O movemento abertzale do País Vasco Norte é mozo –60 anos– e van os que temos na base, levándonos coas primeiras persoas que nos serven para sentir o ambiente da época. "Celebramos o primeiro Aberri Eguna, o privado, o luns de Baz de 1962. Fixemos senllas charlas Ximun Haran, Jakes Abeberry e eu. O propósito dun movemento apareceu no debate e o ano que pasamos preparando ao fundador Aberri Eguna de 1963", relataba a ARGIA Jean-Louis Davant en maio de 2020. Ese abeberry faleceu este 30 de novembro, aos 92 anos de idade, en plena vida política até a idade. Entre outras cousas, até hai pouco puidemos ler os seus editoriais na revista política Enbata.

O político feiticeiro ha estado na base dunha serie de estruturas políticas que xurdirían do Manifesto do Mar de 1963, que foi o primeiro paso dado polo movemento na praza. Implicouse no partido Abertzaleen Batasuna e posteriormente na coalición EH Bai. Nos últimos meses ha ttipado a súa implicación, máis aló da idade, pola necesidade de afrontar unha enfermidade.

Entre os fundadores do movemento Enbata, tamén se implicou no colectivo abertzale Izan desde a década de 1980, co obxectivo, entre outros, de impulsar o desenvolvemento económico para Iparralde. De aí virían moitos instrumentos: Cooperativa Sokoa a favor do desenvolvemento económico local Asociación Hemen ou instrumento de capital para o investimento fóra da rede bancaria Herrikoa.

Crendo no ámbito electoral, na década de 1980 apostou por desenvolver este camiño e presentouse por primeira vez en 1983 na lista socialista Jean-Pierre Destrade. En 1991 conseguiu situarse na maioría, con outros nacionalistas, pero non se situaba á esquerda con Didier Borotra. Entre 1977 e 1991, o dereitista Bernard Marie, que estivera no poder, tomaron parte nestas eleccións. Durante dezasete anos foi a segunda gran.

Tanto pola súa aposta pola estratexia das alianzas como polo seu rexeitamento á elección da loita armada na loita de liberación, Abeberry recibiu críticas nesas décadas de 1990 e 2000.

Hai dous anos, cos seus 90 anos, Biarritz Nouvelle Vague presentouse por última vez na candidatura Verche et Solidaire - Olatu Berria, unha lista de nacionalistas e ecoloxistas de esquerdas, situándose no posto 35 da candidatura.

Político afeccionado á danza

Desde os seus inicios, na casa consistorial de Biarritz foi responsable da área de cultura. De aí xurdiu o festival de danza Le Temps d´Aimer en 1991, así como un centro de coregrafía en 1998, o famoso ballet Malandain. Até o ano pasado ha presidido a estrutura Biarritz Culture, que durante un total de 30 anos apostou pola cultura, de aí tamén o festival Bi Harriz Lau Xori.

En decembro de 2020 Maider Arosteguy mostrouse crítica ante os cambios que quería introducir na política cultural de Biarritz, resaltando as achegas realizadas até entón e rexeitando a tendencia do novo candidato.

Foi presidente da Asociación Vasca de Danza e Coro Oldarra de Biarritz desde 1955 até 1989.

Diversidade nas mensaxes de agradecemento

Jean-Rene Etxegarai, presidente do Colexio Vasco de Centros históricos e candidato de Baiona, foi o primeiro en anunciar a súa morte nas redes sociais: "Jakes Abeberry deixounos. Estivo presente en todas as loitas deste país que lle debe moito. Convencementos, intelixencia e talento ao servizo dun pobo. Home de cultura, coreografía tamén era a súa lingua. O noso amor á súa familia e aos seus queridos #Euskalherri #Pays Basque".

As mensaxes de agradecemento e pésame multiplícanse por: Malandain Balletea; Coalición EH Bai; Partido PNV; Arkaitz Rodriguez de Sortu e Arnaldo Otegi; François Alfonsi, corso abertzale; Frederique Espagnac, senador socialista francés; Mediabask, redactor xefe da prensa, Goizeder Taberna; Fundación Vincent Braso, o outro Central.