Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Responsabilidade das institucións na protección dos nenos e nenas


13 de febreiro de 2025 - 09:43
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Esta semana tivemos coñecemento de que o Xulgado de Getxo arquivou o caso dos nenos de 4 anos de Europa Ikastetxea. Isto lévanos a preguntarnos: están dispostas as instancias xudiciais, policiais… para responder as demandas dos nenos? Protéxense de verdade os nosos menores cando son vítimas dunha violencia deste tipo? Os abusos sexuais a nenos non son un fenómeno novo, pero recentemente démonos conta da súa verdadeira dimensión grazas á toma de conciencia, ás investigacións e ás dinámicas que incitan a dar testemuño.

Segundo o informe sobre delitos contra a liberdade sexual, en 2023 no Estado español rexistráronse 9.185 victimizaciones de menores de idade. E en maior medida se se comparan coas persoas maiores (Ministerio de Interior de España, 2023).

É importante lembrar que estes datos se refiren unicamente aos casos denunciados. Estímase que só o 15% dos abusos sexuais infantís chegan por estigma social, por dificultades económicas, xa que na maioría dos casos o agresor é unha persoa próxima á familia ou simplemente por fatígaa do proceso xudicial.

Ademais, aproximadamente o 70% dos casos de violencia sexual contra menores que entran no sistema legal nunca chegan a xuízo oral. Este foi o resultado dos casos de nenas de Getxo e de menores de Ugao, entre outros.

É fundamental entender que o abuso sexual infantil non sempre leva contacto físico. Gravar a un neno espido ou mostrar contido sexual tamén é violencia contra os nenos e nenas. No caso de Ugao, o Xulgado número 6 de Bilbao arquivou a causa ao considerar que non había probas suficientes para protexer a un home que presuntamente gravou a nenos de 11-12 anos nos vestiarios municipais.

O caso foi arquivado en dúas ocasións, o que sucedeu, a pesar de que se contou co testemuño de 11 persoas e meses antes un adestrador de fútbol escolar identificou ao mesmo home gravando fillos de xogadores locais. Con todo, o xulgado considerou que non había probas suficientes para continuar co caso. Ante iso, as familias expresaron o seu malestar e aseguraron que tampouco se rexistraron os domicilios nin os dispositivos electrónicos nos que se atopaba o acusado. Paradoxalmente, foi unha das nais a que lle imputou o presunto agresor, e neste caso si chegaron á vista oral, aínda que finalmente a muller foi absolta polos feitos.

No caso das nenas de 4 anos do colexio Europa de Getxo, as familias sinalan que o xulgado non admitiu probas sustantivas como as declaracións dos pediatras do Hospital de Cruces que atenderon a menores e dalgúns pais. Do mesmo xeito, a un neno con EAS non se lle realizou a proba previamente establecida nin se permitiu á nai que lle dese o mesmo recoñecemento, o que vulnera o seu dereito fundamental a expresarse a través doutras persoas. E aínda que a evidencia contiña evidencias, informes médicos e varios nenos sinalaban ao mesmo home, tamén neste caso o xuíz decidiu arquivar o caso polo momento.

Outro exemplo da actualidade atópase na comarca de Lea-Artibai, onde o servizo psicolóxico de infancia da Deputación Foral de Bizkaia alertou da existencia de indicadores de posibles abusos a unha nena de 5 anos. Tras un xuízo rápido nos xulgados de Gernika, os pais decidiron continuar coas visitas da custodia compartida en Euskadi.

As familias afectadas coinciden en que o sistema xudicial non está adaptado para atender aos nenos, e este diagnóstico coincide con varios estudos. En particular, segundo Save the Children (2023), os procesos xudiciais son demasiado longos e os menores deben declarar varias veces, nalgúns casos tres ou catro antes do xuízo. Só no 24,9% dos casos utilízase a proba preconstituida que permite gravar o testemuño para evitar a revictimización.

Ademais, os profesionais que participan non sempre están sensibilizados ou capacitados para tratar aos menores en situación de vulnerabilidade. En lugar de protocolos axeitados e apoio psicolóxico, atopan longos procesos xudiciais, obstáculos para a credibilidade dos testemuños e unha sensación de indefensión que pode impedir futuras denuncias. Isto fai aínda máis grave a incidencia que o abuso ten nas vítimas (Estratexia vasca de loita contra a violencia infantil e adolescente, 2022-2025).

Ante todo iso, considérase urxente que se teñan en conta no ámbito xudicial normativas autonómicas, nacionais e internacionais que establecen os principios básicos para a protección dos menores, talles como evitar a revictimización, reducir ao máximo o diálogo, asegurar que leven a cabo por profesionais cualificados, gravar como proba e asegurar que no proceso a vítima non ten contacto directo co acusado.

En definitiva, as persoas encargadas da protección de menores non sempre conseguen a protección e apoio que necesitan, deixando ás familias nunha situación de incerteza e desesperación. As voces dos nenos e adolescentes non sempre se escoitan e os seus testemuños moitas veces non se teñen en conta...

A mellora e adaptación das nosas organizacións a estas realidades é fundamental. A denuncia xudicial, ademais de cumprir a función penal, permite identificar aos agresores e previr novos casos. Pero a protección dos nenos non termina no ámbito xudicial. Aínda queda moito por facer noutros espazos sociais como a loita contra a hipersexualización infantil na industria audiovisual, os medios de comunicación, a moda…

O abuso sexual infantil non é un problema illado, nin afastado. E negar a súa existencia só beneficia aos agresores. É o momento de actuar con firmeza na prevención, protección e xustiza.

Oihane Artetxe, investigadora da
UPV/EHU Jennifer Osorio, educadora social especializada en infancia e adolescencia

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Máis leídos
Usando Matomo
#1
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
#2
June Fernández
#3
#4
Mikel Otero Gabirondo
Azoka
Interésache pola canle: Irakurleen gutunak
2025-03-16 | Josu Jimenez Maia
Harearen pisua

Harea-erloju baten bidez irudikatu ohi da denboraren joana. Ospatu berri dugu Saharako Errepublika Arabiar Demokratikoak 49 urte bete dituela iragan den otsailaren 27an. Urte hauetan guztietan, harearen pisuak ez du oraino estali Saharako populuaren askatasun-nahia eta... [+]


AHTaren zundaketen aurkako ia bi urteko borrokaren balantzea

Datorren udaberrian, Stop AHT Zundaketak ekimenak bi urte beteko ditu. 2023ko maiatzean, ADIFek Itza, Sakana eta Goierriko udalei jakinarazi zien zundaketa geoteknikoak eta beste jarduketa batzuk egingo zituela AHTaren Nafarroako korridorea Euskal Y-arekin lotzeko alternatibak... [+]


Bi indar kontrajarri

UEMAk Telegram bidez banatzen duen “Euskararen Hemeroteka” kanalean honoko titularrak irakurri ditut bata bestearen atzetik: “Gipuzkoak euskararen aldeko bide-urratzaile izateko ardura hartu du”, eta jarraian “Udaltzainen hizkuntza eskakizunen... [+]


2025-03-15 | Jabi Elorza Antia
Txapela buruan

Iazko udan ere Alacant aldera hurbildu ginen eguraldi hobea aurkitu nahian eta, urtero bezala, egun batez, Benidorm erraldoian sartu ginen hango giroan murgildu, zerbait hartu eta seme-alabekin izozki edo gofre bat dastatzeko asmoz.

Hiri bitxia da, denetarik aurki dezakezu... [+]


Judimendi auzo eskola ez da etorri berria

Ongi etorria eman digu Unai Mendizabalek A eredutik D eredura aldaketa egitea erabaki dugulako Judimendi auzo eskolan. Bidea malkartsua izango dela ere ohartarazi digu Armentia Ikastolako guraso eta Arabako Ikastoletako lehendakariak. Gure esker ona adierazi nahi diogu eman... [+]


Euskararen gurditik denok tira egin behar dugu, baita hezkuntzan ere

Ez dira gutxi azken boladan euskara bere onenean ez dagoela eta bere transmisioa bermatuta ez dagoela ohartarazten ari diren ahotsak. Bestetik, inork ez du ukatzen hezkuntzak ezinbesteko betebeharra duenik euskara eta euskal kulturaren biziraupenerako. Erronka estrategikoa... [+]


2025-03-15 | Rober Gutiérrez
Mantrak

Azken asteetan zenbait unibertsitatetako ate irekien jardunaldietara joateko aukera izan dut. Semea aztertzen ari da zer ikasiko duen datozen urteotan eta, erabakia hartu aurretik, komeni da aukera guztiak begiratzea. Unibertsitate bakoitzak badu bere misioa, bere izaera, bere... [+]


Ezer aldatu ez zuen pandemia

Bost urte igaro dira pandemiaren hasieratik. Pandemia horrek ekarri zuen denok zaintza eredua ezagutzea, inondik inora ere behar bezala ez zebilena. Egoitzetako kutsatzeen eta hildakoen datuak, batez ere pribatuetan, zifra hutsak baino askoz gehiago izan ziren.

2020ko... [+]


Gure istorioak berreskuratzea eskubideak defendatzeko

Duela aste batzuk, gurean egon ziren El Salvadorko eta Kanarietako emakumeen eskubideen aldeko hainbat aktibista. Sexu- eta ugalketa-eskubideez eta eskubide horiek urratzeak emakumeengan dituen ondorioez aritu gara; hala nola El Salvadorren berezko abortuak izanda homizidio... [+]


Zerga turistikoarena estrategia komunikatibo hutsa da

Tasa edo zerga turistikoaren eztabaida urtetan luzatzen ari da, erakunde publikoetan ordezkaritza duten indar politikoen artean zabala den arren ezarri beharraren gaineko adostasuna. Eztabaidetako bat da zerga hori zein erakundek kobratuko duen: zenbait udalek (tartean... [+]


Gurekin egiten dutena

Ba al dakizue frantses batzuk harritu egiten direla mugaren alde honetan ere euskaldunak bagaudela jakitean? Ba bai, harrigarria bada ere, behin, Donostian, frantses batzuei entzun nien sinetsi ezinik beren buruari galdetzen: “Saint-Sébastien est au Pays... [+]


Bi minututan galdutako elkarrizketak

Azkar! Azkar! Adi egon, ez daukat astirik eta! Ohartarazi behar zaitut, denborak agian ez baitit uzt… Pipipipi-pipipipi! Pipipipi-pipipipi!

Goiz jaiki, eguneratuta egoteko irratia piztu, dutxa hartu, ilea lehortu, orraztu, bizarra kendu edota makillatu, kafea egiten den... [+]


2025-03-13 | Josu Iraeta
Herri aske izango bagara

Ez da berria, lehen ere ezagutu ditugu horrelako egoerak. Bere garaian hartutako erabakiaren emaitzak okertzen doazenean, zuzentzeko nahiko denbora balego bezala, eta ez da egia.

Hitz politak, itxaropentsuak, euskal gizartean pozik entzuten direnak, bai, baina badut beldurra,... [+]


Etxebizitza hutsak eta jabetza-eskubidea, eskuineko mantrak desmuntatuz

Azpeitiko Udalak etxebizitza hutsei ezarritako kanona abian jarri berritan –eta Euskadi osora zabal daitekeela jakinda–, etxebizitza horien jabeen eta eskuineko alderdien kexak irakurtzen eta entzuten hasiko gara. Jabetzarako Eskubidearen inguruko mantra horiek... [+]


Aztarnak

Lurrak guri zuhaitzak eman, eta guk lurrari egurra. Egungo bizimoldea bideraezina dela ikusita, Suitzako Alderdi Berdearen gazte adarrak galdeketara deitu ditu herritarrak, “garapen” ekonomikoa planetaren mugen gainetik jarri ala ez erabakitzeko. Izan ere, mundu... [+]


Eguneraketa berriak daude