Un estudo realizado pola UPV/EHU analizou dezasete empresas enerxéticas europeas e concluíu que dos 47 sucesos que por estas empresas tiveron un impacto negativo sobre a biodiversidade, 22, é dicir, o 47%, non foron designadas nos seus informes de sustentabilidade. Nesta análise do grupo de investigación sobre a consecución dos Obxectivos de Desenvolvemento Sostible, a actividade empresarial e a Economía Circular, conclúese que as empresas utilizan estratexias de "xestión da impresión" e "branqueo da imaxe". De acordo cos investigadores, non existe un compromiso real de proporcionar información transparente sobre as incidencias negativas relacionadas cos impactos das actividades empresariais sobre a biodiversidade. Así, á hora de levar a cabo a investigación, compararon a información obtida de fontes non oficiais –redes sociais, webs de contrainformación, etc.– coa reflectida nos informes de sustentabilidade das empresas enerxéticas.
A doctoranda da Facultade de Economía e Empresa da UPV/EHU Goizeder Branco analizou as técnicas utilizadas polas empresas para informar sobre os sucesos que afectan á biodiversidade. Na noticia publicada pola UPV/EHU explica o seguinte: "As directivas europeas obrigan ás grandes empresas a publicar documentos relacionados co medio ambiente e a biodiversidade, pero non está totalmente definida a información que debe aparecer neles. Cada un decide sobre que aspectos débese falar. Por tanto, compórtanse libremente e suavizan a súa imaxe. Segundo o estudo, só o 23% dos feitos foron expresados con precisión –en once casos– e o 30% dos feitos –en catorce ocasións– de forma parcial ou mediante "estratexias de neutralización da responsabilidade".
Sobre as comunidades indíxenas, a maior precisión
A investigación da UPV/EHU conclúe que a transparencia varía en función do tipo de feito acaecido. Branco afirmou que as comunidades indíxenas deben comunicarse inevitablemente cando ven afectadas, e argumentou que a opaca na que están involucrados os seres humanos é "máis difícil": "As persoas, a diferenza da natureza, falan, protestan e hai litixios entre elas. Esas deben ser necesariamente comunicadas".
No estudo realizado pola UPV/EHU comparouse a través dunha táboa o número de incidentes non informados, parcialmente informados e informados con exactitude:
Tipo de feito negativo |
Número de incidentes negativos identificados |
Sen informar |
Parcialmente informado |
Informados con precisión |
---|---|---|---|---|
(1) impacto sobre o ecosistema mariño |
9 |
6 (67%) |
2 (22%) |
1 (11%) |
(2) Impacto sobre un corredor migratorio |
1 |
1 (100%) |
0 (0%) |
0 (0%) |
(3) evacuación/inundación de encoros e lagos de xeo |
4 |
4 (100%) |
0 (0%) |
0 (0%) |
(4) electrocución ou dano das aves |
4 |
0 (0%) |
1 (25%) |
3 (75%) |
(5) Impacto sobre os territorios indíxenas |
15 |
5 (33%) |
4 (27%) |
6 (40%) |
(6) deforestación da selva tropical |
8 |
2 (25%) |
5 (63%) |
1 (13%) |
(7) Impacto sobre o ecosistema terrestre |
6 |
4 (67%) |
2 (33%) |
0 (0%) |
No estudo detállase que os episodios negativos relacionados coas aves "son fáciles de contabilizar" na CAV. Pola contra, explicaron que non ocorre o mesmo cando se destrúen ou transforman os ecosistemas: "Se se construíu un parque eólico no camiño migratorio dunha especie, non se comunica con claridade. Os efectos son máis profundos e difíciles de medir, polo que tenden a ocultarse".
"Desviar a atención"
Branco ha afirmado que a técnica que máis se utiliza para "neutralizar a responsabilidade" é a de "subliñar os aspectos positivos". O investigador citou o caso da plantación de oleaxinosas para queimar biocarburantes, que se cultiva en zonas tropicais "destruíndo ecosistemas locais", e destaca nos seus informes de sustentabilidade a presenza de numerosas árbores noutras rexións para "suavizar" os seus efectos adversos. A conclusión da investigación é clara: "Isto non soluciona a deforestación que a empresa produciu coas palmeiras, xa que as plantacións se realizan moi lonxe da zona afectada". Conclúen que é máis habitual que os sectores máis contaminantes resalten os aspectos positivos por encima dos negativos: "As persoas presionan máis, polo que están dispostas a xestionar os riscos que poden provocar os feitos negativos no seu nome", sinalaron.
Cando non está claro cal foi a causa do suceso que afectou á biodiversidade, a investigación mostra que as empresas enerxéticas adoitan subliñar a ignorancia ou "culpar a outros actores".