En canto ás subvencións, os homes tamén perciben cantidades máis elevadas. Quíxose analizar a situación das mulleres e os homes nos diferentes pasos da cadea de valor da creación de danza, como a formación, a creación, a produción, a distribución, a programación e a exhibición. O estudo foi realizado por Igor de Quadra a petición do Departamento de Cultura e Política Lingüística do Goberno Vasco. Previamente publicamos unha introdución sobre o informe que investigou a situación de programadores, coreógrafos e distribuidores, e a investigación que exporemos nas liñas seguintes centrouse nas direccións artísticas e coreográficas das compañías.

Os profesionais que lideran proxectos creativos no ámbito da danza na CAV foron recoñecidos como "creadores da danza". No informe quixéronse recoller as vivencias e opinións destes creadores en materia de creación de danza en relación á desigualdade entre mulleres e homes. Para iso, entrevistaron a trece creadores que traballan en circuítos profesionais ou en asociacións de profesionais da danza.

Mulleres condenadas á competencia e á precariedade

A creación da danza é un sector feminizado, polo que é máis fácil atopar traballo para os homes, xa que se necesitan máis homes no mundo profesional de forma proporcional. A escola Dantzerti naceu en 2016 co obxectivo de formar a bailaríns de alto nivel no País Vasco. Cada ano matriculáronse máis mulleres na arte dramática e a danza; a media de mulleres matriculadas no tres primeiros anos é do 82%. As mulleres que estudaron danza son máis que os homes, pero os homes teñen mellores oportunidades profesionais. Na Rede de Teatros da CAV a porcentaxe de mulleres é do 44,8%. O teito de cristal é notable.

Trátase dunha disciplina marxinal da danza e, en consecuencia, a situación precaria do persoal dedicado a esta actividade. Por iso, ademais da creación e a formación, quedan á súa disposición outros moitos traballos: xestión de proxectos, solicitude de subvencións institucionais, repartición de espectáculos, relacións con axentes culturais... A danza está en precariedade e esta situación é peor no caso das mulleres. Esta diferenza aparece por primeira vez na fase de formación.

Os homes reciben máis diñeiro

Nas subvencións destinadas á produción de danza hai varias categorías, e a medida que soben estas categorías, atópanse menos mulleres. O número de proxectos dirixidos por mulleres é igual ou maior que o dos homes, pero os homes reciben maiores cantidades de diñeiro; canto maior sexa o formato do proxecto, menor é a presenza das mulleres.

Se atendemos ás programacións de teatros e casas de cultura, vemos que a representación de mulleres e homes é bastante equilibrada, pero a “demanda” e o “beneficio económico” seguen sendo menores que a dos homes.

 

O recoñecemento do traballo dos bailaríns a mercé do mercado

O informe sinala que as institucións e a sociedade vasca non valoran suficientemente o traballo artístico da danza. Sinálase que na CAPV non existe un premio de artes escénicas, polo menos, comparable ao Premio Gure Artea que outorgan as institucións en artes plásticas. Por tanto , o prestixio e recoñecemento dos coreógrafos da CAV outórgano os premios externos. Por outra banda , o informe conclúe que na CAV non existe un contexto para a reflexión sobre a danza e para a realización de investigacións críticas sobre ela. O estudo sinala que faltan entidades de referencia para a investigación e documentación relacionada coa danza.

Con todo, non se ve que estes recoñecementos sexan unha prioridade. Varios membros do sector entrevistados no informe consideran que existen traballos previos. "Sen un plan integral dirixido á danza non é fácil defender que hai que fortalecer o recoñecemento social da danza a través de premios e crítica académica".

Con todo, vese claramente que sen premios nin redes de crítica literaria e académica, o recoñecemento efectivo queda en mans da lóxica de mercado; a visibilidade e o mercado toman peso.

Hai cousas que mellorar

Na investigación detectáronse diversas deficiencias a partir das cales se realizaron diversas propostas de mellora. Trátase de incorporar a perspectiva de xénero en diferentes ámbitos do sector. Entre outras cousas, no currículo do título superior que ofrece Dantzerti, na programación de teatros ou nas subvencións. Por exemplo, nas subvencións dirixidas á danza suxírese a inclusión de axudas para a conciliación da vida familiar e profesional.

Tamén se propón promover proxectos entre artistas e centros escolares a través de residencias en centros educativos para explorar estereotipos e identidades de xénero en colaboración con mozas. Doutra banda, preténdese fomentar a investigación da danza para a creación dunha literatura crítica con perspectiva de xénero nas universidades e escolas de coreografía.