No futuro a nosa sociedade consumirá máis electricidade e teoricamente esa electricidade virá das enerxías renovables, pero hai varias interpretacións sobre este proceso. Segundo o balance realizado a finais de 2023 polo conselleiro Mikel Irujo para a Transición Ecolóxica e Dixital da Industria e as Empresas do Goberno de Navarra, Navarra mellorou nos últimos dez anos a súa eficiencia enerxética nun 16,30%.

Segundo Irujo, esta mellora produciuse como consecuencia do esforzo de descarbonización que están a levar a cabo as administracións públicas e a sociedade en xeral. Di que se observa un aumento da enerxía eléctrica no consumo global: O 19% da enerxía total consumida en Navarra en 2021 era electricidade e o 21% en 2022.

Con todo, o consumo enerxético en Navarra diminuíu un 8,3% en 2022. Todos os tipos de enerxía diminúen: carbón e coque -15,8%, gas natural -13,9% e petróleo e derivados -8,3%. A electricidade mantense similar (-0,7%). A este nivel aínda non hai comparacións cos datos de 2023, pero si se observou que entre novembro de 2022 e novembro de 2023 a actividade industrial en Navarra reduciuse un 3,6%, polo que cabe pensar que isto suporía unha redución aínda maior do consumo enerxético.

Diminución dos consumos enerxéticos, aumento das importacións

A asociación medioambiental Sustrai Erakuntza fai unha valoración moi diferente da eficiencia enerxética mencionada polo Goberno Foral. Na súa páxina web pódese atopar a valoración do estudo realizado polo conselleiro Irujo.

Por unha banda, a asociación preocúpalle que en 2022 o 79% do consumo enerxético aínda proveña de enerxías fósiles. É dicir, “a electricidade é só o 21% da enerxía total que consumimos. E desde 2008 non se incrementou o consumo de electricidade en unidades enerxéticas”. Isto demostra, ao seu xuízo, que a electrificación –e a descarbonización– da sociedade non se está producindo como se está vendendo, e no centro dese problema está: “Os graves problemas estruturais deste tipo de enerxía para facer fronte á forma e cantidade de consumo que facemos na sociedade capitalista actual”.

En canto á eficiencia, segundo explican os estudiosos de Sustrai, en Navarra consumimos a mesma cantidade de materia, pero producimos menos. Que pasa? Consideran que estamos a importar máis: As importacións da comunidade entre 2021 e 2022 creceron un 26%. “Aí están os fenómenos de desindustrialización, deslocalización ou redución de actividade, non só os problemas das cadeas de subministración”.

Así, subliñan que o fenómeno que se está dando a nivel mundial nos últimos anos tamén se está producindo en Navarra, onde o consumo enerxético dalgúns países desenvolvidos ha diminuído debido á diminución da produción e á gran cantidade de produtos que traen doutros países. No caso da minería isto é moi evidente. É dicir, o noso “consumo enerxético” se externaliza, aquí consómese menos enerxía, pero esa enerxía consumiuse noutro lugar, polo que non se reduce o efecto de quecemento no planeta, tal e como indican os últimos datos mundiais.

A maior clave actual da descarbonización, por tanto, está na caída do consumo nos países desenvolvidos, que son críticos coas políticas institucionais contra o quecemento climático actuais, e pon en dúbida todas as infraestruturas que se están construíndo para a xeración de enerxías renovables, entre outras razóns porque a sociedade industrial aínda non atopou a forma de facer electricidade os procesos produtivos, ou porque este proceso é moi lento.

Outros sete parques eólicos

Agrowind Navarra 2013 S.L. –seis– e Eolica Cancante S.L.U. –un– anunciaron este mércores o goberno portavoz Amparo López que construirán sete polígonos eólicos de 162 MW de potencia en Larraga e Cascante.

En Larraga construiranse os seguintes polígonos: Jenariz (24 MW de potencia), Linte - I. Fase (23.1 MW, Linte – II. Fase (9,9 MW), San Marcos II (6 MW), Ampliación San Marcos II (21,72) e San Marcos I (27,72 MW). Tamén se construirá unha liña de alta tensión de 132 kV para o traslado da electricidade producida neles a Olite.

Para a execución dos proxectos empregaranse 81.861 metros cadrados de terreo comunal e 16.575 metros de terreo comunal provisional. O proxecto incluirá solo privado. Agrowid Navarra abonará 390.794 euros pola fase I e II do Proxecto Eólico de Navarra nun primeiro golpe e 38.807 euros anuais máis o incremento do IVE correspondente. Será de cesión de terreos para 33 anos.

O Parque Eólico Cascante II terá unha potencia de 50 MW, destinaranse 96.450 m² de terreo comunal de devandito termo municipal e o prazo de cesión e explotación será de 30 anos. Eolica Cascante abonará ao Concello de Cascante 2.512,57 euros por cada MW que se xeren anualmente.