda, desde as opresiones comúns que vivimos, é necesario debater sobre un suxeito político máis diverso e máis amplo. Doutra banda, sería moi interesante acordar unha axenda política conxunta entre o movemento feminista e o movemento LGTB.
Na axenda da plataforma Harro, que ten prioridade?
J.G. : Sendo unha plataforma orgullosa, a nosa axenda é a dos colectivos presentes. No entanto, neste inicio temos retos prioritarios. Por unha banda, socializar o nacemento da plataforma e, por outro, animar aos diferentes colectivos de transmaribollo de Euskal Herria a formar parte da plataforma para crear a rede máis forte posible.
I.F. : Doutra banda, é necesario realizar unha reflexión e un debate en profundidade sobre todas esas identidades que existen dentro do colectivo. Até agora bebemos de teorías e prácticas internacionais; e aínda que isto dotounos teoricamente de moito, fáltanos adaptalo á nosa realidade. Desenvolvendo un discurso propio a nivel de Euskal Herria.
Que atoparemos o 15 de xuño en Guardetxe?
J.G. : Trátase, en certa maneira, da caída oficial da plataforma Harro. É dicir, a festa do nacemento de Harro. O desexo dese día é dar a coñecer o carácter de Harroren e as súas razóns, explicando algúns dos temas que hoxe en día forman parte do movemento. Tamén pode ser un día propicio para profundar na reixa. Unindo a diferentes colectivos e individuos no Guardetxe e materializando dalgunha maneira esta rede.
I.F. : Ademais hai que dicir que coa creación de Harro agudizouse a ilusión de moita xente. Até agora militaban noutros movementos persoas LGTB, axentes que nos pobos pequenos fan fronte á LGTBfobia no día a día con moi poucos recursos e redes, persoas LGTB que non están organizadas… Por iso, para que non se perda a ilusión de todas estas persoas e axentes, o 15 de xuño facemos un chamamento a todos os recunchos de Euskal Herria a participar na presentación de Guardetxe.