Nun acto celebrado ás portas do Parlamento de Vitoria-Gasteiz, explicaron que o estado de alarma evidenciou a debilidade do autogoberno vasco e a súa incapacidade para tomar decisións propias.

Ler a declaración completa:

A crise sanitaria que vivimos non cambiou o mundo, pero si a nosa maneira de mirar ao mundo. Habemos visto que, ademais da solución a esta crise, para facer posible un futuro mellor e máis xusto, os cambios son imprescindibles e que esa reconstrución ten que vir da man da cidadanía ou non vai ser.

A xestión do estado de alarma puxo de manifesto a debilidade do autogoberno do noso pobo. Os Estados utilizaron a crise para implementar medidas centralizadoras, e así nos quixeron facer crer que os Gobernos centrais son os máis axeitados para responder as situacións máis graves. Para responder ás crises globais, é importante fomentar a cooperación internacional, si, pero sobre todo necesitamos medidas locais. E é que as decisións se toman cada vez máis preto da cidadanía e, sobre todo, permiten unha participación cada vez maior da cidadanía, adáptanse mellor ás nosas vidas.

Así mesmo, consideramos que dada a gravidade da situación, as nosas institucións públicas deberían promover acordos políticos e unha maior cooperación con axentes de diferentes ámbitos. A imposibilidade de responder á crise como pobo demostrou a urxencia de avanzar cara a un modelo de gobernanza máis democrático e de reforzar a perspectiva e o carácter de país.

Sen dúbida, unha das principais carencias nas que se sustenta esta crise é a falta de capacidade de decisión, polo que multiplicou a necesidade de tomar decisións aquí e na cidadanía e a nosa determinación no camiño para conseguilo. Sete anos non pasaron en balde. As cidadás e cidadáns conseguimos situar o tema do dereito a decidir como obxecto de conflito no centro da axenda política, tecendo unha sociedade fragmentada, profundando na soberanía e fortalecendo a acción colectiva. E velaquí que conseguimos incorporar e utilizar o instrumento de decisión, ou mobilizar a 175.000 persoas nunha cadea humana e influír nos consensos sobre as bases do novo status na CAV. Non cremos en casualidades, nin sequera en tempos de incerteza, xa que non hai maior certidumbre que a de que creemos as oportunidades nós mesmos.

Cremos que outro futuro é posible e queremos construír ese futuro, ese pobo, decidindo conxuntamente. Ante os retrocesos que nos mostrou esta crise, nós dicimos que non imos retroceder nin un só paso no noso camiño, senón que estamos dispostos a abrirnos novos camiños.

Para legalizar eficazmente o dereito a decidir é necesario que sexa a lexislatura que vinga. Repetimos moitas veces que neste camiño todos temos o noso sitio e que só un pode cumprir o seu: cidadáns, axentes e institucións. En vésperas das eleccións do 12 de xullo na Comunidade Autónoma Vasca, queremos lembrar o chamamento de miles de persoas que participamos en decenas de mobilizacións: necesitamos un novo status político, que teña como eixo o dereito a decidir, e que a cidadanía sexa a base do proceso. É dicir, a forma de facer efectivo o dereito a decidir debe ser a proposta a acordar en Araba, Bizkaia e Gipuzkoa nesta materia e, nese sentido, a posibilidade de decidir mediante referendo o status xurídico-político. Para iso, necesitamos da perspectiva popular, da vontade política e de acordos amplos. Perderse esta oportunidade histórica sería un grave erro.

Os partidos non poden dar as costas á vontade maioritaria da cidadanía, nin aos seus votantes. Os representantes da cidadanía deben actuar desde escóitaa da sociedade, polo que lles corresponde facer lei o amplo consenso existente a favor do dereito a decidir, garantindo a participación da cidadanía ao longo do proceso. Dispostos a colaborar, nós queremos tenderlles a man e mostrar a nosa disposición a celebrar unha rolda de reunións no outono con todos os partidos, convidando de novo ao diálogo a aqueles que até agora non recibimos resposta.

Necesitamos a ferramenta do referendo aquí e para que a cidadanía decida, sobre o status político e sobre todos os temas. Co obxectivo de visibilizar a posición central a favor desta reivindicación, Gure Esku vai pór en marcha unha concentración masiva de adhesións e compromisos no outono, mediante unha recollida de firmas, en colaboración co resto de axentes promotores do proxecto Hamaika Gara. Nós, os cidadáns, como estamos dispostos a facer o camiño, tendendo a man entre nós, xuntándonos e organizándonos, pedimos tamén aos representantes políticos que actúen con responsabilidade e fagan posible que sexa unha lexislatura para legalizar o dereito a decidir que se poña en marcha no outono. Neste sentido, con esta comparecencia queremos pedir á cidadanía que explique publicamente cales son os propósitos e compromisos que adquiren de face ás próximas eleccións nesta materia.

O noso compromiso segue sendo firme: avanzaremos até decidir o noso futuro e ser soberanos.